Chúng ta đang sống trong một thế giới mà thiết bị điện tử kết nối internet đã trở thành công cụ tìm kiếm, tra cứu, làm việc, học tập, giải trí... trở nên rất phổ biến. Câu hỏi đặt ra là con người đang kết nối với con người, với thế giới như thế nào? Bộ sách “Chúng vận hành như thế nào?” của NXB Kim Đồng có thể là một gợi ý dành cho các bạn đọc nhỏ tuổi.
“250 sản phẩm của hôm nay và ngày mai” giới thiệu những sản phẩm, thiết bị, máy móc công nghệ hiện đại nhất đang có mặt trong đời sống
Một hình dung về thế giới
Sáng 30.10, tại Trung tâm Văn hóa Pháp, 24 Tràng Tiền, Hà Nội, Nhà xuất bản Kim Đồng đã ra mắt bộ sách mang tên “Chúng vận hành như thế nào?”. Bộ sách gồm 3 cuốn: “Cuộc sống kết nối”; “Thế giới nơi em sống”; “250 sản phẩm của hôm nay và ngày mai”. Đó giống như một bức tranh toàn cảnh về tổ chức, vận hành của thế giới - xã hội. Theo dịch giả Hoàng Thanh Thủy, NXB Kim Đồng, với thiếu nhi, sách khoa học có ý nghĩa rất lớn, giúp các em hiểu biết hơn về thế giới mà các em chưa có nhiều trải nghiệm với nó.
Sách khoa học dành cho thiếu nhi càng hấp dẫn hơn khi gói cả bầu trời tri thức trong những nội dung, hình họa thú vị. Như “250 sản phẩm của hôm nay và ngày mai” giới thiệu những sản phẩm, thiết bị, máy móc công nghệ hiện đại nhất đang có mặt trong đời sống thông qua mô phỏng các vị trí của nó trong nhà, ngoài trời, không gian công cộng, giao thông… Hay “Cuộc sống kết nối” lý giải theo sơ đồ tư duy - hình ảnh, dạng trang comics và hình ảnh chụp cận cảnh đan xen trong từng lời thoại những chủ đề về thế giới số, thế giới điện tử và kết nối mạng…
Những thông tin mang hàm lượng tri thức được hình hóa giúp bạn đọc dễ dàng tiếp nhận và dễ nhớ hơn. Mặc dù cuốn sách được thực hiện bởi các tác giả Pháp, nhiều vấn đề soi chiếu dưới góc độ của nước Pháp, nhưng giá trị trong sách mang đến có tính phổ cập với nhiều bạn nhỏ ở các quốc gia khác nhau. Chẳng hạn, những khái niệm như bầu cử, nghị viện... vốn tạo cảm giác xa lạ nhưng trong cuốn sách đã được hình hóa cơ bản. Những thông tin như nhà thờ công giáo khác nhà thờ tin lành như thế nào, mục sư và linh mục khác nhau ra sao… cũng được diễn tả một cách thú vị, gần gũi.
![]() “Cuộc sống kết nối” là cẩm nang nhỏ về thế giới số, thế giới điện tử và kết nối mạng |
Với chủ đề sách vừa bao trùm, vừa gần gũi, sát thực, giàu thông tin nóng hổi, bộ sách được nhận định là công cụ cần thiết trong từng nấc thang tư duy của bạn đọc nhỏ tuổi. Với phụ huynh, bộ sách có thể dùng làm tài liệu giúp các bạn nhỏ đọc lấy khái niệm, trước khi giải thích sâu hơn về thế giới số. Còn với chính các em, bộ sách là một kho dữ liệu hấp dẫn, đề cập đến những từ khóa khó có thể bỏ qua. Sức hút của bluetooth, mạng máy tính, đồng hồ thông minh, thiết bị di động hay trò chơi trực tuyến... sẽ kích thích việc khám phá, tìm tòi của bạn đọc nhỏ tuổi.
Kích thích khám phá, tìm tòi
Dịch giả Hoàng Thanh Thủy nhớ lại cách đây vài năm, khi chị đứng trước câu hỏi suốt ngày của cậu cháu nhỏ, rằng tại sao điện thoại lại bắt được sóng, tại sao ti vi bắt được điều khiển dù cách xa đến thế... Chị phải tìm đến các bộ sách khoa học. Thời điểm 2014, bộ sách “Chúng vận hành như thế nào?” ra đời ở Pháp và lập tức gây được tiếng vang lớn, và năm 2017, chị cùng với dịch giả Phạm Vũ Lộc bắt tay tay dịch bộ sách với mong muốn trang bị cho bạn đọc nhỏ tuổi, các bậc phụ huynh và thầy cô giáo những kiến thức cơ bản về hình dung thế giới trong sự kết nối và vận hành. “Bộ sách phù hợp với xu thế phát triển công nghệ 4.0, giúp bạn đọc nhỏ tuổi có thể tiếp thu kiến thức ở dạng tích hợp và mở rộng đầy hấp dẫn”, dịch giả Hoàng Thanh Thủy nói.
![]() “Thế giới nơi em sống” mở ra không gian khám phá cách thức hoạt động của nhiều tổ chức chính trị, xã hội |
![]() ![]() Những hình ảnh, dạng trang comics đem đến cái nhìn sinh động và sâu sắc hơn về sự vận hành và kết nối trong thế giới |
Tìm hiểu, hiểu biết về thế giới xung quanh cũng chính là một thói quen cần có của công dân tương lai, vì nó tác động đến cuộc sống mỗi người từng ngày, từng giờ. Nhận định như vậy, dịch giả Phạm Vũ Lộc, Viện hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam khẳng định, việc dịch bộ sách “Chúng vận hành như thế nào?” là một việc làm ý nghĩa. Đó có thể là cánh cửa để nhìn ra thế giới, là những ý niệm ban đầu để kích thích tinh thần ham học hỏi, tìm tòi hiểu biết sâu hơn ở các bạn nhỏ - thế hệ đang nắm trong tay những công cụ hữu ích để dẫn dắt thời đại. “Những cuốn sách khoa học như thế này chỉ là khởi đầu, có thể vài năm nữa thôi sẽ lỗi thời và chúng ta lại tiếp tục thay thế bằng những cuốn khác, bởi vì xã hội ngoài kia đang vận hành rất nhanh. Nhưng đây chính là bước đệm để chúng ta chuẩn bị bước ra thế giới. Cũng hy vọng đây sẽ là cái để định hình thói quen cho các bạn nhỏ tiếp nhận thông tin mọi lúc mọi nơi, chủ động và không ngừng tìm hiểu thế giới đến khi nào thỏa mãn thì thôi, thay vì chỉ biết rồi để đấy”.
Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.
Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.
LÊ HOÀNG TÙNG
Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước.
Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.
Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.
Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.
Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018.
Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.
Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.
5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.
Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.
Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.
NGUYỄN THANH TÙNG
Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe.
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.
Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…
Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?