LGT: Trong khi giở lại tài liệu cũ, tình cờ chuỗi thơ xuân năm Ất Dậu 2005 của Thầy Trần Văn Khê xướng họa với chị Tôn Nữ Hỷ Khương và anh Đỗ Hồng Ngọc rơi vào mắt.
Minh họa: Nhím
Ất Dậu 2005 - Đinh Dậu 2017, thời gian xoay tròn một con giáp, tưởng như mới hôm qua, còn nghe như khánh ngân tiếng cười nói của Thầy, tiếng ca, tiếng đàn từ Paris, Sài Gòn, Hà Nội, Huế, Müenchen và những đâu nữa, khắp năm châu. Xướng họa thi ca đã trở nên một tập tục đầu xuân từ khi Thầy về nước với các bạn bè thơ nhạc, nhất là với nhóm Lắng khúc tri âm của nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương. Từ đó đêm Giao Thừa dù không có pháo nổ như thuở trước, lại rộn rã tiếng thơ của Thầy gửi đi, bay vèo trong gió xuân đến bạn bè khắp nơi và ai ai cũng vội vàng chấp bút theo Thầy. Chắc chắn bài thơ xuân Ất Dậu đã có rất nhiều xướng họa và đã được đăng trong các báo năm trước. Nhưng có một bài thì không. Dạo ấy có đứa học trò cũng tấp tểnh làm thơ họa nhưng làm xong thì giữ lại cho mình ở góc phố Munich xa xôi, không gửi.
Đinh Dậu xuân này không còn tiếng thơ của Thầy vang mọi nẻo, xin gửi chuỗi thơ và bài thơ dấu kỷ để tưởng nhớ đến vị Thầy lỗi lạc, nhân hậu của mọi thế hệ Việt Nam vừa khuất bóng, người đã trao tặng rất nhiều mùa xuân nhân ái cho đời.
Thái Kim Lan
![]() |
Trần Văn Khê xướng họa với Tôn Nữ Hỷ Khương , Đỗ Hồng Ngọc và Thái Kim Lan - Ảnh tư liệu của Thái Kim Lan |
Đầu Năm Ất Dậu, khai bút tại Hà Thành
TRẦN VĂN KHÊ
Sáng nay, cảm giác mình đang ở Hà Nội, Thủ đô nước Việt Nam, nơi mà ngày xửa ngày xưa, cách nay 61 năm, chàng trai vùng lưu vực sông Cửu Long, đã đón xuân lần chót tại Hà thành, rồi phiêu bạt giang hồ, năm châu bốn biển, lại được cái thú vui nhìn lại cảnh cũ, nhớ chuyện xưa rồi nghĩ đến ngày nay, nhắc chuyện xa để thấy rõ việc gần, trong cái vui có một chút bàng hoàng, trong cái bàng hoàng lại ẩn một niềm vui.
Trong lúc tập trung để viết bài thơ khai bút, thì mấy lần điện thoại làm gián đoạn nguồn hứng. Thảo vừa xong 8 câu 5 vần, thì gia đình bạn Hoàng Chương đến đón mình đi dạo phố, và thăm vài người bạn. Được cái vui nhìn tận mắt cảnh Xuân tại Hà thành dưới tia nắng sớm, trời hôm nay ấm áp, mà không nóng, cây cỏ phơi phới tình Xuân, người người quên chuyện âu lo để đón mừng năm mới, thì cuộc du Xuân sáng nay đáng cho ta hoãn lại việc đọc và sửa mấy câu thơ chưa ổn.
Sau đây là bài thơ Khai bút đã gởi đến gia đình, môn sinh bè bạn xa gần.
Ất Dậu Nguyên đán, Khai bút đầu năm tại Hà Thành
Tết nầy, gần nước lại xa nhà,
Khai bút đầu năm, ta với ta.
Thuở trước, chàng trai đi hái lộc
Ngày nay, lão trượng dạo xem hoa.
Xứ người, nghiên cứu thời niên thiếu
Quê mẹ, an cư lúc tuổi già
Gởi bạn đôi vần từ đất Bắc
Chào Xuân, gà gáy khúc hoan ca.
Trần Văn Khê
Khách sạn Bảo Sơn, Hà Thành, Ngày đầu năm Ất Dậu, Giờ Ngọ,
08/02/2005, 12 giờ 45
Sau khi nghe 2 câu đầu, chỉ nhớ 2 vần mà Hỷ Khương đã có 2 câu họa, và khi được cả bài thì Hỷ Khương đã họa xong lại còn gởi bài thơ xướng ra Hàm Tân cho cháu bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Sau đây là 2 bài thơ họa vận mình nhận được đầu tiên.
Thương mến họa vận Thơ “Khai bút đầu năm” của Trần Văn Khê hiền huynh
Mừng đón hiền huynh trở lại nhà
Quê hương ta đó - đẹp lòng ta
Xuân về, nhạc vọng đàn ngân khúc
Tết đến, thơ đề, bút trổ hoa
Âu Á danh vang từ lúc trẻ
Đông Tây tiếng dậy đến khi già
Quyết tâm sau trước vì dân tộc
Đất nước vui chào rộn tiếng ca.
Miền Nam sáng mồng một Tết Ất Dậu - 2005
TÔN NỮ HỶ KHƯƠNG muội muội
Kính họa bài thơ Khai bút của Chú Trần Văn Khê
Đi quẩn quanh rồi trở lại nhà
Sáu mươi năm lẽ chạnh hồn ta
Dấu xưa chừng đã vùi sương tuyết
Nền cũ nay đà rợp bóng hoa
Mấy thuở tung hoành vươn chí trẻ
Một thời oanh liệt quản thân già
Xuân nay sum họp tràn Nam Bắc
Nắn phím tơ lòng trổi khúc ca
Hàm Tân, Mồng 2 Tết Ất Dậu
ĐỖ HỒNG NGỌC
Họa thơ Thầy Trần Văn Khê
Tết vui về nước, lại nhớ nhà
Canh gà tâm sự, bạn cùng ta
Nửa đời xuất ngoại, xuân thêm lộc
Một khối tình quê, mai nở hoa
Trí tặng năm châu, tài chẳng thiếu
Nghĩa bồi đất mẹ, nỏ tâm già
Trẻ mãi vần thơ vang Nam - Bắc
Tiếng tơ xuân mới tiếng hòa ca.
Müenchen, xuân Ất Dậu, 14/02/ 2005
THÁI KIM LAN
(TCSH336/02-2017)
DƯƠNG PHƯỚC THU
Chiều ngày 12/5/2014, tôi nhận được món quà vô cùng quý giá, đó là cuốn sách Hải Triều Toàn Tập do chính gia đình của Nhà văn hóa, Nhà báo Hải Triều gửi tặng.
Nhà văn Trang Thế Hy đã bước vào tuổi 90. Một đời viết kéo dài suốt 70 năm, ông không viết nhiều nhưng hễ công bố tác phẩm là làng văn phải “giật mình”
Xin nói ngay rằng, đọc tập truyện Giọt nước mắt màu đất của Đức Ban (NXB Hội Nhà văn 2014), với tôi Chốn xưa là một truyện ngắn hay.
PHẠM XUÂN DŨNG
Trong số các nhà thơ, nhà văn quê hương Quảng Trị, Vĩnh Mai không phải là một tên tuổi lớn như Chế Lan Viên hoặc Hoàng Phủ Ngọc Tường, nhưng ông vẫn là một tác giả đáng ghi nhận, một nhân cách đáng kính, một người trí thức đầy lòng tự trọng, một người yêu nước chân chính.
THẢO LINH
Đà Lạt thành phố của ngàn hoa với những con đường trập trùng quanh phố núi với ảo diệu sương mù. Đà Lạt với cảnh sắc hữu tình và thơ mộng đã đi vào thi ca, nhạc họa từ bao đời nay và còn tiếp tục làm say lòng bao người đến kẻ đi.
TRẦN TRIỀU LINH
(Đọc Đi ngược đám đông - Thơ Đông Hà, Nxb. Thuận Hóa, 2014)
UYÊN PHƯƠNG
Bạn đang sống ở Thủ đô Hà Nội ngàn năm cổ kính hay giữa Sài Gòn hoa lệ vàng rực ánh nắng hoặc giả có thể ở bất cứ thành phố náo nhiệt nào trên đất nước Việt Nam? Bạn đang hòa mình vào nhịp sống đô thị với đầy ắp sự văn minh, hiện đại nhưng cũng khá ồn ào và bụi bặm, thậm chí có lúc bạn cảm thấy chán nản muốn rời xa sự xô bồ và ngột ngạt của chúng?... Vào lúc ấy, chắc hẳn bạn sẽ rất vui nếu được đi đâu đó vài ngày… Cảm giác khi tạm rời xa nơi thành phố cũng rất tuyệt”.
LÊ VIỄN PHƯƠNG
Thơ Tân hình thức Việt - Tiếp nhận và sáng tạo” là công trình Tạp chí Sông Hương phối hợp với Nhà xuất bản Thuận Hóa ấn hành vào tháng 6 năm 2014.
Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên - gọi thân mật là Nguyên “đầu bạc” (vì mái đầu bạc trắng từ lúc còn trẻ) - một người xứ Nghệ “thuần chủng” cha ở Nghệ An, mẹ ở Hà Tĩnh, nhưng đang là Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội.
HỒ ĐĂNG THANH NGỌC
Có thể nói cuốn “An lạc mùa chay - Món chay dâng Mẹ” của nhà thơ, chuyên gia ẩm thực Hồ Đắc Thiếu Anh (Nxb. Phụ Nữ, 2014) vừa được Nhà sách Phương Nam ấn hành trong tháng tám vừa qua, là cuốn sách thực hành về sự an lạc.
Tiếp sau Huỳnh Thúc Kháng, Phan Châu Trinh..., đến lượt Phan Khôi được mở hội thảo khoa học tại quê hương Quảng Nam hôm qua 6.10, đúng 127 năm ngày sinh của ông, để vinh danh một con người đa tài.
(Phỏng vấn đối thoại với các nhà văn Nguyễn Đình Thi, Nguyên Ngọc và nhà thơ Trần Dần)
Hữu Loan [1916-2010 là khuôn mặt văn học đặc biệt trong nền thi ca Việt Nam đương đại từ non 70 năm nay. Ông làm thơ hay, hiện đại, tân kỳ, nhưng tên tuổi thường xuất hiện theo thời sự.
Tiểu thuyết "Công chúa nhỏ" của Frances Hodson Burnett kể câu chuyện về cô tiểu thư thất thế, nhưng vẫn mang trong mình cốt cách lớn.
(Vài cảm nhận khi đọc “BÀN TAY NHỎ DƯỚI MƯA” tiểu thuyết của nhà văn TRƯƠNG VĂN DÂN
(cty vh Phuong Nam-Nxb Hội Nhà văn, 2011)
“Lịch sử không bao giờ lầm lẫn, nhà văn Lan Khai là người có công với nước”. Câu nói đó của Thiếu tướng Hoàng Mai đã khẳng định những cống hiến của Lan Khai đối với cách mạng và nền văn học nước nhà. Từ thành tựu sáng tác cho đến nhận định của các nhà văn, nhà báo tiền bối (Trần Huy Liệu, Hải Triều, Vũ Ngọc Phan...) về Lan Khai, chúng ta càng thấy tự hào về một con người, một nhà văn đáng kính đã làm trọn thiên chức của mình đối với dân tộc...
“Những năm chiến tranh, miền Trung là túi bom túi đạn, và nguồn lực đất nước cũng dồn về đây. Nhiều nhà văn nhà thơ, nhiều tác phẩm VHNT nổi tiếng cũng xuất hiện từ vùng đất này. Còn hiện nay, dù đội ngũ tác giả ở miền Trung có thưa hơn, nhưng những con người miền Trung dù đi đâu cũng vẫn mang theo truyền thống sáng tạo độc đáo, giàu khí chất của miền đất này. Đó là một cuộc mở mang và bồi đắp tâm hồn trên dọc dài đất nước…”
Khi cầm bộ sách này trong tay thì hình ảnh nhà nho yêu nước Phạm Phú Thứ không còn bị khuất lấp trong lớp sương mù thời gian mà hiện ra rờ rỡ, rõ ràng trước mắt chúng ta với một tâm thế mới.
“Có lần tôi hỏi anh Học: Tư tưởng cách mệnh của mày nảy ra từ hồi nào? Anh đáp: Từ năm độ lên mười tuổi! Hồi ấy tao còn học chữ Nho ở nhà quê...”.