“Trên đường hướng về ngày mai của các nghề truyền thống Huế, tôi gặp được trúc chỉ” - nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân đã bắt đầu tham luận của ông như thế tại hội thảo về nghề truyền thống Huế tháng 4-2013.
Trúc chỉ là cái tên do dịch giả Bửu Ý đặt nên. Trúc là tre, chỉ là giấy. Đó là một loại giấy được làm từ nguyên liệu cây tre, kết quả của hơn 10 năm lặn lội tìm kiếm và học hỏi khắp các tỉnh từ Bắc vào Nam, sang tận Lào, Thái Lan của họa sĩ Phan Hải Bằng, giảng viên Trường đại học Nghệ thuật Huế.
Tinh tế của tre
“Trúc Chỉ là một đóng góp quan trọng cho việc khôi phục làng nghề truyền thống Huế. Trong tất cả các đề tài nghiên cứu của Trường đại học Nghệ thuật Huế thì đây là đề tài có tính ứng dụng cao nhất từ trước đến nay”.
TS Phan Thanh Bình |
Phòng trưng bày các sản phẩm trúc chỉ của Phan Hải Bằng và cộng sự đặt ở số 4 Triệu Quang Phục, TP Huế. Người xem không khỏi ngỡ ngàng khi biết rằng các sản phẩm như túi xách, đèn lồng, nón, giấy in tranh, giấy viết thư pháp… đều được làm từ cây tre.
Đã nhiều lần làm thử bằng các chất liệu như rơm, bèo, chuối, bã mía… nhưng không thành công, Hải Bằng thử sức với tre và nhận ra chỉ có tre mới đủ độ tinh để tạo ra được sản phẩm như ý muốn.
“Trên cơ sở quy trình làm giấy dó truyền thống, tôi dùng nguyên liệu tre thay thế nguyên liệu vỏ dó để tạo nên loại giấy này” - họa sĩ Hải Bằng chia sẻ. Bắt đầu là chẻ nhỏ tre ra rồi phân loại ruột, vỏ, sau đó ngâm với nước vôi suốt đêm, rồi nấu và nghiền thành bột giấy. Tiếp đó, đổ bột lên khuôn rồi cho vào máy ép khô nước.
Để tạo ra hình ảnh, hoa văn trên giấy, họa sĩ phải đặt hình ảnh đó lên trên giấy và phun nước trước khi phơi khô. Điểm đặc biệt ở đây, mỗi sản phẩm là một độc bản bởi các họa tiết in chìm trên đó có nét nghệ thuật độc đáo riêng. Họa sĩ dùng loại giấy đó để tạo nên các sản phẩm như túi xách, đèn lồng, nón, giấy in tranh, giấy viết thư pháp… và nhiều món hàng mỹ nghệ khác.
Trúc Chỉ nối kết các làng nghề
Ước mong về một sự kết hợp giữa trúc chỉ với nhiều làng nghề lại với nhau là điều mà Hải Bằng hướng tới. Nếu trúc chỉ chỉ tạo ra giấy và hoa văn thì chưa đủ. Cần có sự kết hợp với những sản phẩm thủ công của các làng nghề khác, như làng đan lát Bao La sẽ dùng tre tạo ra khung cho bức tranh bằng giấy trúc chỉ, hoặc có thể là in tranh làng Sình lên loại giấy này thay cho giấy dó.
“Trúc chỉ là giấy, nhưng không chỉ là giấy, mà đó là một sự kết hợp”. Họa sĩ Hải Bằng nói rằng mỗi làng nghề có nét độc đáo riêng, làm sao kết hợp hài hòa để cho ra một sản phẩm chung. Thông qua sự kết hợp này sẽ giúp các làng nghề thoát ra khỏi những tư duy cũ kỹ để đến với sự sáng tạo mới.
“Trong mắt tôi, trúc chỉ là một sản phẩm tuyệt vời bởi các lẽ sau: kết hợp giữa trí thức, nghệ sĩ với người lao động, kết hợp được nhiều ngành truyền thống, tạo được công ăn việc làm cho nhiều người. Vừa có nghệ thuật truyền thống vừa có giá trị kinh tế thị trường. Thu hút được nhiều đối tượng khách hàng khác nhau, có khả năng tạo ra nhiều mặt hàng mới, có thể chuyển giao công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất...” - nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân đã kết lại như thế.
Theo PHAN THÀNH ( TTCT)
Sáng ngày 27/4, tại Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị, Bảo tàng Mỹ thuật Huế (17 Lê Lợi, Huế), Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam, phối hợp cùng Bảo tàng Mỹ thuật Huế triển lãm gốm Nhật “YAKISHIME – Dáng hình của Đất”.
Sáng ngày 27/4, Trung tâm BTDT cố đô Huế đã tổ chức Triển lãm "Cây kiểng, phong lan 3 miền” tại vườn Cơ Hạ, vườn Thiệu Phương - Đại Nội Huế.
Chiều ngày 24/4/2023, Bảo tàng Mỹ thuật Cécile Le Pham ( 53 Hàm Nghi) đã chính thức mở cửa đón tiếp, phục vụ công chúng đến tham quan.Đến dự có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ.
Chiều ngày 23/4, tại Tạp chí Sông Hương, Chiều 23/4, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương tổ chức chương trình giới thiệu tuyển tập “Thời tôi mặc áo lính” của nhà văn Nguyễn Quang Hà.
Ngày 22/4, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã tổ chức lễ bế mạc trại sáng tác Văn học nghệ thuật “Phong Bình - Miền quê yêu dấu” năm 2023, tại UBND xã Phong Bình (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế).
Chiều ngày 21.4, tại Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên - Huế (Quốc Tử Giám Huế), Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức Lễ khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ II năm 2023.
Sáng ngày 20/4, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế đã tổ chức khai mạc Ngày Hội đọc sách hưởng ứng Ngày Sách và Văn hoá đọc Việt Nam năm 2023.
Chiều ngày 19/4, tại Thư viện Tổng hợp tỉnh Thừa Thiên - Huế đã diễn ra buổi tọa đàm giới thiệu về 2 bộ tiểu thuyết Từ Dụ Thái hậu và Công chúa Đồng Xuân của nhà văn Trần Thùy Mai.
Sáng ngày 19/4, Thư viện Tổng hợp tỉnh đã tổ chức chương trình Khai mạc chuỗi các hoạt động Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2023.
Sáng 19/4, tại Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế tố chức khai mạc trưng bày với chủ đề Sách cổ hiến tặng và giới thiệu tác phẩm “Ngự chế minh văn cổ khí đồ”.
Sáng ngày 18/4, tại Lầu Tàng Thơ – TP Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức Khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần 2 năm 2023 và Triển lãm “ Lưu dấu lịch sử, khám phá Tàng Thơ Lâu”. Tham dự có đồng chí Hoàng Khánh Hùng – Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
Sáng sớm 16/4, hơn 10.000 VĐV từ khắp mọi miền đã tham gia tranh tài ở các cự ly 5km, 10km, 21km, 42km tại giải chạy VnExpress Marathon Imperial Huế 2023 do UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Báo điện tử VnExpress tổ chức.
Sáng ngày 15/4/2023, tại Làng cổ Phước Tích, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật tỉnh, Huyện ủy Phong Điền tổ chức khai mạc Trại sáng tác văn học, nghệ thuật với chủ đề “Thừa Thiên Huế - Hành trình và khát vọng”. Tham dự có Đồng chí Hoàng Khánh Hùng, UVTV, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy
Chiều ngày 14/4, Tại Bảo tàng Mỹ thuật Huế đã diễn ra buổi khai mạc Triển lãm chuyên đề “Một số dòng tranh dân gian tiêu biểu của Việt Nam và nghề thủ công truyền thống Huế”.
Sáng 14/4, UBND thành phố Huế tổ chức họp báo Festival Nghề truyền thống Huế 2023.
Chiều ngày 13/4, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp cùng Công ty Cổ phần Truyền thông Hexa Media tổ chức khai mạc Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế với chủ đề “Huế - Nét đẹp Cố đô”.
Sáng 11/4, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI năm 2022. Thừa Thiên Huế đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng PCI năm 2022 (tăng 02 bậc so với 2021).
Ban tổ chức Festival Nghề truyền thống Huế 2023 vừa thông tin về kế hoạch tổ chức chương trình “Tri ân dòng Hương” tại Festival nghề truyền thống Huế 2023. Đây là lần đầu tiên Chương trình được tổ chức nhằm tri ân, bày tỏ sự cảm kích với dòng sông Hương với bề dày lịch sử đã ban mùa màng hoa trái và trầm tích văn hóa xứ sở.
Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế Huế 2023 có chủ đề “Nét đẹp Cố đô” sẽ được tổ chức từ 12 - 20/4. Lễ hội do Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Công ty Hexa tổ chức.