Bỗng nhiên tôi cụt hứng

10:42 19/07/2010
CHÍ CÔNGNghe xã ấy chuẩn bị gặt chiêm, làm được nghĩa vụ lương thực, thuế nông nghiệp và hè thu 1983 sớm hơn các nơi khác, tôi cùng hai cán bộ cơ quan đi về đấy rút kinh nghiệm để có kế hoạch tuyên truyền sát thực tế.

Ảnh: Internet

Chuyến đi có tôi, Hòa và Minh, một già hai trẻ. Kẹp xắc vào "poóc ba ga" ngồi trên "ngựa sắt" xăm lốp tốt, phanh rất ăn, chúng tôi thong dong trên đường. Buổi sáng mùa hè ở Huế đẹp và mát. Nhưng cỏ cây và gió mơn man càng làm con người khoan khoái hơn.

Đến nơi, chúng tôi được biết xã đang họp hội đồng nhân dân, các đồng chí trong cấp ủy Đảng và ban quản trị đều bận dự họp. Chúng tôi thường quen với tình huống này nên không để lỡ cơ hội, liền gặp các anh văn phòng, kế toán, cán bộ kế hoạch; sau đó còn được đi thăm đồng, hỏi han một số xã viên, nghe chuyện làm phân, việc khoanh bảy vùng chống úng để đem giống lúa mới vào, rồi chuyện đời sống, lương thực, thuế nông nghiệp, tận mắt quan sát lúa cao sản, ruộng thanh niên, kênh mương thủy lợi, nhiều cái gây cho chúng tôi ấn tượng thích thú về con người, cuộc sống đang lên ở nơi này…

Chúng tôi trở lại trụ sở hợp tác xã đã gần trưa. Anh C. cán bộ văn phòng cho biết Đảng ủy và ban quản trị bận, chưa gặp được. Tin ấy không làm ai băn khoăn bởi chúng tôi đã nhất trí với nhau chỉ cần đến chỗ họp vào giờ nghỉ trưa, vừa trình diện, vừa tranh thủ các anh ấy một số ý kiến. Ý định vậy, nên anh em tôi lại kéo nhau đi xem tiếp nhà kho, sân phơi phía sau rồi mới vào nhà. Người nói chuyện cuối buổi này với chúng tôi là anh P. cán bộ kế hoạch của hợp tác xã vừa đi thăm đồng về. Lúc đầu anh có vẻ ngại ngần, anh nói: "Em là người ngoài Đảng giúp việc về kế hoạch, không có quyền hạn được báo cáo". Nhưng khi nghe chúng tôi nói rõ ràng chúng tôi không hỏi gì về các vấn đề Đảng, hay những chủ trương nhận định của cấp ủy và ban quản trị mà chỉ muốn nghe anh nói về những điều anh biết trong việc chuẩn bị vụ hè thu thì anh kể thực vui, thực chân chất. Điều mà chúng tôi đang cần biết, qua anh đã biết được khá sinh động.

Đúng trưa, sau khi đã tìm nơi ăn cơm, ba anh em trở lại đường quốc lộ, đến tận nơi xã họp. Chúng tôi đã cố tránh giờ ăn, bởi gặp ăn vốn phiền cho cả khách và chủ. Nhưng đến đây đã hơn 12 giờ mà qua trước cổng vẫn còn thấy nhiều nhóm bưng mâm bát đi vào đi ra ở các gian phòng, nên anh em đành rủ nhau đạp xe vượt lên quá cổng một đoạn, rồi dừng lại nghỉ và đợi dưới mấy gốc dương bên đường. Khi đã thấy nhiều người lục tục ra cửa, tôi dặn Hòa, Minh ngồi đợi và đi vào. Đến gần căn nhà sát đường phía phải, thấy bên trong có xa lồng, bộ bàn sáu ghế, quạt bàn và bốn năm người đang ngồi uống nước, trò chuyện tôi đi ngay vào đó.

- Xin chào các đồng chí, tôi vừa chào vừa cất chiếc mũ.

- Đồng chí cần gì? Hỏi ai ạ? Một người hỏi.

- Tôi ở cơ quan tuyền truyền của tỉnh, muốn xin được gặp đồng chí bí thư hoặc các đồng chí trong ban quản trị hợp tác một chút.

Một bác tóc đã bạc, ngồi ở ghế xa lông chỉ về phía bàn gần đó:

- Ông ấy đấy, mời anh vào.

Tôi vừa gật đầu vừa cười vui vẻ chào mọi người và đi đến trước cái ghế đối diện đồng chí bí thư.

Đồng chí ấy trạc trên năm mươi tuổi, tóc hoa râm, cắt ngắn, mặc áo sơ mi cộc để lộ đôi bắt tay tròn to như bắp chuối mật. Hai khuy áo phía trên mở đổ lộ bộ ngực khá vạm vỡ, màu da thắm như màu gà. Một chiếc quạt bàn chạy rất êm cứ làm áo anh bay lất phất. Anh ngồi điềm nhiên, không cười, không chào lại và cũng không mời tôi ngồi. Vừa xỉa răng vừa hất hàm sang phía tôi, anh hỏi:

- Gì thế anh? Giọng thong thả, chữ sau hơi cao một chút.

Tôi trả lời mềm mỏng:

- Báo cáo anh, tôi tranh thủ đến thăm và gặp anh buổi trưa thế này cũng phiền anh, nhưng vì có điều cần…

- Tôi đã cho người báo cáo các anh là chúng tôi bận họp, chưa làm việc được, giờ là buổi trưa, tôi nghỉ.

Vẫn giữ mức mềm mỏng của mình, tôi khẩn khoản:

- Chỉ muốn xin anh mười lăm phút thôi, anh cho cái hướng làm việc hoặc anh cho đồng chí nào nắm được vấn đề tuyên truyền vừa qua cho chúng tôi được trao đổi khoảng vài chục phút, hoặc trước giờ họp hoặc buổi tối cũng được.

Giọng đồng chí bí thư càng to hơn.

- Giờ đang họp đây, không có thể để làm việc với các anh được, mà báo cáo gì thì tôi cũng thông qua đảng ủy, ít ra khi báo cáo cũng có hai người, mai thì chúng tôi bận khách Trung ương, ngày kia đoàn Đà Nẵng, các anh có làm thì ngày thứ tư.

- Anh thông cảm, ngày đó tôi lại phải về họp cơ quan mà kế hoạch tuyên truyền lương thực, thuế, hè thu cũng gấp. Nguyên tắc làm việc như anh nói là chặt chẽ, song anh em chúng tôi thì chỉ xin các anh một số ý kiến về các việc trên, nhanh thôi. Sáng nay chúng tôi cũng có tìm hiểu, nghe một số anh em cán bộ bà quần chúng được nhiều điều cụ thể.

- Ai báo cáo cho các anh?

- Số anh em ở chỗ làm việc và anh P. cán bộ và quần chúng được nhiều điều cụ thể.

- Hứ! Giọng anh trở nên gay gắt - Tôi đề nghị các anh xóa hết các điều ấy. Chúng tôi không công nhận những gì các anh lấy đó để tuyên truyền đâu đấy.

Một thắc mắc thoáng đến rất nhanh trong tôi. Không hiểu vì sao đồng chí bí thư lại không tin cán bộ dưới hợp tác xã, sợ họ báo cáo sai chăng?

Cách nói của anh khá căng nên số ngồi xung quanh cứ ngước nhìn rồi từ từ rút lui hết. Riêng tôi vẫn tự trấn tĩnh đáp:

- Không có gì không hay đâu, toàn chuyện tốt lành cả, anh đừng lo. Nhưng để cho chu đáo mà các anh lại bận thì chiều nay chúng tôi xin đi thăm đội 1 và đội 2, tôi xin gặp các anh có được không?

- Chưa làm với xã thì chưa đi đội được.

Nén một nỗi bực tức đang muốn bung ra, tôi nhìn thẳng mặt anh, cố ghìm giọng nói ở mức bình thường:

- Đi về thăm đội sản xuất mà, mà… không được hở anh?

- Tôi không có thì giờ nói với anh nữa, tôi về.

Thế là anh đứng lên đeo xắc vào vai, đội mũ, không tắt quạt, không nhìn tôi, vừa xỉa răng vừa đủng đỉnh ra cửa không hề ngoái lại.

Tôi xoay cái quạt điện về phía mình cho nó mát một chút rồi đè tay lên công tắc. Một tiếng "tách", vòng quạt chậm lại từ từ, tôi đi ra.

- Thế nào chú? Hòa và Minh đều hỏi.

- Không đạt yêu cầu.

Tôi kể lại sơ sơ cho Hòa và Minh nghe.

Minh nói: "Giá sáng nay chú lấy xe con đi, xe dừng trước cổng rít một cái thì chắc họ không đón chú như thế!" Hòa cười tỏ vẻ đồng tình. Tôi nghĩ thầm: "Cũng có thể như vậy - Nếu mình dùng xe cơ quan đi sáng nay có khi công việc sẽ thuận lợi hơn, bởi thói thường vẫn còn cách xử thế của con người với nhau theo kiểu ấy".

Tôi ngồi im lặng. Những ý nghĩ tốt đẹp dấy lên trong tôi mới cách đây mười lăm phút về kế hoạch tuyên truyền sinh động kịp thời, bỗng nhiên như bị dội một gáo nước lạnh: Tôi còn cảm thấy lo cho anh P. và một số anh em ở hợp tác xã không khéo chiều nay sẽ bị đồng chí bí thư phê bình vì đã trao đổi công việc với chúng tôi!

Trên đường về, ba chúng tôi không còn giữ được tâm trạng vui vẻ như lúc ra đi. Hai đồng chí bạn trẻ của tôi nôn nóng đưa ra những nhận xét. Riêng tôi cứ băn khoăn không rõ vì sao ở một xã đang lên, được nhiều tiếng khen, mà đồng chí bí thư Đảng ủy xã lại đối xử với cán bộ như vậy? Có phải đây là một nét biểu hiện quy luật tư tưởng mà Đảng thường nhắc nhở là trong phong trào đang lên, nếu không biết ngăn ngừa có thể phát sinh những mầm xấu như chủ quan, tự mãn, quan liêu, coi thường quần chúng vv… Thực tiễn cũng đã có điển hình tiên tiến nổi danh một thời rồi tụt xuống chỉ vì ở đấy không kịp thời nhìn ra những điều đó. Tôi hiểu trong công lao rất lớn của cán bộ, đảng viên và nhân dân đã tạo nên sự tiến bộ nhiều mặt của xã này, không thể không nói đến vai trò của đồng chí bí thư. Đồng chí ấy hẳn là người có công, nhưng hôm nay, đã có sự biểu hiện không bình thường trong một trường hợp cụ thể. Dù còn vì căn nguyên gì khác nữa thì một đồng chí lãnh đạo tiêu biểu của một xã cũng không bao giờ buông thả mình theo kiểu ấy.

Đó là điều đã làm tôi bỗng nhiên cụt hứng trưa hôm ấy.

C.C.
(2/8-83)




Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • NHẤT LÂM
           Tùy bút

    Mùa thu… một mùa trong bốn mùa xuân, hạ, thu, đông của đất trời. Đã đành là vậy, quy luật của tạo hóa luân chuyển của vòng thời gian. Nếu chỉ đơn giản thế thôi, thì mùa thu cũng trôi mau theo lịch trình vốn có.

  • NHỤY NGUYÊN
                     Bút ký

    Bao Vinh hôm nay nếu soi vào lịch sử thật chẳng xứng với danh hiệu là khu thương mại lớn của đất kinh kỳ vào thế kỷ XIX.

  • Sông Hương xứ Huế đã bao đời miệt mài làm nên những nét tinh tế và độc đáo của văn hóa Việt Nam. Đó là dòng chảy giao hòa và dung hợp của nét văn hóa truyền thống dân gian với văn hóa cung đình với những con người Huế với những nét đặc trưng không lẫn với bất cứ nơi nào về giọng nói, tiếng cười, điệu hò và những món ăn Huế hấp dẫn.

     

  • ILIA ÊRENBUA
            Trích hồi ký

    Tôi đã viết, tôi đón đợi đại hội các nhà văn Xô-viết hệt như một cô gái đón đợi buổi vũ hội đầu tiên trong cuộc đời. Nhiều trong số những niềm hy vọng ngây thơ của tôi, có thể đã không được thực hiện, nhưng đại hội vẫn còn đọng lại trong ký ức của tôi như một ngày hội lớn, kỳ lạ.

  • HOÀNG LONG 

    Đây là một tiểu thuyết cực tiểu, gồm năm thiên. Và không có tên. Cũng như mọi thứ trên đời này đều như vậy. Tự thân không có tên. Chúng ta đặt tên cho chúng và ban cho vạn vật một ý nghĩa nào đó với chúng ta. Tất cả là do tâm tạo tác. Cái vọng tưởng đó của ta chẳng liên quan gì đến thế giới. Vì thế giới vận hành trong sự không tên.

  • NHÂN KỶ NIỆM NGÀY THƯƠNG BINH LIỆT SĨ 27/7/2013

    HỒNG NHU
              Bút ký

  • NGUYỄN QUANG HÀ
                            

    Vừa mới hôm nào nhận thư Phong Sơn báo tin năm nay sẽ được mùa lớn. Lúa phơi màu rất đẹp.

  • VÕ NGỌC LAN

    Đi trong thành phố xanh này, ở đâu cũng thấy một màu xanh dịu mát. Có lẽ nhờ thế mà mưa nắng cứ đến rồi đi, cỏ hoa cứ bốn mùa làm xanh thêm cuộc hành trình mưa nắng.

  • BẢO CƯỜNG 

    Tiếng sáo làm bạn với con người ngay từ tuổi ấu thơ. Tiếng sáo gợi hồn quê hương dân tộc. Chỉ với một ống trúc giản dị, mục đồng đã chế tạo thành một ống sáo để thổi. Những ngày lùa trâu ra đồng các em ngồi vắt vẻo trên lưng trâu thổi sáo nghe réo rắt, vang xa đến tận cuối làng.

  • MAI VĂN HOAN

    Nhà thơ Hồ Chí Minh từng viết: “Cổ thi thiên ái thiên nhiên mỹ” (Thơ xưa yêu cảnh thiên thiên đẹp). Có thể nói thiên nhiên tràn ngập trong thơ xưa - đặc biệt là mây, gió, trăng, hoa, tuyết, núi, sông… Riêng về cỏ, các nhà thơ xưa rất ít nhắc đến.

  • NGUYỄN KIM CƯƠNG  

    Những ngày đầu Tết Mậu Thân 1968, quân dân ta tấn công và nổi dậy khắp các thành thị miền Nam, buộc lực lượng Mỹ và quân đội Sài Gòn phải phân tán đối phó.

  • CÁI NẾT  

    Trên cánh đồng lúa Mụ Dâu ngút ngàn, lạ thay, người ta không thấy màu xanh non của mạ, chỉ thấy một rừng hoa dài đến tận chân trời…

  • NGUYỄN THỊ THÁI  

    Bao lâu rồi dã quỳ nồng nhiệt, dã quỳ rủ rê, dã quỳ khắc khoải, dã quỳ đớn đau. Tây Nguyên thấp thỏm màu vàng, mỗi người có một lần đợi mong, người thiếu phụ mang trong ngực tháng mười mơ ước, nhập vào sắc hoa hoang dại mênh mang thương và nhớ.

  • NGUYỄN DƯ

    Đi đâu mà vội mà vàng
    Mà vướng phải hố, mà quàng phải xe

    Ngày nay, nhiều người sợ đi ngoài đường. Khác ngày xưa…

  • NGUYỄN TRƯƠNG KHÁNH THI

    Chiều hôm ấy mưa to lắm…
    Được cô cho nghỉ sớm, tôi rời lớp học thêm vật lý và đi dạo cùng đứa bạn thân. Thấy lề đường ướt sũng mà trái tim tôi cũng ướt theo. Nhìn qua thấy đứa bạn đang nói chuyện điện thoại với cha của nó… thì ra, hơn nửa tuổi thơ này… tôi đã không có cha! Trời hôm nay thật lạnh nhưng chỉ lạnh bằng một góc nào thật nhỏ của tháng ngày trước, cái ngày mà cha tôi ra đi… nỡ để lại trước mắt đứa con gái bé nhỏ của ông một cái xác không hồn…

  • HOÀNG HỮU CÁC

    Tiếng chân giày của trung tá Nguyễn Đình Sơn bước bồn chồn trên nền đất ẩm của căn hầm kiên cố dùng làm sở chỉ huy của đoàn B15 bộ binh là âm thanh duy nhất tôi nghe được ở đây trong chiều hôm nay.

  • THÁI KIM LAN

    Con thương yêu,
    Mẹ đang ở Huế, ngồi trong nhà của ngoại viết thư cho con. Con ơi, rời mùa Thu Munich về đây, lại thấy Huế cũng Thu.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ
                  bút ký

    Hồ Tịnh Tâm lại đã đến mùa sen nở. Những cánh sen trắng khiêm tốn lấp ló giữa bạt ngàn lá xanh dịu. Mới đó, năm ngoái, sau cơn bão số 8, ngôi nhà lục bát trên hòn đảo giữa hồ bị đổ nát, cảnh hồ thật tiều tụy. Quy luật xoay vần của thiên nhiên quả là kỳ diệu.

  • TỐNG TRẦN TÙNG

    Xin được giải thích ngay cụm từ “đi mót” ở đây. Theo từ điển tiếng Việt thì nghĩa thứ hai của từ mót là “nhặt nhạnh của để rơi vãi hoặc bỏ sót”.  Tuy vậy, ở quê tôi, khi nói đến đi mót thì người ta nghĩ ngay đến đi mót ngày mùa, mùa gặt lúa, mùa cày khoai, mùa nhổ lạc…

  • THÍCH CHƠN THIỆN
                            Tùy bút

    Kinh Pháp Cú (Dhammapada), một bản kinh phổ biến nhất trong các nước Phật giáo Bắc truyền và Nam truyền (Phật giáo thế giới) ghi: “Những người có đủ 36 dòng ái dục, họ mạnh mẽ rong ruỗi theo dục cảnh, người có tâm tà kiến hằng bị những tư tưởng ái dục làm trôi giạt hoài”. (câu 339)