Cây bút luôn lạc quan về lòng người
Đọc sách của Bùi Nguyễn Trường Kiên, bạn đọc thấy rất nhiều bi kịch cuộc đời, các nhân vật chính hoặc là trẻ mồ côi, hoặc là những đứa bé bị bỏ rơi, thậm chí ngay cả các nhân vật phụ hoàn cảnh cũng không khá hơn.
Nhà văn Bùi Nguyễn Trường Kiên trong một chuyến đi thực tế
Thế nhưng, bi kịch thì có, bi quan lại không, bằng một giọng văn dí dỏm, hài hước, anh để cho các nhân vật của mình luôn tràn trề lạc quan về cuộc sống.
Nhân dịp NXB Tổng hợp TPHCM tái bản hai truyện dài của tác giả Bùi Nguyễn Trường Kiên, tôi hẹn gặp anh vào một chiều cuối tháng 6, cũng vào lúc thành phố chìm trong một cơn mưa lớn. Ngoại trừ mái tóc giờ đã tựa tơ của thời gian thì anh vẫn vậy, vẫn khuôn mặt chất phác, vẫn nụ cười hồn hậu, vẫn cái vẻ xởi lởi như hôm rao bán thơ để góp tiền giúp đồng đội một thời thanh niên xung phong.
Chẳng ai nghĩ đó lại là một nhà báo từng đạt đến 11 giải báo chí, từng là người khui ra những vụ án kinh tế chấn động cả nước những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ trước. Anh giờ ít nhắc đến nghề báo của mình, dù rằng như anh từng hãnh diện tự hào: “Hơn 30 năm viết báo chưa một điều hối tiếc”. Anh giờ háo hức với những kế hoạch viết văn, với những cuốn sách sắp ra mắt. Anh cười bảo, viết báo là đam mê nhưng viết văn làm thơ lại là máu rồi. Là một cây bút phóng sự điều tra kỳ cựu, công việc cuốn anh đi suốt hơn 30 năm, hầu như không thể rảnh tay để sáng tác văn chương. Thậm chí với hai tác phẩm vừa tái bản vốn được xuất bản lần đầu vào năm 1991, anh tiết lộ, viết ra được là nhờ bị bệnh nặng phải nằm viện. Thời gian dưỡng bệnh không phải suy nghĩ về các bài báo, anh mới dành ra để viết văn.
Anh nói “may” là bị bệnh mới có hai đứa con tinh thần đó. Giờ anh lại “may” khi đã ở cái tuổi phải rời xa công việc, máu văn chương lại có dịp sống lại, tái bản sách, hoàn tất tập kịch bản phim truyền hình, nung nấu cho sự ra đời một cuốn tiểu thuyết mới… Với nhiều người khác, về hưu là một sự nghỉ ngơi nhưng với Bùi Nguyễn Trường Kiên, đó lại là sự mở đầu một chặng đường mới.
Bùi Nguyễn Trường Kiên khoe anh đã hoàn tất bản thảo một bộ sách dự kiến 3 cuốn gồm khoảng gần 100 bài phóng sự điều tra đã từng in báo. Thế nhưng, khi được hỏi, trong đó sẽ có những bài điều tra từng một thời gây dấu ấn mạnh trong dư luận, anh khựng lại, đăm chiêu, rồi khẽ lắc đầu. Anh bảo, những con người trong các bài viết năm đó, họ đã trả giá cho những sai lầm, giờ họ là những con người mới, bỏ lại quá khứ sai lầm lại sau lưng để làm lại từ đầu. Giờ mà lại lôi những câu chuyện ngày xưa ra thì chẳng khác nào tội ác. Bởi với anh, ai đó cho dù có lúc sai lầm, có lúc làm điều xấu nhưng rồi cũng có lúc, họ vẫn sẽ là người tốt.
Điều đó không phải hình thành mới đây, mà tận những năm 1990-1991, khi đặt bút viết hai chuyện dài Mưa ngâu tháng bảy và Cơn giông chiều mùa hạ, Trường Kiên đã để lại dấu ấn sâu đậm về quan điểm lòng người. Ở hai tác phẩm, điểm chung là không có nhân vật phản diện tuyệt đối mà chỉ có nhân vật phản diện ở một thời điểm nào đó. Đó có thể là nhà báo Trường (Mưa ngâu tháng bảy) bỏ chạy khi tông xe vào một em bé, nhận tiền doanh nghiệp… nhưng qua giọng văn của tác giả, nhân vật giống như nạn nhân của một vòng xoáy cuộc đời hơn là thủ phạm. Và ở Trường vẫn là những bản chất tốt đẹp góp phần không nhỏ mang lại điều tích cực cho cuộc đời. Còn với cậu học sinh Hậu (Cơn giông chiều mùa hạ), tác giả đã dành nhiều chi tiết để khắc họa nên những điểm không tốt của nhân vật này như: kiêu ngạo, bè phái, quậy phá… Thế nhưng, đến phút cuối, như trong một vở kịch, khi nút thắt được tháo ra, bạn đọc bất chợt cảm thấy như chính mình có lỗi vì hiểu sai về Hậu, rằng Hậu thực ra cũng chỉ là một chú bé, vẫn còn quá ngây ngô; cậu có tính xấu nhưng là hệ quả của sự nuông chiều hơn là bản chất. Thậm chí, ngay cả với một nhân vật đã gây ra sự hiểu lầm, là thủ phạm thực sự của những trò ám muội, tác giả cũng không để cho trở nên đen tối, mà ngược lại, thông qua hành vi tự thừa nhận, nhân vật này đã mang đến cho người đọc sự thông cảm, tha thứ.
Bản thảo bộ sách 3 cuốn tập hợp các bài phóng sự, nhân vật trong đó là những đứa trẻ mồ côi, là người công nhân vệ sinh, là người dọn cống ngầm, là chị bán vé số… Có thể nói, các bài viết đều về những con người, những công việc bình dị nhất tại TPHCM trong khoảng từ năm 1990 đến 1999. Đó chính là chủ ý của Bùi Nguyễn Trường Kiên. Theo anh, thập niên 1990 chính là một giai đoạn cực kỳ quan trọng trong lịch sử, không chỉ thành phố mà cả nước, nó là thời kỳ bản lề cho sự thay đổi cho đến tận ngày hôm nay. Đã có quá nhiều người viết về những vấn đề vĩ mô. Với anh, thông qua các bài phóng sự năm đó, anh muốn khắc họa dưới góc nhìn bình dị nhất, dưới góc nhìn của những cá nhân nhỏ bé, làm những công việc bị coi là ở đáy xã hội, để phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ của đất nước. Và dĩ nhiên, với cái chất của Bùi Nguyễn Trường Kiên, tình người vẫn là chủ đạo, vẫn không có người xấu trong các câu chuyện của anh, hay nói đúng hơn là năm đó khi các bài phóng sự ra đời, có thể có những chuyện xấu, người xấu, nhưng giờ đây, khi xuất hiện lại, người xấu ngày đó giờ với tác giả cũng đã trở thành người tốt.
Hơn 60 năm cuộc đời, hơn 30 năm viết báo, tập thơ Cỏ ơi… (xuất bản cuối năm 2017) chứa đựng những suy nghĩ đa dạng về cuộc sống, về hạnh phúc gia đình như một tín hiệu sự trở lại văn đàn của Bùi Nguyễn Trường Kiên - sự trở lại của một cây bút luôn lạc quan về lòng người, luôn tin tưởng vào tình người, nhưng cũng không còn ngây ngô như của hơn 30 năm trước, mà đã chất chứa vốn kiến thức được tích lũy suốt 30 năm qua. Đó có lẽ sẽ là một sự phối hợp độc đáo, mang đến cho bạn đọc những tác phẩm đặc sắc, góp phần vào sự đa dạng cho văn chương của thành phố hôm nay.
Theo Tường Vy - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Hội Nhà văn Việt Nam được chính thức thành lập từ năm 1957, sau Hội nghị thành lập Hội diễn ra tại trụ sở Câu lạc bộ Đoàn Kết, từ 1/4 đến 4/4/1957. Trong lịch sử văn học Việt Nam thời hiện đại đây là lần đầu tiên có một tổ chức của những người lao động văn học trên toàn quốc.
-
Tái hiện bức tranh Hà Nội thời bao cấp, rồi từ đó đi tìm cái chất nhân văn thuần nhất trong đời sống con người, “Chuyện ngõ nghèo” là cuốn tiểu thuyết đánh dấu sự trở lại của Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh năm 2017 sau một loạt các tiểu thuyết đình đám như: Mẫu Thượng Ngàn, Hồ Quý Ly, Đội gạo lên chùa…
-
1. “Thiện, Ác và Smartphone” là tập tiểu luận thứ hai của Đặng Hoàng Giang, sau “Bức xúc không làm ta vô can” - cuốn sách ra mắt năm 2015 và gây được tiếng vang rộng rãi.
-
Nhân chuyến trở lại Việt Nam truyền giảng phật pháp, ngày 4-4, Tiến sĩ Phật học Khangser Rinpoche đến từ Ấn Độ đã dành nhiều thời gian giao lưu cùng bạn đọc tại TPHCM.
-
Nguyễn Trí được biết đến vào năm 2013 khi tác phẩm Bãi vàng, đá quý trầm hương (NXB Trẻ) đoạt giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam. “Sự nghiệp” cầm bút của Nguyễn Trí đến nay mới chỉ 5 năm nhưng ông đã có 9 cuốn sách truyện dài, truyện ngắn ra đời.
-
Phan Việt vừa có buổi giao lưu về tác phẩm mới nhất, cũng là tác phẩm chị cho là quan trọng nhất trong bộ ba "Bất hạnh là một tài sản" của mình.
-
Sáng 21-3, tại trụ sở Hội Nhà văn TPHCM, đã diễn ra buổi ra mắt tập tiểu luận, phê bình Nhà văn Lê Văn Thảo trong lòng đồng nghiệp do Hội Nhà văn TP thực hiện (NXB Hội Nhà văn xuất bản).
-
Nhà sách Trí Việt cho biết sau gần 3 năm thực hiện với 6 lần chỉnh sửa, Hội đồng thẩm định cuốn sách “Gạc Ma - Vòng tròn bất tử” do Ban Tuyên giáo TƯ thành lập đã đồng ý cho phép xuất bản cuốn sách này.
-
Lịch sử phát triển của hệ thống thể loại báo chí cho thấy Bút ký chính luận giữ một vai trò quan trọng trong việc định hướng xã hội. Nó là thể loại không thể thiếu trong việc giáo dục tư tưởng, chính trị cho quần chúng. Trong một thế giới đương đại, trong một xã hội bùng nổ thông tin với nhiều biến động, Bút ký chính luận càng trở nên quan trọng và cần thiết cho đời sống.
-
Ngày 4 và 5/1, Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam tiến hành họp để bình chọn bảy tác phẩm xuất sắc của làng viết năm qua. Kết quả được công bố hôm 10/1.
-
Nghiên cứu công phu, tư liệu chính xác, văn phong mạch lạc và giàu cảm xúc, tác phẩm Văn chương phương Nam - một vài bổ khuyết của hai tác giả Võ Văn Nhơn và Nguyễn Thị Phương Thúy không chỉ khiêm tốn “bổ khuyết” mà là công trình giàu tâm huyết với những khám phá ngạc nhiên mới lạ rất hữu ích.
-
Nói về cuốn sách phê bình văn học Giăng lưới bắt chim của mình, Nguyễn Huy Thiệp hay nhắc lại điều thoạt tiên tưởng rằng ông "lấp lửng": tôi viết có đúng có sai, có chính xác có nhầm lẫn, viết khi mình "đang còn nửa mê nửa tỉnh".
-
Có một thực tế là rất nhiều người song hành giữa việc viết văn và viết báo. Xét về góc độ thể loại thì văn học và báo chí là hai thể loại khác nhau nhưng giữa chúng lại có sự tương đồng với nhau về nhiều khía cạnh. Vì thế việc song hành giữa văn chương và báo chí là điểu dễ hiểu.
-
hông biết đã đến đáy chưa thảm trạng tác giả (khoa học và nghệ thuật) bị xâm hại trắng trợn về bản quyền như hai công trình về dân tộc học của GS.Từ Chi, và về sử học của GS.Trần Quốc Vượng. Hai tác giả có tên tuổi đã quá cố, và những nhà xuất bản gây nên sự cố, làm méo mó, biến dạng đứa con tinh thần của họ lại là những nhà xuất bản có những cái tên rất sang, là cơ quan ngôn luận của những cái hội nghề nghiệp lẽ ra phải rất nghiêm chỉnh, đứng đắn trước công luận. Các cơ quan truyền thông đã lên tiếng. Không biết gia đình, thân nhân của hai tác giả có ý kiến gì không? Ta đã có lệ luật gì về những vụ việc như vậy, để đưa ra tòa án dư luận?
-
Chiều 7.10, Hội đồng giám khảo giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội gồm các nhà văn, nhà thơ: Bằng Việt, Nguyễn Việt Chiến, Phạm Xuân Nguyên, Bùi Việt Mỹ, Nguyễn Sĩ Đại, Lê Minh Khuê, Đoàn Tử Huyến, Nguyễn Đăng Điệp, Nguyễn Thành Phong đã họp phiên chung khảo.
-
Ngày 4/10, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã đến dự và phát biểu tại Hội thảo khoa học toàn quốc “Văn học, nghệ thuật với việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam” do Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh.
-
Tác phẩm văn xuôi, trong đó có truyện ngắn xuất hiện trên báo chí đã trở thành món ăn tinh thần nhiều năm nay cho độc giả. Tuy nhiên, dường như món ăn tinh thần này đang ngày càng có xu hướng bị co lại, bị thay thế.
-
Sáng tạo văn học nghệ thuật về đề tài chiến tranh, cách mạng thời gian qua đã có nhiều đổi mới và được giới chuyên môn ghi nhận.
-
Viết về cuộc Cách mạng mùa Thu 70 năm về trước, nhà văn Nguyễn Đình Thi - người can dự, đồng thời là chứng nhân của cuộc cách mạng vĩ đại đó (Năm1945 ông dự Hội nghị Quốc dân Tân Trào và được cử vào Ủy ban Giải phóng dân tộc; sau đó được bầu làm Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I là Ủy viên thường trực) đã ví nó giống như “một cuộc lột vỏ”, “rũ bùn” đứng lên của con người, của dân tộc Việt Nam: Súng nổ rung trời giận dữ/ Người lên như nước vỡ bờ/ Nước Việt Nam từ máu lửa/ Rũ bùn đứng dậy sáng lòa (Đất nước).
-
Sau gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới về văn hóa văn nghệ được đề ra trong Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 12/1986), văn học Việt Nam đã có nhiều bước chuyển sâu sắc, đạt nhiều thành tựu đáng kể trên tất cả các thể loại, góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng văn hóa, tinh thần của con người và xã hội.
.png)
.png)
