Di tích cố đô Huế chung sống với lũ

08:16 01/11/2009
THANH TÙNGSáng 4/11/99, khi còn kẹt ở Đà Nẵng, nối được liên lạc với với Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Mễ qua Mobi Fone tôi mới biết mức nước ở Huế đã vượt đỉnh lũ lịch sử từ 1 - 1,2 mét.

Nước sông Hương trước kinh thành vượt trên báo động ba hơn 1,5m, đoạn ngã ba Bàng Lãng, nơi hợp lưu của hai dòng Tả Trạch và Hữu Trạch, cao hơn 10 mét. Thế là tuy ở Đà Nẵng nhưng đã biết lăng Minh Mạng chìm sâu trong nước 5 - 6 mét là cái chắc - phép tính đơn giản thôi vì tôi biết biết sân chầu của Hiếu Lăng (lăng Minh Mạng) cao 4 mét so mặt nước đoạn ngã ba sông. Về Huế sau lũ tôi được chứng kiến tường tận: nước tràn vào Hiếu Lăng, ngâm hơn ba ngày, lúc cao điểm ngập sau hơn 5 mét. Tất cả các công trình kiến trúc đều bị ngập từ 1,5 mét trở lên - trừ tầng gác của Minh Lâu. Không riêng gì lăng Minh Mạng, lăng Thiệu Trị trừ điện Biểu Đức các công trình còn lại đều bị ngập. Lăng Đồng Khánh ngập toàn bộ, riêng điện Ngưng Hy ngập đến mái hiên. Các lăng Gia Long, Tự Đức, Dục Đức hầu hết các công trình kiến trúc đều được thủy thần thăm hỏi.

Hoàng thành Huế, trung tâm của quần thể di tích cố đô, nước ngập 1,5 mét, trừ điện Thái Hòa và Thái Bình Lâu các công trình đều bị ngập nước. Lượng mưa lớn và kéo dài làm toàn bộ hệ thống mái các cung điện, đình tạ, lầu gác đều bị thấm dột. Hệ thông hồ ao, hộ thành hà bị bùn lấp cạn, đường sá trong và ngoài các di tích đều bị phủ dày bùn, cây đổ ngổn ngang. Các tuyến đường đến các lăng Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Khải Định đều bị sạt lở đã và sẽ hạn chế số lượng khách tham quan. Các công trình đang tháo dỡ để trùng tu đã trôi và hư hỏng không ít vật tư, vật liệu xây dựng. Giám đốc Trung tâm BTDTCĐ Thái Công Nguyên cho biết, mặc dù lũ năm nay đã phá kỷ lục lũ lịch sử nhưng đã xác định chung sống với lũ cho nên Trung tâm đã có các phương án chủ động phòng chống, nhờ vậy lũ lớn hơn nhưng thiệt hại ít hơn so với các năm trước. Theo KTS Phùng Phu, phó giám đốc Trung tâm, thì hiệt hại ở các công trình đang trùng tu khoảng 300 triêụ đồng, tiến độ thi công các công trình sẽ bị chậm lại.


(Khắc phục hậu quả lũ lụt - Ảnh: Đặng Văn Trân)


Xứ Huế trời hành cơn lụt mỗi năm thì di tích cố đô thoát sao khỏi cảnh chung sống với lũ. Nước vào rồi nước lại ra nhưng ngập sâu như trận lũ đầu tháng 11 vừa rồi thì qúa sức tưởng tượng và quá sức chịu đựng của con người,  huống chi đây lại là di sản văn hóa của cha ông để lại đã xuống cấp theo thời gian, chiến tranh, và thiên tai. Kinh đô Huế bắt đầu xây dựng từ năm 1803, khi vua Gia Long lên ngôi, khởi nghiệp vương triều Nguyễn, thấm thoắt đã gần tròn hai thế kỷ. Trừ lăng Khải Định xây dựng vào đầu thế kỷ có chút ít bê tông cốt sắt hầu hết các công trình kiến trúc đều có khung chịu lực bằng gỗ, lại tồn tại trong môi trường khí hậu khắc nghiệt như thế tránh sao khỏi những thiệt hại sau mỗi cơn hồng thủy,mỗi trận cuồng phong. Trở lại lăng Minh Mạng không riêng gì tôi ai cũng xót xa khi tận thấy 20 cây thông cao từ 12 đến 25 mét bị đổ do mưa lũ xói bật gốc. Phục hồi một công trình kiến trúc chỉ mất từ 1 - 2 năm, tùy theo khả năng kinh phí được đầu tư, nhưng để có những "mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên" như ở đây thì phải mất cả trăm năm. Nếu tình từ ngày vua Thiệu Trị cho khởi công Hiếu Lăng thì những cây thông này đã suýt soát 160 năm tuổi.

Lại thêm một vấn nạn nữa, bờ sông phía trước Hiếu Lăng bị sạt lở một đoạn dài khoảng 300 mét,ăn sâu 50 mét. Bây giờ bờ sông chỉ cách la thành khoảng 60 mét. Không biết chuyện gì sẽ xẩy ra nếu lũ lớn xuất hiện trở lại? Nước chảy mạnh làm cho nhiều đoạn tường thành của các di tích bị sụp đổ. Hồ Lưu Khiêm ở lăng Tự Đức thơ mộng là vậy cũng bị sụp một đoạn dài 15 mét. Ở chùa Thiên Mụ cũng chung cảnh ngộ này. Quốc lộ 49 bó vỉa đồi Hà Khê bị đứt một quãng do lũ xói lở, làm sạt lở bờ kè ở phía tây chùa gây nguy hại cho toàn bộ cụm kiến trúc trước tam quan gồm tháp Phước Duyên, nhà bia, lầu chuông, trụ biểu và hệ thống bậc cấp từ bến thuyền lên chùa. Điện Hòn Chén nằm trên núi Ngọc Trản, soi mình bên sông Hương xanh thẳm vừa thơ mộng vừa thâm nghiêm nay bỗng nên trơ trọi bởi lũ cuốn trôi miếu thờ ông Hạ Ban, Bà Thủy, nhà Thánh và phía sau Minh Kính Đài bị sụp đổ. Các công trình kiến trúc ở di tích này đang đứng trước nguy cơ tiếp tục bị sụp đổ do xói lở. Xử lý xói lở để bảo vệ các di tích lăng Minh Mạng, điện Hòn Chén, chùa Thiên Mụ đã nằm ngoài khả năng của Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô, của ngành Văn hóa, của tỉnh Thừa Thiên - Huế bởi có nhiều phần việc, nhiều hạng mục công trình tùy thuộc vào chuyên môn kỹ thuật và chức năng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Khoa học Công nghệ và môi trường...

Huế, sau lũ thế kỷ - 1999
TH.T
(130/12-1999)



 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Di tích lịch sử Đình Dương Xuân Hạ nằm ở khu vực thuộc làng cổ Dương Hóa, với bề dày lịch sử trên dưới 500 năm.

  • HOÀNG NGỌC CƯƠNG

    LGT: Trong quá trình tìm hiểu về sự nghiệp trước tác của Thái sư - Tuy Thịnh Quận công Trương Đăng Quế (1793 - 1865)(1), chúng tôi đã phát hiện ra bài tựa Ninh Tĩnh thi tập tự [寧靜詩集序: Bài tựa Tập thơ Ninh Tĩnh]; được in trong sách Trương Quảng Khê công văn tập [張廣溪公文集: Tap văn của ông Trương Quảng Khê], từ tờ 29a - 30a, tập sách hiện đang được lưu trữ tại Thư viện Quốc gia Việt Nam, dưới ký hiệu R.315.

  • TÔN THẤT BÌNH

    Kim Long (còn được gọi là Kim Luông) vốn là đất các chúa Nguyễn chọn nơi lập phủ từ năm 1636 đến 1687. Năm 1687 chúa Nguyễn Phúc Trăn mới dời phủ về Phú Xuân, cách Kim Long chỉ 3 cây số, dọc theo bờ Sông Hương.

  • CAO THỊ THƠM QUANG

    Kinh thành Huế là tòa thành ở Cố đô Huế, nơi đóng đô của vương triều Nguyễn trong suốt 140 năm từ 1805 đến 1945. Hiện nay Kinh thành Huế là một trong số các di tích thuộc cụm Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào ngày 29 tháng 3 năm 1993.

  • TRẦN VĂN DŨNG   

    Vừa qua, sau khi tấm hình chụp về Ngọ Môn không có 8 bộ mái lợp ngói thanh lưu ly ở lầu Ngũ Phụng xuất hiện trên các trạng mạng xã hội đã lôi cuốn một lượng lớn độc giả quan tâm tìm hiểu, đã có nhiều ý kiến bình luận đưa ra khác nhau.

  • TRẦN VĂN DŨNG

    Nhà vườn truyền thống là di sản đặc trưng tạo nên bản sắc văn hóa Huế, ảnh hưởng lớn đến việc hình thành tính cách, tâm hồn của con người xứ Huế.

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Triều Sơn, một tên làng đã vào dạ người Huế bao đời nay, qua câu hò ru em vời vợi. Nhiều người Huế nghĩ rằng làng Triều Sơn chuyên buôn bán, với cụm từ “Triều Sơn bán nón” có trong bài hò ru em phổ biến.

  • THANH HOA - LÊ HUỆ

    Chợ Đông Ba có vị trí đắc địa khi nằm ở trung tâm thành phố Huế, dọc bờ sông Hương, bên đường Trần Hưng Đạo, cách cầu Trường Tiền khoảng 100m về phía Bắc. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân xứ Huế mà còn là nơi để du khách tìm hiểu văn hóa vùng đất Cố đô.

  • VÕ QUANG YẾN

    Tạp chí Sông Hương đã có nhiều lần đề cập đến vấn đề sông Hương và cầu Trường Tiền, nhất là về năm xây cầu: Phan Thuận An, Phụ trương đặc biệt số 2; Quách Tấn, số 23; Hồ Tấn Phan, Nguyễn Thị Như Trang, số 29.

  • “Màu vàng lồng lộng chảy tràn lá xanh” là bộ sưu tập 11 chiếc áo dài xưa, bảo vật của gia đình Tiến sĩ Thái Kim Lan, gồm long bào Vua Khải Định, áo dài gấm the, áo mệnh phụ, áo lụa vàng, áo dài Hoàng thái hậu, áo mệnh phụ công nương, áo gấm xanh rêu, áo xiêm, áo dài lụa vân xanh... Được sự hỗ trợ của Viện Goethe tại Hà Nội lần này bộ sưu tập được đưa từ CHLB Đức về trưng bày tại Bảo tàng Văn hóa Huế,  từ 18/5 đến 12/6/2016. Nghệ sĩ sắp đặt Veronika Witte, cũng từ CHLB Đức, trực tiếp thực hiện trong một không gian vô cùng lý tưởng. Tại phòng trưng bày chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn nhanh chủ nhân bộ sưu tập.

  • PHẠM HỮU THU

    Những ai đã từng qua lại con đường Ngô Quyền, hẳn sẽ mừng vui khi thấy nơi này vừa xuất hiện một công trình mà nhiều người quen gọi là Bệnh viện quốc tế Trung ương Huế. Đây là mô hình xã hội hóa được thành lập theo Quyết định của Bộ trưởng Y tế và Bệnh viện Trung ương Huế là đơn vị đầu tiên của cả nước (trong số 18 bệnh viện) được Chính phủ cấp tín dụng ưu đãi nhằm hiện thực hóa chủ trương này.

  • LÊ QUANG THÁI

    Một thời trong quá khứ xa gần, người phương Tây đã từng gọi và như đặt tên cho Đô thành Phú Xuân Huế là “thành phố quan lại”.

  • Một số thông tin chung

    Một trong những bài viết nêu vấn đề Hội Quảng Tri - Huế có thể bị xóa bỏ đã được báo Tuổi Trẻ nêu lên trong bài “Huế xóa bỏ dấu tích nơi cụ Phan Bội Châu từng diễn thuyết?” ngày 26/11/2015. Trong đó có cho biết:

  • Một số thông tin chung

    Một trong những bài viết nêu vấn đề Hội Quảng Tri - Huế có thể bị xóa bỏ đã được báo Tuổi Trẻ nêu lên trong bài “Huế xóa bỏ dấu tích nơi cụ Phan Bội Châu từng diễn thuyết?” ngày 26/11/2015.

  • DƯƠNG PHƯỚC THU

    Hội quán Quảng Tri hiểu một cách nôm na ý nghĩa về cái tên của hội quán này là nơi giao lưu, sinh hoạt văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật... nhằm mở rộng sự hiểu biết. 

  • LTS: Trong thời gian qua, báo chí trong nước đã phản ảnh về việc Hội Quảng Tri - nơi diễn ra các hoạt động khai trí ở Huế đầu thế kỷ 20 - được đề xuất phá dỡ, xây mới để làm …trụ sở UBND phường.
    Đề xuất này khiến người dân Huế và những người yêu Huế nói chung, nhân sĩ trí thức, văn nghệ sĩ Huế nói riêng lo lắng, nhiều ý kiến đề nghị cần cẩn trọng.

  • ĐỖ XUÂN CẨM

    TƯỞNG HAI LÀ MỘT, NHƯNG MỘT MÀ HAI

    Nhắc tới cây Bồ đề, hầu như đa phần người dân xứ Huế có cảm giác rất thân thuộc.

  • TRẦN VIẾT ĐIỀN

    Từ năm 1917, tạp chí B.A.V.H đăng bài “Cầu ngói Thanh Thủy” của R.Orban. Trong bài nghiên cứu này ngoài phần khảo tả cầu ngói, tác giả đã công bố bản dịch đạo sắc do vua Lê Hiển Tông ban khen bà Trần Thị Đạo, người có công đóng góp tiền của xây dựng cầu ngói Thanh Thủy.

  • NGUYỄN XUÂN HOA

    Năm 1776, trong sáu tháng làm quan ở Huế, có điều kiện ghi chép những điều mắt thấy tai nghe, đọc kỹ văn thơ ở vùng đất Thuận Hóa để viết tập bút ký Phủ biên tạp lục, Lê Quý Đôn đã đưa ra một nhận định mang tính tổng kết: Đây là vùng đất “văn mạch một phương, dằng dặc không dứt, thực đáng khen lắm!”.

  • Ở thời điểm năm 1987, GS Trần Quốc Vượng là người đầu tiên nêu quan điểm cần đổi mới tư duy lịch sử, nhận thức đúng sự thật lịch sử và thảo luận tự do, dân chủ, rộng rãi, trong đó có vấn đề xem xét lại nhà Nguyễn và thời Nguyễn.