Trong số những nhà văn nữ trưởng thành trong bão táp của cách mạng và hai cuộc kháng chiến, nhà văn Lê Minh là người mở đầu, và là con chim đầu đàn viết về đề tài công nhân, công nghiệp và chân dung của các chiến sĩ cách mạng từ Bác Tôn, chị Minh Khai, chị Tư Già đến Kim Ðồng…
Nhà văn, nhà nghiên cứu Vân Thanh ở Viện Văn học đã có một đánh giá chí lý: Viết về công nghiệp đòi hỏi nhà văn trước hết phải có một vốn sống phong phú về mảnh đất mình sẽ cắm sâu vào. Có thể nói đối với văn học Việt Nam đó là một mảnh đất mới, một vùng đất lạ; và do vậy cũng có thể nói, là mảnh đất in dấu rõ nét hơn bất cứ đâu sự đấu tranh quyết liệt giữa cái mới và cái cũ. Ðã có biết bao nhà văn xông vào mảnh đất này, nhưng rồi bỏ cuộc, hoặc bị bật ra. Cho đến sau này, Lê Minh vẫn thuộc trong số những người viết không những không bỏ cuộc mà còn kiên trì theo đuổi, hơn nữa, còn có những thành công đáng khâm phục. Từ vẻ đẹp tâm hồn, của nhà văn Lê Minh, bên cạnh sự khỏe khoắn, gân guốc là những cái nhìn, những trang văn miêu tả tinh tế, xúc động về vẻ đẹp của quê hương, làng xóm Việt Nam, tâm hồn Việt, nhất là vẻ đẹp của những con người kháng chiến.
Khi tôi được tuyển về Báo Nhân Dân, tháng 7-1982, biên chế ở Ban Thư ký - Biên tập để học nghề thì nhà văn Lê Minh cũng mới từ Hội Nhà văn về làm Trưởng Ban Văn hóa - Văn nghệ của báo.
Thời trước, văn nghệ là lĩnh vực sang trọng. Vì bản thân nó và cả vì những người đã từng công tác ở đây. Những người lãnh đạo ban nổi tiếng như Phan Nhân, Nguyễn Ðịch Dũng, Hoàng Phong, Diên Hồng… đã nổi tiếng; phóng viên lúc đó cũng có nhiều người rất nổi tiếng như Bạch Diệp (Nguyễn Thị Thanh Tâm), Gia Ninh, Nguyệt Tuệ (tức Nguyệt Tú, con gái danh họa Nguyễn Phan Chánh), Bùi Hạnh Cẩn, Chính Yên, Phạm Ðình Ân… Ở Báo Nhân Dân, còn có các nhà văn, nhà báo "gạo cội" như Bùi Hiển và Nguyễn Văn Bổng ở Ban Nông nghiệp; Phan Thao ở Ban Thư ký - Biên tập… Phó Trưởng ban giúp việc cho nhà văn, nhà báo Lê Minh là họa sĩ Hoàng Tuấn Nhã, Việt kiều ở Pháp về, làm Báo Nhân Dân từ năm 1954. Biên tập viên là các anh: Lương Khôi, Lê Quang Trang, Trung Ðông, Tân Thanh…
Phòng làm việc của bà Lê Minh trong một căn nhà cấp bốn, khá thâm nghiêm với những cây sấu già trước cửa. Nó càng thâm nghiêm đối với tôi khi bà là con gái nhà văn Nguyễn Công Hoan, có chú ruột là Lê Văn Lương. Bà còn là tác giả của "Chị Tư Già" tôi được đọc từ hồi còn nhỏ… Tuy thâm nghiêm, tôi vẫn thường kính nhi viễn chi nhưng cũng hay kiếm cớ lân la dãy nhà làm việc của Ban Văn hóa - Văn nghệ, đôi khi ghé qua phòng bà và phòng họa sĩ Nguyễn Thọ của Trường Mỹ thuật Ðông Dương và họa sĩ Hoàng Tuấn Nhã gần đấy.
Nhà văn, nhà báo Lê Minh là người nghiêm túc, quyết đoán trong công việc. Tổng Biên tập Hoàng Tùng, sau đó là Tổng Biên tập Hồng Hà đều tôn trọng ý kiến của bà. Do vậy, bà cũng tạo được những đổi mới trong Ban Văn hóa - Văn nghệ, tăng cường tính chất chuyên môn, tính học thuật trong làm báo. Ðó là thời có những bài giới thiệu sâu sắc và những cuộc tranh luận sôi nổi về những tác phẩm của Nguyễn Mạnh Tuấn, Sơn Tùng, Xuân Cang…, mở ra sự đổi mới, áp sát đời sống hiện tại của văn học. Với tôi, tuy là "lính mới", bà cũng cho đăng những bài viết tràn trang trên báo hằng ngày, những bài thơ thời sự trên trang nhất, trang tư của báo. Tôi nhớ, có lần bà nói, làm văn chương, mỗi chữ là một giọt máu đỏ tươi từ tim mình, một hoạt động hy sinh, cống hiến cho Tổ quốc, cho nhân dân, cho những người cùng khổ… Phải viết cho người đọc căm giận cái ác để cùng nhau đánh đổ nó, phải viết cho người đọc yêu thương đến thổn thức. Muốn vậy, trái tim nhà văn cũng phải yêu thương đến thổn thức…
Nhà văn, nhà báo Lê Minh - Nguyễn Thị Tài Hồng vĩnh biệt cõi trần lúc 17 giờ 15 phút ngày 11-6-2021, dừng lại giới hạn của một cuộc đời ở tuổi 94. Song những tác phẩm đồ sộ mà bà để lại, một cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang, những giá trị văn học còn luôn tỏa sáng. Bà đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học, nghệ thuật năm 2017, giải Nhất cuộc thi ký của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1962 (ký Kỷ niệm về Khu Ðông), giải Nhất cuộc thi truyện ngắn báo Văn nghệ năm 1969 (truyện Nắng), giải A 5 năm Văn học đề tài công nhân 1991-1995 (tiểu thuyết Hồi) cùng nhiều giải thưởng văn học danh giá khác.
Cuộc đời bà là cuộc đời của một nhà hoạt động cách mạng kiên cường, trong sáng; một nhà văn suốt đời trung thành với ngòi bút cần cù và tài năng, chuyên nhất vì sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo của Ðảng.
Riêng tôi, vẫn luôn nhớ những bài học nằm lòng của bà về lương tri, trách nhiệm của một người cầm bút.
Nguồn: Nhà thơ Nguyễn Sĩ Ðại - NDĐT
Cùng thời điểm, nhà văn Bích Ngân giới thiệu đến bạn đọc 3 tập sách: Anh nhớ em muốn chết!, Tiếng gọi bến bờ và Đường đến cây cô đơn, do NXB Tổng hợp ấn hành.
Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, NXB Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.
Nhằm giúp các bạn học sinh có một nền tảng kiến thức văn học phong phú, vững vàng, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức biên soạn Tủ sách Văn học trong nhà trường, với sự tham gia biên soạn, tuyển chọn, bình giảng của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực này.
Nhìn từ phía viết văn, nghề báo giúp người làm văn chương có cảm quan hiện thực bén nhạy, tinh tế, sự dấn thân mạnh mẽ, vốn liếng ngôn từ sống động, cập nhật. Nhìn từ phía nghề báo, năng lực văn chương giúp người làm báo kỷ luật ngôn ngữ cao độ, khả năng liên tưởng dồi dào, lối viết biến hóa và linh hoạt, và nhất là khát vọng sáng tạo những tác phẩm có sức sống lâu bền.
Nói thế vì còn có Dương Tường của báo, của thơ, của văn. Nhưng Dương Tường dịch là được biết đến nhiều nhất. Nhắc tên Dương Tường, bạn đọc cả nước đều biết đó là một dịch giả. Và đều tỏ lòng khâm phục tài dịch của ông.
Sáng 6-9, tại Nhà sách Cá Chép (115 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) đã diễn ra buổi ra mắt bản dịch đầy đủ “Hán Sở diễn nghĩa” và giới thiệu bộ sách “Hán Sở diễn nghĩa liên hoàn họa”, với sự tham gia của dịch giả Châu Hải Đường, nhà báo Yên Ba và nhà sưu tập Từ Xuân Minh.
Có một “Tây Tiến” trong thơ và cũng có một “Tây Tiến” bằng văn xuôi. Đó chính là những gì chứa đựng trong tập hồi ký “Đoàn binh Tây Tiến” của nhà thơ Quang Dũng vừa được nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt bạn đọc. Tập hồi ký thuật lại sinh động và chi tiết quãng thời gian Quang Dũng tham gia đoàn quân Tây Tiến.
Có người trực tiếp cầm súng chiến đấu ở chiến trường, có người bước chân vào quân ngũ khi đất nước đã hòa bình. Dù ở thời bình hay thời chiến, bằng tài năng và trải nghiệm của mình, họ đã và đang được xem là những nhà văn của lính, khi mang đến những tác phẩm gợi nhớ về quá khứ hào hùng.
Hội thảo "Thơ và văn xuôi ĐBSCL 45 năm" (1975 - 2020) vừa được tổ chức tại Bến Tre ngày 26-8.
Chỉ tính riêng năm 2019, ngoài các bài viết, thơ đăng rải rác trên các báo, Nguyễn Hồng Vinh đã xuất bản hai tập sách: Xanh mãi (quý 2) và Giữ lửa tập 3 (quý 3).
Nhà văn chiến trường là những người gánh trên vai 2 sứ mệnh: chiến đấu và viết. Việc viết có thể diễn ra giữa những ngày bom rơi đạn nổ, cũng có thể sau khi đã lặng im tiếng súng. Họ viết như là một sứ mệnh không chỉ cho riêng mình. Nhà văn Đoàn Tuấn là một trong những người như vậy.
Chưa khi nào chúng ta được chứng kiến một nền văn học trẻ sôi động và không ngừng cập nhật như lúc này, cho dù đang ở tình trạng được đón chào khá nồng nhiệt nhưng lại dễ dàng bị lãng quên nhanh chóng. Có người tạo được dấu ấn nhất định, có người vẫn chưa định hướng cho bản thân và sáng tác thiếu nhiều yếu tố...
Sáng ngày 8/8, NXB Trẻ tổ chức buổi ra mắt sách của 3 nữ nhà văn – nhà báo: Võ Thị Xuân Hà với tập truyện ngắn “Chuyện của các nhân vật có thật trên đời”, Thùy Dương với tiểu thuyết “Lạc lối” và Y Ban với tập truyện ngắn “Có thể có có thể không”.
Những tác phẩm được tặng thưởng và hỗ trợ hàng năm là các công trình, bài viết lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật có chất lượng tốt được các nhà xuất bản, các báo, đài, tạp chí công bố hàng năm.
Năm nay, tổng số có 86 tác phẩm, trong đó có 37 sách, 49 bài viết và chương trình phát thanh được các cơ quan, đơn vị đề nghị xét tặng thưởng.
Phan Nhân 1972 với 400 trang sách có thể xem là cuốn hồi ký của một thế hệ học sinh trường chuyên Phan Bội Châu (thành phố Vinh, Nghệ An), còn gọi là trường Phan, được xem là trường chuyên THPT đầu tiên được thành lập tại miền Bắc Việt Nam, từ năm 1974.
Khi các trường ca: Đổ bóng xuống mặt trời, Trên đường và Ngày đang mở sáng của nhà thơ Trần Anh Thái lần lượt xuất hiện vào các năm 1999, 2004, 2007 trên thi đàn, nó ngay lập tức thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu, phê bình hàng đầu cùng nhiều độc giả yêu thơ.
Cả cuộc đời nhọc nhằn với những con chữ, nhà văn - nhà báo Trần Bạch Đằng đã sống trọn vẹn với cách mạng, nghề viết và đồng đội.
Ở giai đoạn nào Hoài Thanh cũng có đóng góp quan trọng cho sự nghiệp văn học của đất nước. Mỗi bài viết của ông đều ghi nhận tài năng phê bình kiệt xuất, tấm gương sống trung thực và lao động bền bỉ.
1. Đời người trăm năm như nhau, nhà văn Tây hay ta gì gì ông Trời cũng chẳng ưu ái thêm ngày nào, vậy mà bên trời ấy thế hệ này đến thế hệ khác nảy nòi bao nhiêu tiểu thuyết gia lớn. Còn ta thì không. Tại sao?