Phó giáo sư Đỗ Lai Thúy thông qua cuốn sách "Vẫy vào vô tận" đã giới thiệu 17 chân dung các nhà văn hóa, nhà nghiên cứu có đóng góp cho con đường học thuật và tư tưởng của đất nước.
Nhà phê bình Đỗ Lai Thúy
Đây là cuốn sách chân dung học thuật thứ hai của Đỗ Lai Thúy. Trước đó, vào năm 2002, nhà phê bình văn học từng cho ra mắt cuốn Chân trời có người bay. Nếu Chân trời có người bay triển khai các vấn đề theo chiều xã hội, thì Vẫy vào vô tận lại phác họa các chân dung theo chiều siêu thức (tư duy về tư duy), tâm linh.
Tiêu đề của sách được lấy từ tứ thơ trong bài Vọng Hải Đài của tác giả Phạm Hầu: "Giơ tay ta vẫy ngoài vô tận/ Chẳng biết xa lòng có những ai". Tác giả Đỗ Lai Thúy ngụ ý mỗi chân dung trí thức được ông xem như một cái vẫy tay vào vô tận.
Đỗ Lai Thúy viết về chân dung 17 trí thức Việt Nam trong cuốn sách. Mỗi một nhân vật là một mảnh ghép của bức tranh tư duy dân tộc, ở đó mỗi trí thức đều hiện lên với cái tâm, cái tài cùng những cá tính phong cách riêng.
Nhân vật đầu tiên xuất hiện trong sách là Nguyễn Trường Tộ. Bên cạnh xây dựng chân dung nhà văn hóa tiêu biểu với những nghịch lý canh tân, tác giả còn chỉ ra bi kịch của Nguyễn Trường Tộ. Khi dựng chân dung Phạm Quỳnh, Đỗ Lai Thúy vẽ lại một "ngọn gió Nam" đã đặt nền móng cho cuộc đối thoại Đông Tây.
Không tự bó hẹp phạm vi trong một không gian, Đỗ Lai Thúy còn đưa vào sách chân dung những trí thức miền Nam. Trong Vẫy vào vô tận, tác giả chỉ ra tính chất đối thoại, trao đổi trong các tác phẩm của Nguyễn Văn Trung. Ông cũng cho thấy nhà trí thức này luôn đưa ra nhiều chân lý, chứ không chỉ có một chân lý tuyệt đối.
![]() |
Bìa sách Vẫy vào vô tận. |
Nhà phê bình Đỗ Lai Thúy dành những trang viết tình cảm cho nhà phê bình thơ Đặng Tiến: "Không phải nhà thơ nào cũng có vũ trụ thơ riêng của mình và cũng không phải nhà phê bình nào cũng có khả năng phát hiện ra vũ trụ ấy. Sự gặp gỡ của một nhà thơ đạt tới thi giới và một nhà phê bình trình hiện được thi giới đó tôi gọi là hạnh ngộ".
Tuy là sách chân dung, nhưng Vẫy vào vô tận mang tính học thuật cao. Mỗi chân dung nhân vật mang tới một tiểu sử nhân vật cùng những tư tưởng học thuật, tầm vóc tư duy của nhà trí thức đó. Bên cạnh các trang viết, sách còn có phần trích dẫn, liệt ra các công trình nghiên cứu của nhân vật để độc giả có thể tìm kiếm những tư liệu liên quan.
Phó giáo sư Đỗ Lai Thúy là tác giả của nhiều cuốn sách phê bình văn học như Mắt thơ, Hồ Xuân Hương hoài niệm phồn thực, Sự đỏng đảnh của phương pháp, Bút pháp của ham muốn, Phân tâm học và văn hóa nghệ thuật, Phê bình văn học, con vật lưỡng thể ấy...
Theo Lam Thu - vnexpress
PHẠM XUÂN DŨNG
(Đọc tập ký sự - phỏng vấn “Đi và viết” của Nguyễn Linh Giang, Nxb. Thanh Niên, 2022).
LÊ THANH NGA
Tùng Bách, theo tôi, thuộc số nhà thơ có cá tính. Thơ anh không màu mè theo đuổi cuộc cách tân tưng bừng hiện nay, cũng không khư khư ôm lấy những cách thể sáng tác có phần cũ nhàm nhân danh truyền thống. Anh có một lối viết riêng, rất khó lẫn. Tôi gọi đó là phong cách dân gian hiện đại.
BÙI VIỆT PHƯƠNG
Cụm từ “giá trị văn học” luôn chiếm một tần suất rất lớn trong các bài viết mang tính tổng kết, khái quát hay các bài viết phản ánh, phê bình.
PHẠM PHÚ PHONG
Nam Trân - Nguyễn Học Sỹ chỉ ở Huế hai lần, trong khoảng thời gian không dài.
PHONG LÊ
Là một trong số ít các kiện tướng của phong trào Thơ mới, Lưu Trọng Lư còn là người viết văn xuôi - như Xuân Diệu với Phấn thông vàng; từ thơ và văn xuôi lại chuyển sang hoạt động sân khấu, trong tư cách người viết kịch bản và lãnh đạo ngành sân khấu Việt Nam sau 1945 - như Thế Lữ.
NGUYỄN QUANG HÀ
Nhân ngày giỗ nhà thơ Thanh Hải (12. 80 - 12.1994)
ĐÀO TUẤN ẢNH
Hầu như tất cả các nhà thơ trên đời đều có một miền quê ruột thịt để yêu thương, ca ngợi. Quê hương luôn là hồn cốt, là trục chính trong sáng tác của họ, mọi thứ khác đều là những hành tinh xoay xung quanh nó.
TÔ NHUẬN VỸ
Nhận tập sách do anh Lê Đình Bân tặng, một kết quả từ tấm lòng, công sức, tài chính.. của anh và bạn bè đồng chí "thế hệ khởi nghĩa” của anh, tôi hết sức cảm kích nhưng không biết đến bao giờ mới... đọc xong nó.
TÔN NỮ DUNG
Bùi Giáng (17/12/1926 - 7/10/1998) tài hoa và khác thường. Có thể nói, cả một đời ông là một cuộc rong chơi: rong chơi trong đời sống, trong tư tưởng, trong sáng tạo, trong giao lưu văn hóa và rong chơi cả trong cõi tình, cõi mộng ở tận cùng của kiếp nhân sinh cho đến lúc đi về với cõi vĩnh hằng.
LÊ THỊ HƯỜNG
“Không có ngày, không có đêm, không có phần đời nào của chúng ta. Không có ký ức hay mơ ước. Chỉ có nỗi buồn của em đã trở nên bất động, như một thiên thu không có khoảnh khắc, như một cơn mưa không có trời để rơi”.
LÊ ĐÌNH SƠN
Lý Bạch (701-762), nhà thơ lớn đời Đường. Đề tài trong thơ Lý Bạch rất phong phú: thiên nhiên, tâm trạng, tình bạn, tình yêu...
VŨ QUỐC VĂN
Gặp rồi quen, thành bạn vong niên với anh từ lúc nào tôi chẳng nhớ. Chiến tranh kết thúc, anh dấn thân hành nghiệp viết trả nợ đời. Còn tôi, về lại Hải Phòng nơi đất mẹ sinh ra.
Phóng viên TCSH: Hình như từ trước có một sự gợi ý của ai chăng, công trình anh đang làm: Một thế kỷ thơ Việt?
HỒ THẾ HÀ
(Đọc Mỗi lần đọc lại một lần mới của Dương Phước Thu, Nxb. Thuận Hóa, Huế, 2021)
YÊN CHÂU
PHONG LÊ
Nhân 50 năm ngày mất nhà văn Thạch Lam (1942-1992)