HOÀNG XUÂN NHU
(Nguyên phụ trách công tác chính trị trường ĐHSP Huế)
Ảnh: internet
Trong cách mạng dân tộc dân chủ tính tiên phong gương mẫu của người đảng viên thể hiện ở chỗ biết đặt quyền lợi của dân tộc, của Tổ quốc lên trên quyền lợi cá nhân; khi cần, sẵn sàng hy sinh quyền lợi cá nhân cho quyền lợi giai cấp và dân tộc, kể cả hy sinh tính mạng. Trong thời kỳ quá độ tiến lên CNXH khi mà nền kinh tế có nhiều thành phần, tính tiên phong gương mẫu của người đảng viên thể hiện như thế nào? Đó là vấn đề đặt ra cần nghiên cứu.
Mục tiêu tổng quát của chúng ta trong thời kỳ quá độ là làm cho dân giàu nước mạnh. Trên cơ sở đó kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, an ninh quốc phòng ngày càng bảo đảm. Muốn cho dân giàu, trong từng lĩnh vực sản xuất (nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp...) phải có nhiều người làm ăn giỏi và biết làm giàu.
Đảng Cộng Sản Việt Nam là một đảng có trí tuệ, không những biết đề ra chủ trương đường lối đúng đắn mà còn là một đảng hành động. Đảng kết nạp những người sản xuất giỏi, "gương mẫu trong lao động". Lao động ở đây được hiểu không chỉ là lao động cơ bắp(*) đơn thuần mà còn là lao động trí óc. Trong lĩnh vực sản xuất lao động trí óc bao gồm cả lao động quản lý, lao động khoa học kỹ thuật cao hơn nhiều giá trị và hiệu quả của lao động cơ bắp. Sáng kiến phát minh của người quản lý, người kỹ sư có khi đem lại lợi ích gấp hàng trăm nghìn lần lượng sản phẩm làm ra của người công nhân trong thời gian tương ứng.
Trong thực tế hiện nay một bộ phận đảng viên có vốn liếng được tích lũy dưới dạng vàng hoặc tiền, không ít người có vốn lớn, do nhiều nguồn đại bộ phận là hợp pháp, tất nhiên là có cả không hợp pháp. Nếu tổng số vốn đó được huy động để phát triển sản xuất làm cho nền kinh tế hàng hóa ngày càng phong phú, dồi dào thì sẽ ích nước lợi nhà. Nhưng thử hỏi mấy ai dám bỏ vốn ra để kinh doanh làm ăn. Bởi lẽ rất dễ hiểu là tâm lý ai cũng sợ mang tiếng làm giàu và bóc lột, cho nên thượng sách là cất giữ của chìm mà tiêu pha dần dần hoặc gởi tiết kiệm lấy lãi. Như vậy tác dụng đồng vốn không được phát huy tối đa và điều đó chỉ đem lại thiệt thòi cho nền kinh tế của đất nước mà thôi.
Tính tiên phong gương mẫu của người đảng viên có vốn liếng trong thời kỳ quá độ phải chăng là mạnh dạn bỏ vốn ra làm ăn, kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất (chứ không phải trong lĩnh vực lưu thông). Nếu trước đây trong đấu tranh giải phóng dân tộc hành động nêu gương của người đảng viên là xông pha trận mạc, không ngại hy sinh trước mũi tên hòn đạn của quân thù, thì ngày nay, trong xây dựng và phát triển kinh tế là làm cho nền kinh tế nước nhà có nhiều sản phẩm hàng hóa, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho dân, một trong những nhân tố bảo đảm trật tự an toàn xã hội và ổn định chính trị. Thiết nghĩ không nên để tồn tại thực trạng tình hình là nhà nước thì kêu gọi người dân có của bỏ vốn ra kinh doanh mà người đảng viên có vốn liếng thì bình chân như vại; Người đảng viên mạnh dạn bỏ vốn kinh doanh nhất định có tác dụng lôi cuốn nhân dân cùng làm, "đảng viên đi trước, làng nước theo sau". Rõ ràng tiềm năng về nguồn vốn phát triển sản xuất là to lớn cần được khai thác để phục vụ cho nền kinh tế quốc dân.
Mặt khác, trong kinh doanh người đảng viên phải tỏ ra năng nổ, tháo vát, biết đề ra những kế hoạch, biện pháp tối ưu đem lại hiệu quả kinh tế cao, ra sức phát huy sáng kiến, phát minh làm lợi cho quản lý, cho sản xuất. Nếu là công nhân, nông dân bình thường, người đảng viên phải là người có năng suất cao trong sản xuất, có sáng kiến cải tiến thao tác trong lao động.
Xuất phát từ quan điểm trên, việc phát triển đảng viên mới, ngoài phương hướng đã thực hiện từ trước tới nay, nên chăng hướng thêm vào những người làm ăn giỏi, biết làm giàu và làm giàu chính đáng, mặt khác làm đầy đủ nghĩa vụ thuế má và tuân thủ nghiêm túc pháp luật nhà nước. Đảng kết hợp những đảng viên như vậy thì càng nâng cao năng lực lãnh đạo sản xuất, lãnh đạo kinh tế và từ đó tăng thêm tính chất tiên phong của Đảng. Thực trạng đất nước hiện nay không cho phép đảng viên của "đảng hành động", chỉ biết nói giỏi và không làm giỏi. Thời đại ngày nay không còn là thời đại hô hào kêu gọi mà phải bắt tay thực sự vào sự nghiệp đổi mới bằng cả tấm lòng, tri thức kinh nghiệm. Chỉ "Mo cơm, gói cà với tấm lòng cộng sản" thì không bao giờ có CNXH và CNCS.
Thế nhưng, một mâu thuẫn nảy sinh: theo quan điểm thông thường của nhiều người, đã làm giàu thì không tránh khỏi bóc lột, chưa nói tất yếu trở thành tư sản, điều mà về sinh mạng chính trị không ai muốn tí nào. Bởi vậy phải gỡ cho ra cái nút ở chỗ này, nếu không sẽ phạm sai lầm giáo điều rập khuôn và từ đó mà kìm hãm sự phát triển nền kinh tế của đất nước. Cái nút cần gỡ ở đấy, tôi nghĩ là nên xác định khái niệm bóc lột cho phân minh theo tư duy đổi mới. Nên chăng xử lý yếu tố m (trong công thức c + v + m của Mác) sao cho thỏa đáng; nếu dưới chế độ tư bản chạy vào túi nhà tư sản trọn vẹn thì dưới chế độ XHCN của chúng ta người công nhân nên được quyền hướng từ 40 đến 50% của m. Đề xuất này nếu là hợp lý và được chấp nhận thì nên được thể chế hóa bằng văn bản của nhà nước. Để kết thúc, tôi xin phép nhắc lại ý kiến mang tính thời sự đáng quan tâm của đồng chí cựu Tổng bí thư Lê Duẩn phát biểu năm 1969 tại trường Đảng, cao cấp (nay là học viện Nguyễn Ái Quốc): "Ta cứ để cho một tiểu chủ có thể thuê mướn 5, 7 công nhân, 9, 10 công nhân, thậm chí hơn nữa, để phát triển sản xuất. Ta có chính quyền trong tay, tại sao lại sợ họ trở thành tư sản". Tiếc thay tư duy đổi mới của cựu Tổng bí thư cách đây 22 năm không được thâm nhập các cấp các ngành và lan tỏa trong toàn Đảng, cho nên mới có hiện tượng đáng buồn là ngay giữa thủ đô, sát nách cấp lãnh đạo cao nhất mà ông "vua lốp" đã một thời bỏ tiền của, công sức và chất xám làm ra của cải cho xã hội, lại bị làm khó dễ trăm bề, thậm chí bị đày ải ê chề, vào tù ra tội đôi ba lần. Phải chăng đó là hậu quả của chủ nghĩa giáo điều mà Đảng ta đã thấy và ra sức khắc phục trong nhiều năm qua, nhất là từ đại hội VI đến nay, và tiếp tục khắc phục từ nay về sau.
H.X.N
(TCSH46/04-1991)
-------------
(*) Dự thảo điều lệ Đảng (sửa đổi): Chương I, điều 1.
Hoạt động đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam mới đang ở buổi bình minh. Buổi đấu giá nghệ thuật chính thức đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy hai năm bởi Công ty Cổ phần Bán đấu giá Lạc Việt tại Hà Nội hồi tháng 5/2016.
Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Tăng mức giảm giá sách lên tới 80% và không hạn chế số lượng ngày được giảm giá trong năm là những kiến nghị mà Hội Xuất bản VN vừa gửi lên Bộ Công thương.
Trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, lễ hội nói chung và lễ hội dân gian nói riêng là những sản phẩm tinh thần đặc biệt, đáp ứng nhu cầu văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, bên cạnh những hiệu quả, những năm qua việc tổ chức và hoạt động lễ hội bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập.
Cho rằng lễ Vu lan dần trở nên vững bền, sâu sắc hơn trong văn hóa Việt, tuy nhiên nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ trao đổi với Tiền Phong rằng cần xem lại nếu các nghi lễ đó quá trọng hình thức, tổ chức tràn lan theo phong trào.
Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2017 vừa chính thức bế mạc bằng lễ trao giải, tại Thanh Hóa. Theo đó, BTC đã trao 23 HCV, 20 HCB và 2 giải diễn viên trẻ triển vọng là Dương Thị Mai Linh (Nhà hát Chèo Nam Định), Nguyễn Đoàn Thiên Sinh (Nhà hát Chèo Ninh Bình).
Bản quyền, quyền tác giả, thẩm định thật giả đối với tác phẩm nghệ thuật… lại là vấn đề nóng trong dư luận những ngày qua.
“Đã qua rồi cái thời ca sĩ phải lệ thuộc quá nhiều vào ngoại hình và kể cả danh xưng. Nhiều giọng ca nổi tiếng, trụ được lại đến giờ ở ta, thử hỏi mấy ai mạnh về sắc vóc. Cuối cùng thì thời gian vẫn luôn đưa ra câu trả lời công tâm nhất cho những chân giá trị” - NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long chia sẻ, trước đêm nhạc “Danh ca Việt Nam” tôn vinh 4 giọng ca nam thuộc 4 dòng nhạc (diễn ra tối 16.7, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội).
Theo một số chuyên gia văn hóa, cần xem xét lễ hội chọi trâu dưới nhiều góc độ: văn hóa, du lịch, kinh tế... để có cách ứng xử hợp lý.
Hơn 90% người đến tham dự buổi nói chuyện “Chế ngự khủng hoảng tuổi thành niên” là thanh niên. Theo Ths Tâm lý học Nguyễn Lan Anh: đó là tín hiệu đáng mừng!
Việt Nam có nguồn lực văn hóa dồi dào, với các di sản vật thể và phi vật thể đa dạng. Nếu có chính sách hợp lý, chúng ta có thể đưa văn hóa trở thành động lực cho sự phát triển hài hòa và bền vững.
"Chúng ta được hứa hẹn về một xã hội hoàn hảo, nhưng rồi chỉ nhận lại những trò chơi khăm, tin tức giả và một sự sụp đổ rõ ràng của sự lịch thiệp." Đó là một trong những nhận định thú vị được nêu ra tại bài viết của cây bút Josh Quittner, Giám đốc biên tập của trang tin Flipboard.
Suốt hơn 2 tháng qua, chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc là đề tài nóng của công luận. Đặc biệt hơn sau sự việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) mới đây cập nhật danh sách hơn 300 bài hát thuộc diện được phổ biến rộng rãi, trong đó có nhiều ca khúc cách mạng đã thành giai điệu nằm lòng của nhiều thế hệ khán giả, thì câu chuyện quản lý cấp phép đã làm “nóng” cả hành lang nghị trường.
Việc làm của Cục Nghệ thuật biểu diễn tạo ra bức xúc không đáng, làm tổn thương dư luận - đại biểu Quốc hội Phan Viết Lượng nhận định.
HẠ NGUYÊN
Câu chuyện dưới đây không hề là của trí tưởng tượng của bất kỳ cây bút hậu hiện đại nào bởi vì nó có thực.
Cộng đồng mạng đang dấy lên làn sóng tranh luận về văn hóa thưởng thức nghệ thuật - giải trí của khán giả, khi gần đây liên tục nhiều nghệ sĩ bị ném đồ vật lên sân khấu trong lúc đang biểu diễn.
Thời gian qua, vụ việc nữ sinh Phương Anh, học sinh trường THPT Phan Bội Châu (TP. Vinh, Nghệ An) tố cáo giám thị chép bài đưa cho thí sinh trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Cơ quan nọ mời một tiến sĩ đến nói chuyện với cán bộ, công chức, viên chức nhằm góp phần nâng cao nghiêp vụ. Đó là người nổi tiếng trong một lĩnh vực, được rất nhiều nơi mời lên lớp, diễn thuyết.
Băn khoăn quanh việc 5 ca khúc sáng tác trước 1975 bị cấm lưu hành còn chưa có hồi kết, thì vừa mới đây dư luận lại thêm một lần ngạc nhiên đến… không tin nổi vì ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lâu nay chưa được cấp phép phổ biến. Sự ngạc nhiên ấy hoàn toàn có cơ sở bởi ca khúc này hiện đang được sử dụng trong chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 9 - bậc THCS. Và khi dư luận ồn ào thì ca khúc lại được cấp phép biểu diễn.
Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.