Nhắc đến Huế, người ta thường nhớ đến tầm vóc di sản thế giới với kinh thành cổ xưa, là tà áo dài thướt tha của nữ sinh qua cầu Tràng Tiền một thuở... và cả bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ (được Hàn Mặc Tử sáng tác vào năm 1938). Bài thơ trong tập “Thơ điên” này khiến đất vua xưa như lung linh hơn và trở thành kiệt tác của thi ca nước nhà. 75 năm sau ngày bài thơ ra đời, chúng tôi đã tìm về Vĩ Dạ.
Từ thôn lên phố
Cách trung tâm thành phố chừng hai km, cách chợ An Cựu 1km, thôn Vĩ Dạ ngày nào giờ đã trở thành phường Vĩ Dạ. Con đường Nguyễn Sinh Cung xuyên suốt cái phường ven đô đang đô thị hóa quá nhanh với bảng hiệu, hàng quán đông đúc. Cạnh con đường vinh dự mang tên vị lãnh tụ dân tộc, chợ Vĩ Dạ thấp thoáng, huyên náo cạnh bên vài căn nhà rường cổ kính, thâm nghiêm làm nên bản sắc của vùng đất kinh kỳ trong dĩ vãng nay còn rất hiếm.
Cồn Hến nhìn từ cầu Sông Dinh
Để quan sát rõ hơn cồn Hến, một địa danh trong thôn Vĩ Dạ ngày trước - nơi có căn nhà của bà Hoàng Cúc (tên thật là Hoàng Thị Kim Cúc, người làm Hàn Mặc Tử xúc cảm làm ra bài thơ), chúng tôi đi hết đường Nguyễn Sinh Cung vòng lên cầu sông Dinh. Người ta thường nói ở Huế chỉ có Hương giang nhưng nhiều tài liệu khác cho biết, sông Hương đã từng mang tên sông Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục. Như vậy, khả năng sông Dinh là tên cũ của sông Hương, gắn liền với tên gọi cồn Hến và khu vực Đập Đá (trùng tên với thị trấn Đập Đá ở thị xã An Nhơn, Bình Định - PV), là những địa danh đã đi vào nhiều câu ca của xứ này.
Đường Nguyễn Sinh Cung
Để tìm đến nhà bà Hoàng Cúc ngày nào, từ đầu đường Ưng Bình, chúng tôi đành đi bộ qua chiếc cầu dẫn vào cồn Hến vì có biển cấm xe taxi và xe tải. Trên chiếc cầu đơn sơ bắc qua sông Dinh, người dân sở tại chỉ lưu thông bằng xe đạp và xe ôtô, nhiều người khác thì đi bộ, nhất là những đám cưới. Bề ngang chiếc cầu dài chừng bốn mét, hai bên thành cầu làm bằng kim loại, đảm bảo an toàn cho mọi người khi đi qua đây.
Khi hỏi về địa chỉ chính xác của bà Hoàng Cúc, người dân sở tại chỉ cho khách đường xa một, hai căn nhà rường có cổng phía trước cùng hàng cau trĩu quả mà không biết chính xác bởi nghe đâu căn nhà đích thực cũng “qua tay” mấy lần chủ. Thời gian biến đổi như vật đổi sao dời, nhưng nét Huế thương trong bài thơ của tác giả người Quảng Bình Hàn Mặc Tử vẫn còn được lưu giữ trong những ngôi nhà ở đây.
Cầu Phú Lưu, còn gọi là cầu Cồn - cây cầu nhỏ duy nhất dẫn vào cồn Hến từ đường Nguyễn Sinh Cung, phường Vĩ Dạ
Theo nhiều tài liệu, ngoài anh cả là Hoàng Toại định cư ở nước ngoài, bà Hoàng Thị Kim Cúc còn có mấy người anh ruột tập kết ra Bắc sau hiệp định Genève 1954 là Hoàng Xuân Tùy (nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục), Hoàng Hoan Nghinh (nguyên đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước ta tại Philippines). Người em ruột Hoàng Tế Ngộ ở lại Huế, trước khi quy tiên từng là “thủ từ” trong ngôi nhà mà bà Cúc từng sinh sống.
Bà Hạnh, 78 tuổi, bán nước ở đây cho biết: “Từ nhỏ, tôi đã được cha mẹ nói rằng vùng đất này đã đi vào thơ ca. Nghe đâu bà Hoàng Cúc từ trần vào năm 1985. Bà từng là giáo viên dạy nữ công gia chánh ở trường Đồng Khánh và còn là tu sĩ. Đám tang của bà vào loại lớn nhất ở Huế lúc bấy giờ, nối dài từ Đập Đá tới tận Trường Quốc Học (nằm trên đường Lê Lợi hiện nay - PV)”.
Biết câu chuyện này, thầy Nguyễn Đức Hùng - giáo viên dạy văn của Trung tâm luyện thi Vĩnh Viễn (TP.Hồ Chí Minh) - chia sẻ thêm rằng nhờ đến Vĩ Dạ nhiều lần nên bài giảng của ông thêm nhiều hình ảnh và cảm xúc thật, giúp học trò biết được hoàn cảnh sáng tác mà sách bình giảng văn chương chưa đề cập đến.
Những căn nhà rường đặc trưng
Tuyệt tác từ mối tình dang dở
Đây thôn Vĩ Dạ lúc đầu có tên là Ở đây thôn Vĩ. Theo một số tài liệu, bài thơ được gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở thôn Vĩ Dạ.
Nghệ nhân Dzũ Kha - người dựng chòi chăm sóc cho mộ phần của Hàn Mặc Tử tại đồi Ghềnh (phường Ghềnh Rang, TP.Quy Nhơn, Bình Định), bỏ hơn nửa đời người để nghiên cứu về Hàn cho chúng tôi biết rằng, tình đầu của Hàn chính là bà Hoàng Cúc - nhân vật trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. Nhà thơ gốc Quảng Bình này khi theo cha vào công tác tại sở đạc điền ở Quy Nhơn đã đem lòng yêu thương cô gái xứ Huế. Sau bà Hoàng Cúc, thi sĩ Mộng Cầm ở TP. Phan Thiết (Bình Thuận) là nhân tình thắm thiết nhất của Hàn. Chúng tôi đã đem câu chuyện này trao đổi với cháu ruột của Hàn (hiện đang sống tại đường Kỳ Đồng, Q3, TP.Hồ Chí Minh) và được đảm bảo tính xác thực. Theo tìm hiểu của phóng viên, bà Mộng Cầm mất năm 1997 tại nhà con gái ở huyện Bình Chánh. Nhà của bà hiện vẫn còn trên đường Trần Hưng Đạo, ở cửa ngõ dẫn vào phố biển Phan Thiết.
Nhà thơ Hàn Mặc Tử ra đi ở tuổi 28 (1912-1940) nhưng đã kịp để lại cho đời một tuyệt tác mà người ta còn nhớ mãi. Từ đây, Vĩ Dạ trở nên màu sắc hơn trong tâm khảm của mọi người trong Nam, ngoài Bắc.
Theo congan.com.vn
Sáng 15/7, tại xã Hương Vân – huyện Hương Trà, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Ủy ban Nhân dân huyện Hương Trà, Phòng Văn hóa – Thông tin, Ủy ban Nhân dân xã Hương Vân tổ chức “Trại sáng tác Văn học Hương Vân năm 2011”.
SHO - Vào lúc 20 giờ tối ngày 9/7, trên bãi biển Lăng Cô, huyện Phú Lộc đã tổ chức khai mạc lễ hội “Lăng Cô - Vịnh đẹp thế giới” năm 2011 nhân kỷ niệm 2 năm Lăng Cô được công nhận là một trong những Vịnh biển đẹp nhất thế giới.
Sáng 3/7, tại Tòa soạn Tạp chí Sông Hương đã diễn ra buổi gặp mặt, giao lưu giữa các nhà thơ, nhà văn Cố đô Huế với các nhà thơ, nhà văn Nguyễn Hữu Hồng Minh, Văn Cát Tiên, Vương Huy.
Sau gần một năm thi công (từ tháng 8/2010), sáng ngày 30/6, báo Tuổi Trẻ đã tổ chức lễ khánh thành và chính thức đưa vào sử dụng trụ sở Văn phòng đại diện báo Tuổi Trẻ tại Huế; đây là văn phòng thứ 8 được xây dựng mới trong hệ thống 11 văn phòng đại diện báo Tuổi Trẻ trên các vùng miền của đất nước.
Chiều ngày 24/6/2011 (nhằm ngày 23/5 Ất Mão), tại Đàn Âm hồn (cạnh cửa Nhà Đồ), phường Thuận Hòa, Huế, người dân đã tổ chức Lễ tế Âm hồn nhân sự kiện ngày thất thủ Kinh đô cách đây 126 năm (23/5 Ất Dậu - 5/7/1885).
Nhân kỷ niệm 86 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam, Hội Nhà báo tỉnh đã tổ chức lễ tổng kết và trao giải báo chí Thừa Thiên Huế lần thứ IV năm 2011, diễn ra vào tối ngày 20/6, tại Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Huế.
Sáng ngày 18/6, tại hội trường Uỷ ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh phối hợp với Viện Văn học Việt Nam và gia tộc bà Đạm Phương Nữ Sử tổ chức hội thảo khoa học “Kỷ niệm 130 năm ngày sinh Đạm Phương Nữ sử (1881-2011)”.
Hôm qua, 14/6, Cảng hàng không quốc tế Phú Bài (Thừa Thiên-Huế) sẽ hoạt động trở lại, sau khi ngừng các chuyến bay để sửa chữa từ 3/5/2011 đến nay.
“Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch các dân tộc miền núi” tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ IX - 2011 đã chính thức khai mạc vào sáng ngày 09/6, tại thị trấn Khe Tre, huyện Nam Đông, diễn ra trong hai ngày 09 và 10/6/2011.
Chiều 5/6, tại Trung tâm văn hóa Phương Nam, 15 Lê Lợi- Huế, đã diễn ra triển lãm ảnh “Ấn tượng sắc tộc châu Á”, đây là nhứng bức ảnh được nhà nhiếp ảnh người Pháp Laval Sebatien ghi lại trong các chuyến đi tại nước Việt Nam, Lào và Capuchia.
Chiều ngày 29/5, tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế đã diễn ra buổi giới thiệu tác phẩm “Văn hóa ẩm thực Huế” của GS.Bs Bùi Minh Đức với sự tham dự của đông đảo bạn đọc Huế.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh và UBND huyện Nam Đông vừa thống nhất kế hoạch tổ chức Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ IX (diễn ra tại huyện Nam Đông từ ngày 8/6 - 10/6/2011).
Sáng ngày 28/5, Nhà Thiếu nhi Huế đã phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế, Thành đoàn và Phòng GD&ĐT thành phố Huế lễ trao giải cuộc thi viết “Cây bút tuổi hồng”, buổi lễ diễn ra tại sô 8 Lê Lợi, Huế.
Theo lời mời của Hội cứu tế bình dân Pháp, Đoàn công tác của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch do Thứ trưởng Lê Tiến Thọ làm trưởng đoàn đã có chuyến công tác sang Cộng Hòa Pháp để bàn bạc, thảo luận về việc tham gia Festival Huế 2012. Tham gia Đoàn còn có Giám Đốc Trung tâm Festival Huế Nguyễn Duy Hiền.
Sáng ngày 17/5, tại Cố đô Hoa Lư đã diễn ra cuộc Tọa đàm “Sắc thái thơ mỗi vùng kinh đô xưa và nay”, do Hội VHNT Ninh Bình đăng cai tổ chức. Tham dự có lãnh đạo các Hội VHNT và gần một trăm nhà thơ đến từ 5 vùng kinh đô xưa và nay: Thừa Thiên Huế, Thanh Hóa, Ninh Bình, Hà Nội, Phú Thọ.
Chiều ngày 10/5 (08/4 Âm lịch), tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế, Ban Tổ chức Đại lễ Phật đản đã khai mạc triển lãm “Di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam”, chương trình nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng Đại lễ Phật đản Phật lịch 2555.
Sáng ngày 09/5, tại Nhà khách Bình Dương, thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Tạp chí Văn nghệ Quân đội và Tạp chí Sông Hương đã tổ chức bế mạc Trại sáng tác văn học Miền Trung - Tây Nguyên.
Sau bốn ngày diễn ra với nhiều hoạt văn hóa nghệ thuật, tối ngày 03/5, Festival Nghề truyền thống Huế lần thứ IV - 2011 với chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế” đã chính thức bế mạc tại quảng trường Ngọ Môn, Huế.
Vào lúc 20 giờ, tối ngày 30/4, Festival Nghề truyền thống Huế 2011 với chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế” đã chính thức khai mạc tại quảng trường Ngọ Môn, Huế.
Sáng 30/4, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ khánh thành bức tượng “Cô gái Việt Nam” của nhà điêu khắc- hoạ sỹ Lê Thành Nhơn tại công viên Hai Bà Trưng, bên bờ sông Hương thơ mộng.