Tối 24/4, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai đã tổ chức lễ công bố Quyết định đưa Sử thi Bahnar vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Buổi lễ diễn ra tại Bảo tàng tỉnh (TP Pleiku, Gia Lai).
Các nghệ nhân nhận quà của UBND tỉnh Gia Lai trong buổi lễ
Sử thi của người Bahnar được gọi là hơmon (hơamon), là một hình thức sinh hoạt dân gian được lưu truyền theo cách truyền khẩu, từ thế hệ này qua thế hệ khác. Đó là những câu chuyện dài, có khi đến dăm bảy đêm hát kể, nội dung là những chiến công kì vĩ của các anh hùng dân tộc, liên quan đến những biến động lớn lao của cộng đồng trong lịch sử, dưới hình thức những huyền thoại.
Những nghệ nhân sử thi Bahnar là những người nông dân có trí nhớ và giọng hát kể đặc biệt. Họ có thể diễn xướng nhiều giờ, nhiều câu chuyện với niềm đam mê kì lạ.
Sử thi dân gian được xem là bộ sách “bách khoa”, ghi lại nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của chính tộc người sở hữu nó. Cho đến thời điểm hiện tại, tỉnh Gia Lai hiện có 20 nghệ nhân sử thi Bahnar tiêu biểu, đang sinh sống tại các làng của huyện Đăk Pơ, Đăk Đoa, Kbang và Kông Chro. Họ là những người đang sở hữu sống khoảng 70 tác phẩm sử thi dân gian của dân tộc mình. Nhiều câu chuyện trong số đó đã được khảo sát, sưu tầm, công bố.
Sau những năm 1980, lần đầu tiên sử thi Đăm Noi đã được phát hiện tại Kông Chro hiện tại (An Khê cũ). Tiếp đó, từ sau năm 2000 đến nay, các tác phẩm cùng loại đã lần lượt được tìm thấy ở các khu vực cư trú của người Bahnar; đã được biên dịch song ngữ và xuất bản như: Dyông Dư, Dăm Noi, Diớ hao jrang, Bia Brâu…
Năm 2014, có 4/15 người là nghệ nhân hát kể sử thi Bahnar được Bộ VHTT xét tặng danh hiệu nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân nhân dân.
Việc đưa sử thi Bahnar vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thêm một lần nữa khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc sắc của loại hình nghệ thuật này. Đồng thời đặt ra trách nhiệm nghiên cứu, sưu tầm, biên dịch, công bố và đặc biệt là truyền dạy hơmon trong cộng đồng, để sử thi mãi là tài sản sống vô giá của kho tàng văn hóa của dân tộc Bahnar tỉnh Gia Lai.
Theo Thiên Thư - Dân Trí
NGUYỄN THẾPhước Tích là một trong những ngôi làng được hình thành từ thế kỷ XV thuộc xã Phong Hoà, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên. Ban đầu, vào thời Lê sơ làng có tên là Dõng Quyết, sau đổi thành Phước Giang, đến thời Tây Sơn làng có tên gọi là Hoàng Giang, đến triều các vua Nguyễn, làng được đặt tên là Phước Tích cho đến nay.
NGUYỄN ĐẮC XUÂNHuế là một trung tâm văn hóa Việt Nam, các di tích thuộc Cố đô Huế và Nhã nhạc Cung đình Huế đã được UNESCO công nhận là hai di sản văn hóa của nhân loại. Điều đó không có gì phải bàn luận nữa. Điều mà chúng ta quan tâm, ngoài cái phần vật chất đó, ngoài Nhã nhạc cung đình Huế thì cái hồn, cái phần phi vật chất của trung tâm văn hóa Huế là cái gì, hiện ở đâu, làm thế nào để có thể tiếp cận và toàn cầu có thể sử dụng phát huy được?
NGUYỄN HỮU THÔNG Biểu tượng khu trung tâm trong quan niệm của nhiều tộc người, phần lớn đều liên quan đến các mối thông linh với thế lực siêu nhiên. Hệ đức tin biểu thị từ sự chọn lựa địa điểm thiết lập vùng trung tâm của người xưa, cũng mang mô hình gốc của thần thánh. Sự chọn lựa này có ý nghĩa quyết định và là công việc đầu tiên trong quá trình thiết lập một vùng cư trú.
NGUYỄN VĂN CAOLTS: “Thành phố và phát triển địa phương” là hai chủ đề tại Đại hội đồng lần thứ 27 của Hiệp hội Quốc tế các Thị trưởng nói tiếng Pháp (AIMF) tổ chức tại Huế từ ngày 24 đến ngày 26-10-2007, hội tụ trên 200 đại biểu là thị trưởng của các thành phố thành viên thuộc 46 nước trên thế giới. Đây là đại hội đồng lần đầu tiên tổ chức tại Việt và là lần thứ 2 diễn ra tại khu vực Đông Á (năm 2003 đã tổ chức tại Pnômpênh, Campuchia).
THÁI DOÃN LONGVà tôi cũng muốn mượn ý châm ngôn về Sêda để nói rằng cái gì thuộc về Quang Trung hãy trả lại cho Hoàng đế Quang Trung.
NGUYỄN ĐẮC XUÂN Như chúng ta đã biết: Hoàng Cung, Bảo tàng cổ vật, các lăng vua Nguyễn ở Huế là những nơi lưu giữ các cổ vật quý của triều Nguyễn và Huế xưa.
PHAN THUẬN THẢO1. Từ quan điểm về hệ thống “Báu vật nhân văn sống” của UNESCO...
Những ai đã từng đi đường bộ từ Bắc vào Nam đều phải vượt đèo Hải Vân và đã chứng kiến cái di tích Hải Vân Quan đứng sừng sững trên đỉnh đèo nhìn về phía vịnh Đà Nẵng.
Trên thực tế, việc bảo tồn những vốn quý của cha ông để lại quả không phải là việc đơn giản, dễ dàng. Nhưng chúng ta sẽ không thể có sự chọn lựa nào khác bởi vì sẽ không có một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nào cả nếu từ bây giờ chúng ta không biết giữ lấy những gì mình đang có.
Toàn cầu hóa đang là một xu thế, một hiện tượng rộng lớn bao trùm khắp thế giới, không chỉ về kinh tế mà cả trong lĩnh vực văn hóa và đời sống. Toàn cầu hóa và chống toàn cầu hóa đã trở thành vấn đề thời sự của thế giới. Trong bối cảnh đó, yêu cầu gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một đòi hỏi cấp thiết, có tính sống còn của mỗi dân tộc khi phải đối mặt với xu thế toàn cầu hóa, đặc biệt là trên lĩnh vực tư tưởng và văn hóa.