Tiếp sức để văn học Việt ra thế giới
Liên tục những tin vui đến với văn chương Việt Nam: nhà văn Nguyễn Ngọc Tư nhận Giải thưởng LiBeraturpreis 2018 do Hiệp hội Litprom (Hiệp hội quảng bá văn học châu Á, châu Phi, Mỹ Latin ở Đức) trao tặng cho tác phẩm Cánh đồng bất tận.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư tại lễ trao giải LiBeraturpreis 2018. Ảnh: CA DAO
Sau đó không lâu, nhà văn Bảo Ninh cũng vừa được vinh danh với Giải thưởng Văn học châu Á cho tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh. Phải chăng, con đường ra thế giới của văn học Việt đang dần rộng mở?
Trước giải thưởng LiBeraturpreis 2018, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư cũng từng nhận Giải thưởng Văn học các nước Đông Nam Á. Còn Nỗi buồn chiến tranh đã được dịch và xuất bản tại khoảng 20 quốc gia trên thế giới, trở thành niềm tự hào của văn học Việt Nam. Năm 2016, tiểu thuyết này cũng được vinh danh tại Giải thưởng Simhun của Hàn Quốc. Một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh như Mắt biếc, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ… đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau như: Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan.
Được biết, mới đây tiểu thuyết Mình và họ của nhà văn Nguyễn Bình Phương vừa được chọn dịch sang tiếng Hàn. Thêm một tác phẩm của tác giả này cũng đang được tiến hành dịch sang tiếng Anh là Những đứa trẻ chết già. Trước Cánh đồng bất tận, các tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp, Lê Minh Khuê, Bảo Ninh cũng đã được dịch sang tiếng Đức. Năm ngoái, tiểu thuyết Đất trời vần vũ của nhà văn Nguyễn Một được dịch sang tiếng Anh. Tiểu thuyết Ngược mặt trời của nhà văn này được NXB Song Pubishing xuất bản với tên gọi Journey Against The Sun.
Những tín hiệu trên cho thấy, văn học Việt Nam hoàn toàn có thể đi xa. Chính tại Hội chợ Sách quốc tế Việt Nam diễn ra vào tháng 8-2017 tại Hà Nội, bà Pimolporn Yutisri - Giám đốc Tuttle-Mori Agency Bangkok, một công ty bản quyền đại diện cho nhiều NXB thế giới tại khu vực Đông Nam Á, đã phát biểu: “Đã đến lúc Việt Nam bán bản quyền sách ra thế giới”.
Một thực tế cho thấy, việc văn học Việt Nam được ghi danh trên thị trường quốc tế, dù rất khiêm tốn nhưng hầu hết đều đến từ nỗ lực của chính tác giả và những dịch giả giàu tâm huyết; có thể kể đến những cái tên như: Nguyễn Lệ Chi, Nguyễn Phan Quế Mai, Di Li, Đoàn Cầm Thi… Còn Trung tâm dịch thuật văn học của Hội Nhà văn Việt Nam hoạt động như thế nào, chẳng mấy ai hay!
Trong một chương trình giao lưu gần đây, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết, từ trước đến nay, các tác phẩm của ông được dịch ra tiếng nước ngoài đều do NXB hoặc các dịch giả ở nước ngoài trực tiếp liên hệ với ông, rồi dịch. Chỉ đến tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên có xanh là được dịch theo một cách thức hoàn toàn khác, đó là theo sự chủ động của NXB Trẻ. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói thêm: “Trước nay, trong một số lần trả lời phỏng vấn, tôi vẫn thường nói rằng, để văn học Việt Nam được xuất bản ra nước ngoài thì các NXB trong nước phải có hoài bão, tất nhiên là phải có tiềm lực”.
Hiện nay, các hội sách quốc tế diễn ra luân phiên trong 12 tháng của năm như: Frank Furt, London, New York, Bangkok, Seoul, Tokyo… Mỗi kỳ diễn ra hội sách này, năm nào cũng có một số đơn vị của Việt Nam tham gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, các đơn vị này đến hội sách “săn lùng” những tác phẩm có tiềm năng rồi mang về nước tiến hành dịch và xuất bản, còn việc quảng bá sách Việt hầu như chưa được chú trọng.
Tác giả của Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh bày tỏ: “Tôi cũng từng chia sẻ với một số NXB thân thiết, các anh chị đi dự hội chợ sách quốc tế hàng năm trên thế giới, chẳng lẽ chỉ để chăm chăm xem hiện nay best seller trên thế giới là cuốn nào, thương thảo về in ra bán lấy lời? Tôi nghĩ văn học Việt Nam, mà thông qua các NXB Việt Nam nó phải ở một mức khác, phải được nâng lên trên thị trường thế giới. Tức là các hội sách trên thế giới không chỉ là nơi các NXB Việt Nam đến mua bản quyền những cuốn sách hay mà còn là nơi thích hợp nhất để các NXB Việt Nam giới thiệu văn học Việt Nam ra bạn bè thế giới. Nó phải có đi có lại”.
Việt Nam chỉ có Nỗi buồn chiến tranh?
Ở chiều ngược lại, có thể thấy một thực trạng, sách dịch xuất hiện ngày càng nhiều trên thị trường xuất bản trong nước. Để phục vụ cho công tác truyền thông, rất nhiều đơn vị sẵn sàng chi tiền mời các tác giả nước ngoài sang Việt Nam giao lưu, gặp gỡ độc giả. Tại những chương trình giao lưu này, nếu hỏi anh/chị đã đọc những tác phẩm văn học nào của Việt Nam, câu trả lời thường là những cái lắc đầu. Mới đây, nhà văn Hàn Quốc Eun Hee-kyung cũng khiến độc giả có chút vui mừng khi bày tỏ sự hiểu biết của mình đối với văn học Việt Nam. Tuy nhiên, tầm hiểu biết của bà cũng chỉ dừng lại ở những tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư, Bảo Ninh.
|
Theo nhà văn Đỗ Tiến Thụy, sự lan tỏa của mỗi nền văn học phụ thuộc rất nhiều vào dịch thuật. Ở các nền văn học lớn mà lâu nay chúng ta được tiếp cận như Anh, Pháp, Nga, Mỹ, châu Á có Nhật Bản và Trung Quốc, họ đã làm tốt vấn đề này. Nhà thơ, dịch giả Nguyễn Phan Quế Mai đồng tình: “Hạn chế lớn nhất, theo tôi, là công tác dịch thuật văn học. Trước tiên, chúng ta chưa có được một đội ngũ các dịch giả được đào tạo bài bản và nhiều kinh nghiệm trong việc dịch ngược văn học từ tiếng Việt ra tiếng nước ngoài. Theo tôi biết, hiện Việt Nam chưa có khóa đào tạo bậc đại học hoặc trên đại học về kỹ năng dịch văn học; trong khi đó, ở nhiều quốc gia đã đầu tư cho đội ngũ dịch giả bằng việc xây dựng các khóa đào tạo bài bản. Công việc đầu tư cho đội ngũ dịch giả, theo tôi rất cần thiết và chúng ta cũng nên kết nối, tạo cơ hội hợp tác với những dịch giả trẻ gốc Việt đang định cư ở nước ngoài”. |
“Rất nhiều độc giả ở Mỹ hay một số nước chỉ biết đến văn học Việt Nam là Nỗi buồn chiến tranh, hay nói đến Việt Nam chỉ có chiến tranh mà thôi. Trong khi tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh là một trong những cuốn sách hay của Việt Nam chứ đó không phải là duy nhất. Họ đâu biết rằng, trong bạt ngàn sách như thế này có rất nhiều đề tài, rất nhiều tác phẩm có giá trị tuy nhiên lại không được dịch”, nhà văn Đỗ Tiến Thụy đặt vấn đề.
Theo Hồ Sơn - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Sau nhiều năm gần như ở ẩn, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh “tái xuất giang hồ” vào năm 2000 ở tuổi xấp xỉ 70 với tiểu thuyết Hồ Quý Ly đình đám.
-
Nam Lê là nhà văn người Úc gốc Việt. Tập truyện ngắn mang tên The boat (Con thuyền) của anh do Thiên Nga và Thuần Thục dịch, Nxb Hội Nhà văn ấn hành năm 2011 đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá. Qua việc diễn giải một số khía cạnh thi pháp của tập truyện ngắn Con thuyền, bài viết mong muốn phần nào lan toả những vẻ đẹp của văn chương Nam Lê đến bạn đọc trong nước.
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt hai tập tản văn mới trong bộ “Viết cho những điều bé nhỏ” chào đón Tết Nguyên Đán Kỷ Hợi 2019: “Tết xưa thơ bé” của tác giả Hương Thị và “Nhớ ơi là Tết” của tác giả Thái Hương Liên.
-
Cho dù được biểu đạt bằng thể loại gì, từ tản văn, truyện ngắn hay du khảo, thì người đọc vẫn nhận ra ở Nguyễn Trương Quý một tấm lòng thiết tha với Hà Nội. Anh vừa ra mắt cuốn sách thứ 8, du khảo Một thời Hà Nội hát (NXB Trẻ ấn hành), cũng nằm trong mạch nguồn đó.
-
Chân dung Xuân Quỳnh, Phan Thị Thanh Nhàn, Lê Minh Khuê... được khắc họa trên trang viết trong trẻo của nhà thơ.
-
Sách của tác giả Nhật là bản hòa tấu giàu cung bậc cảm xúc, khắc họa tình người, tình yêu âm nhạc trước cuộc sống khốc liệt.
-
65 tác phẩm xuất sắc được trao tặng Giải thưởng Văn học nghệ thuật năm 2018 của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tại Hội nghị tổng kết, trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật năm 2018 và triển khai nhiệm vụ năm 2019 diễn ra ngày 9/1 ở Hà Nội.
-
Chúng ta đi tìm trong thơ tiếng nói của chính mình. Chúng ta nói trong những ước thúc chặt chẽ của ngôn ngữ và âm nhạc. Chúng ta nói chúng một cách tự do.
-
Cuốn sách “Vào mùa trăng” tập hợp 50 bài thơ tình được sáng tác trải dài theo năm tháng của giáo sư-nhà giáo nhân dân Hà Minh Đức - một trong những tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam.
-
Theo thông tin từ Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh, nhà văn Trần Kim Trắc đã qua đời vào ngày 17-11-2018 tại nhà riêng trên đường Cống Lở, phường 15, quận Tân Bình. Tuy nhiên, vì lý do riêng nên gia đình không phát tang; vậy nên công chúng mới được thông báo cách đây hai ngày.
-
Tác giả Đông Mai kể về tuổi thơ thiếu vắng cha mẹ, đời sống nhọc nhằn trong cuốn "Xuân Quỳnh - một nửa cuộc đời tôi".
-
Bên cạnh dòng văn học thị trường ăn khách, không ít tác giả trẻ thế hệ 9X đang chọn dấn thân vào mảng đề tài vừa nghe đã khiến người đọc ngần ngại: chiến tranh!
-
2018 có lẽ là một năm “gặt hái” của văn nghệ Việt Nam trên trường quốc tế. Từ các cuộc thi nhan sắc, đến văn chương công chúng đều chứng kiến những giải thưởng gọi tên Việt Nam. Thậm chí, lĩnh vực xiếc vốn ít được nhắc tới thì anh em Quốc Cơ - Quốc Nghiệp cũng tạo lập những kỷ lục quốc tế và liên tục được truyền thông quốc tế xướng tên…
-
Sáng 26/12/2018 tại Hà Nội, Hội Nhà văn Hà Nội đã tổ chức buổi tổng kết hoạt động năm, trao giải thưởng văn học 2018 và kết nạp hội viên mới.
-
Hội đồng cuộc thi sáng tác văn học trẻ lần sáu trao hai giải nhì cho tác phẩm "Wittgenstein của thiên đường đen" và "Người lạ".
-
Ở vào tuổi xấp xỉ 80, đi qua bao nhiêu dâu bể của đời người, ngỡ tưởng đã không còn điều gì có thể khiến ông muộn phiền, phải rơi nước mắt. Ấy vậy mà trong buổi gặp mặt bạn bè và độc giả nhân dịp ra mắt tác phẩm Vườn chanh miệt biển được tổ chức gần đây tại TPHCM, nhà văn Kiệt Tấn (ảnh) với mái tóc trắng cước, vẫn cười nói và vẫn khóc ngon lành. Xúc cảm vẫn còn đong đầy như thuở ông viết Em điên xõa tóc, Đêm cỏ Tuyết, Người em xóm học…
-
Chiều 15/12/2018, tại nhà sách Văn Việt (số 4 Đinh Lễ, Hà Nội), Nxb. Văn hóa - Văn nghệ Tp. HCM và nhà thơ Nguyễn Phong Việt đã tổ chức sự kiện giao lưu, kí tặng sách nhân dịp tập thơ Chỉ cần tin mình là duy nhất được xuất bản.
-
Các biên tập viên của tờ The Times Book Reivew vừa lựa chọn những cuốn sách hư cấu, viễn tưởng hay nhất trong năm 2018.
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt độc giả bộ ba tác phẩm thuộc thể loại truyện đồ họa: Cô bé ganh tị, Phía sau cánh cửa và Hạ về trên đồi cỏ lau hồng. Đây có thể coi là một thể nghiệm mới của nhà văn, họa sĩ Việt Nam.
-
Chương trình nghệ thuật “Vừng ơi mở cửa” được ví như cuộc hội ngộ, giao lưu của các thế hệ sinh viên Văn khoa, Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Khoa Văn học - Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) sẽ được tổ chức tối 7-12 tại khuôn viên ký túc xá Mễ Trì - Hà Nội.
.png)
.png)
