PHAN THÀNH
"Đọc Bạc màu áo ngự mấy thấy rõ độ dày văn hóa cũng như tư tưởng nghệ thuật trong văn chương của Giang. Bởi Giang không đơn thuần là một nhà văn mà còn là nhà nghiên cứu lịch sử.” - Nhà nghiên cứu phê bình văn học, TS. Phan Tuấn Anh đã đúc kết như thế về tập truyện ngắn vừa ra mắt vào tháng 12 của đồng nghiệp - tác giả Lê Vũ Trường Giang.
Lê Vũ Trường Giang là cây bút trẻ có bút lực dồi dào, viết miệt mài và nghiêm túc. Nhắc đến nhà văn của thế hệ 8X này, người yêu văn chương ở Huế sẽ nhớ đến ngay đề tài gai góc mà anh chọn hướng đi riêng, đó là lịch sử. Và với sự ra mắt “Bạc màu áo ngự” lần này, Trường Giang một lần nữa khẳng định tài năng, độ chín sau lần đầu tiên chạm ngõ văn chương vào 9 năm về trước với truyện ngắn Ngủ giữa trùng sơn.
Nói như TS. Phan Tuấn Anh, bên cạnh tài năng, trong Lê Vũ Trường Giang còn có sự dấn thân, hy sinh cho nghề nghiệp. Đọc văn của Giang ở những tập truyện trước cũng như ở Bạc màu áo ngự người ta sẽ còn thấy được một chất Huế rất riêng, đậm đặc. Ở đó có không gian, thời gian của Huế xưa đến bây giờ, có Huế quanh mình rất đời thường và rõ ràng. Ngoài ra, Giang còn khéo léo khi đưa chất liệu dân gian lồng vào truyện.
Đọc 13 truyện ngắn trong Bạc màu áo ngự của Trường Giang mới thấy được sự chỉn chu, khoáng đạt, giàu triết luận mà lại gần gũi, đầy xúc cảm. Trường Giang khéo léo khi xâu chuỗi, tái hiện hàng loạt cuộc chiến để phản chiếu chân thực nhất hình dáng của lịch sử đó là chiến tranh và thân phận con người.
Bạn đọc sẽ bắt gặp những địa danh quen thuộc ở đời thực ở trong nước hay nước ngoài cho đến các nhân vật được nhà văn khắc họa dù tàn nhẫn hay mộng mơ, dù vua chúa hay chiến binh… tất cả phải vật lộn, đau khổ, có những lúc tưởng chừng như bế tắc trong cuộc chiến với chính bản thân.
Truyện ngắn của Giang khốc liệt, bi thương nhưng rất đẹp. “Dòng hương ngập khói sóng, xa xa, mây phủ vờn Kim Phụng”, “tím Huế hiện lên rìn rịn”… chỉ chừng ấy thôi người đọc như được đi dạo giữa một không gian Huế thơ mộng, đẹp và bình yên.
“Tựa vào nền nội dung, không gian truyện của tập sách trải vệt khắp các địa danh nổi tiếng của miền Trung Việt Nam, từ Ái Tử, Khe Sanh (Quảng Trị), Sơn Mỹ (Quảng Ngãi), Gò Bồi (Bình Định), rồi mở rộng sang Hồng Kông, làng El Biar của đất nước Algérie, rồi thành phố New York. Thổn thức và lay động nhất vẫn là dòng văn Giang viết về Huế”, nhà văn Nguyễn Thị Kim Hòa đúc kết khi đọc Bạc màu áo ngự. Nữ nhà văn cũng ví đồng nghiệp của mình là “người thợ lặn vớt ngọc”, biết được giá trị của hạt ngọc càng nuôi lâu càng bóng, dày, giá trị. Và hiểu được điều đó, người thợ ngọc Lê Vũ Trường Giang cứ chậm rãi đợi chờ con chữ mình hấp thụ thêm tinh túy của cuộc sống, kết tinh thêm nhiều trải nghiệm để cho ra một tác phẩm hay.
Nhiều độc giả, bạn văn của Lê Vũ Trường Giang cũng nhận ra được những chi tiết đắt giá mang tính lên án, tố cáo chiến tranh thông qua các nhân vật trong các truyện ngắn. Ở đó, còn có góc nhìn nhân văn, góp phần tháo gỡ những vướng mắc, thù hằn khi chiến tranh đã là quá vãng, không nói ai đúng ai sai, thay vào đó cây bút thế hệ 8X đã đưa ra gợi mở đúng sai không còn quan trọng khi chiến tranh chắc chắn là mất mát đau thương.
P.T
(TCSH47SDB/12-2022)
PHAN HỒNG MINH «Long thành cầm giả ca» là bài thơ mở đầu phần «Bắc hành tạp lục» trong tập thơ chữ Hán của Nguyễn Du (1). Bài thơ ghi lại mối cảm thương vô hạn của nhà thơ với cuộc đời «dâu bể» của một ca nữ tài hoa đất Long thành mà ông được tận mắt chứng kiến.
THĂNG LONG (Nhân đọc Vũ điệu không vần - Tứ khúc - và những tiểu luận khác của Khế Iêm, Nxb Văn học, 2011)
KHÚC CẦM Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh - Hoài Chân xuất bản năm 1942 là cuốn sách khám phá và đánh giá đầu tiên đối với phong trào Thơ Mới.
LÊ THĂNG LONG Sự ra đời của cấu trúc luận, giải cấu trúc đã kéo theo sự đổ vỡ của những quan niệm truyền thống mang tính phổ quát về nghệ thuật sáng tạo khởi thủy từ Platon.
TRẦN THỊ NGỌC LAN (Đọc tập thơ Ngược xuôi thế sự, Nxb Văn học, 2011)
THÁI KIM LAN Tưởng niệm Cố Hoà Thượng Thích Thiện Châu Vừa qua tôi lục giấy tờ cũ, tình cờ thấy một trang giấy có thủ bút của Thầy Thích Thiện Châu (cố Hoà Thượng Thích Thiện Châu), một bài thơ. Cảm động quá. Bài thơ này Thầy viết sau khi khoá Thiền mùa hè năm 1990 chấm dứt và là lần cuối cùng Thầy sang giảng khoá Thiền tại Muenchen.
THI THOẠI Nhân 90 năm ngày mất Phan Kế Bính (1921– 2011) Phan Kế Bính hiệu là Bưu Văn, bút danh Liên Hồ Tử, người làng Thụy Khuê (làng Bưởi), huyện Hoàng Long, nay thuộc quận Tây Hồ, Hà Nội, thọ 46 tuổi (1875 - 1921).
MIÊN DI Không tìm thấy, và cũng đừng nên tìm ở tập thơ này một điều gì đã từng được nhiều người đồng vọng trước đây. Nó là những mảnh tiểu tự sự, những cái nhìn cô lẻ, biệt dị từ đáy thân phận và đôi khi tàn nhẫn.
HOÀNG DIỆP LẠC (Đọc tập “Thơ tự chọn” của Nguyên Quân, Nhà xuất bản Văn học, 8-2011)
ĐOÀN ÁNH DƯƠNG“Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đương có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học”…
NGUYỄN TRỌNG ĐỨC (Cảm nhận về tập thơ "Những kỷ niệm tưởng tượng")SHO - Lâu nay, người ta biết đến Trương Đăng Dung với tư cách là một nhà nghiên cứu lí luận văn học. Nhưng gần đây, sự xuất hiện của tập thơ Những kỷ niệm tưởng tượng làm xôn xao văn đàn Việt Nam đã khiến đông đảo bạn đọc không khỏi ngạc nhiên khi nhận ra rằng: bên cạnh một Trương Đăng Dung lí luận còn có một Trương Đăng Dung thơ.
ĐÀO ĐỨC TUẤN Lang thang giữa hè Huế nồng nã. Bỗng nhận tin của Minh Tự: thêm một cuốn sách của Nguyễn Xuân Hoàng vừa được bạn bè góp in. Đầy đặn 360 trang sách với chân dung “người buồn trước tuổi” đằm đặm trên bìa đen trắng.
Vào lúc 14 giờ 25 phút ngày 13 tháng 7 năm 2011 (nhằm ngày 13 tháng 6 năm Tân Mão), nhà thơ Văn Hữu Tứ, hội viên Hội Nhà văn TT. Huế đã qua đời sau một thời gian lâm trọng bệnh. Từ đây, trong mái nhà anh gần hồ Tịnh Tâm, trên các con đường của Thành phố Huế cũng như những nơi anh thường lui tới, tác giả của các tập thơ “Bên dòng thời gian”, “Tôi yêu cuộc đời đến chết” vĩnh viễn vắng mặt.
LÊ HUỲNH LÂM (Đọc tập thơ “Năm mặt đặt tên”, Nxb Thuận Hóa, tháng 5-2011)
KHÁNH PHƯƠNG Nguyễn Đặng Mừng đến với nghề viết một cách tự nhiên, mà cũng thầm lặng như cách người ta theo đuổi một lý tưởng. Ông vốn là học trò lớp ban C (ban văn chương) những khóa gần cuối cùng của trường Trung học Nguyễn Hoàng, trường công lập duy nhất và cũng danh tiếng nhất tỉnh Quảng Trị trước 1975.
…Thuộc dòng dõi Do Thái Đông Âu, Frederick Feirstein sinh ngày 2 tháng Giêng năm 1940 tại New York City, thân phụ và thân mẫu ông có tên là Arnold và Nettie Feirstein…
L.T.S: Nhà thơ Xuân Hoàng sinh năm 1925 tại Đồng Hới, Bình Trị Thiên. Hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Nguyên là quyền Chủ tịch Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên, thuở nhỏ ông học ở Huế rồi dạy học ở Đồng Hới một thời gian trước khi thoát ly tham gia cách mạng.
Anh không thấy thời gian trôi thời gian ở trong máu, không lời ẩn mình trong khóe mắt làn môi trong dáng em đi nghiêng nghiêng như đang viết lên mặt đất thành lời về kiếp người ngắn ngủi.(T.Đ.D)
HOÀNG THỤY ANH Phan Ngọc đã từng nói: Thơ vốn dĩ có cách tổ chức ngôn ngữ hết sức quái đản để bắt người tiếp nhận phải nhớ, phải xúc cảm và phải suy nghĩ do chính hình thức tổ chức ngôn ngữ này.