Thử đi tìm cách thơ của Hoàng Kim Dung

16:10 09/06/2010
TRẦN QUỐC THỰCÍt người chịu đi tìm tiếng nói riêng khi đọc một tập thơ, một chặng thơ của một người. Qua từng chặng thơ, tiếng nói riêng ấy sẽ trở thành một cách thơ riêng biệt. Và đó là điều đáng mừng cho đội ngũ sáng tác.

Nhà thơ Hoàng Kim Dung - Ảnh: maxreading.com

Hoàng Kim Dung đã có quá trình 10 năm sáng tác thơ, 4 lần ra tập. Ở chị đã định hình một cách thơ khá riêng. Bên cạnh sự tươi mát, trẻ trung ở những bài thơ đầu tay là một cách diễn đạt, một cách thơ: Rong ruổi/ Đi tìm/ Mặt trời mùa hạ/ Rực sáng/ Rực cháy. Rồi cách thơ được nới rộng biên độ: Và rồi em viết được/ Có một người già nua/ Xin ăn giữa chiều đông... Cách thơ khi đằm xuống: Em vẫn chờ mùa mưa Quy Nhơn, khi ngơ ngác đau trước những xô đạp của cuộc đời: Rồi mùa hè năm nay/ Chuyện lạ lùng đến thế/ Lao vào cuộc đỏ đen/ Thua đau anh bán nhà/ Cả em, anh cũng gán... Rồi cách thơ ôn hòa hơn, đăm chiêu hơn, song cũng tươi sống hơn: Có một đêm không ngủ/ Thao thức đếm sao trời/ Có một đêm không ngủ/ Ngắm nửa vầng trăng trôi / Có một đêm không ngủ/ Gánh những thùng nước đầy...

Hai năm sau, chị cho ra đời THỜI GIAN LẶNG. Những tưởng: Em đang đi tìm cái không thể có và mình cũng lại có cái không thể tìm, thì cái cách thơ kia lại ngời ngời hiển hiện, dường như để minh chứng cho một cách diễn đạt, một nét riêng, một cách riêng mà từ những bài thơ đầu tiên, từ những câu thơ bập bẹ, trời đã ban cho chị:
            Làm sao em có thể biết trước được
            Tháng ấy, ngày ấy, giờ ấy, phút ấy, giây ấy


Tưởng như sau cách “nói” thơ ấy là một chuỗi cười trong trẻo, giòn giã, giòn tan vang lên ở đâu đó. Tôi quý và trân trọng những dòng thơ thuần hậu này:
            Xa mấy nghìn cây số mẹ nghe tiếng điện thoại của con, ngập ngừng, se sẽ, bé bỏng da diết xiết bao
            Mẹ như nghe rõ hơi thở và cả nhịp đập từ trái tim nhỏ xíu của con...
            Tiếng nói của con, nguồn sinh lực vô giá đối với đời mẹ, đã kéo mẹ trụ vững trên mảnh đất mà phù sa thì ít sỏi đá thì nhiều
            Cho dù đi đâu cho dù làm gì cho dù ở xa tít tận chân trời nào đó và gặp ai ai chăng nữa thì giọng nói của con vẫn âm vang dịu ngọt và mạnh mẽ trong tâm linh mẹ


Chỉ người mẹ mới gọi ra được trái tim nhỏ xíu của con mình. Chỉ người mẹ mới được quyền giả định cho dù. Đó là cách thơ đấy. Nó sinh ra khi người viết lựa được ngòi bút đi theo mình. Chị có những dòng thơ liên tưởng rất xúc động về con trẻ:
            ...Cuộc chiến rồi cũng qua đi
            Mẹ có con và nuôi con không bằng bo bo mì sợi.
            Ngắm con chuồn, bỗng con hỏi mẹ
            “Sao mẹ không xây nhà có vườn cây như nhà chú Đẹn”
            Mẹ cười xa xôi - xoa đầu con, ngập tràn im lặng
về tình hình thời sự: Sau bản tin chiều/ Ba người chúng tôi yên lặng/Chồng tôi thôi nói về giá đất/ Con trai tôi không còn nhõng nhẽo... và cả những mối quan hệ với xóm ngõ, với đồng nghiệp: Anh tìm cả trong thinh lặng vô hình/ Những gợi mở của âm thanh kỳ diệu...

Theo từng chặn thơ, cách riêng của Hoàng Kim Dung càng định hình sáng rõ. Đó là cái cách mà chỉ những tác giả thật sự chân thành với chính mình mới tạo ra được:
            Tuổi gặp nỗi buồn không muốn nói
            ...Bao mùa đi qua. Xa rất xa
            Em cũ dấn theo năm tháng...
            Chợt lắng lại trước điều giản dị
            Người con trai dìu mẹ tập đi...

Cách thơ này khi gặp một hiện thực không bình thường sẽ sắt lại, cứng cỏi hẳn lên:
            Giật mình quán trọ đêm sâu
            Nhớ chồng thương con đau đáu
            Cũng là miếng cơm manh áo
            Cũng là nước mắt, thịt da
            Ai bảo đời người sung sướng
            Vai gầy như là dát sắt
            Chất ngất bao nhiêu lô hàng...

Song, bản thân đời sống vốn vô cùng sinh động và tươi sáng. Chắc chắn chị không cầm được lòng khi hạ bút:
            Triệu năm lên hương
            Bàn chân muôn phương
            Chân trời là quê
            Người bao giờ về
...

Chân trời thi ca vô cùng kỳ diệu. Chỉ bằng đôi cánh của mình, cách của riêng mình. Chân trời đó mới thực sự là quê hương, xứ sở của mình.

T.Q.T
(142/12-00)



----------------------------------------
Phần thơ trích dẫn trong bài viết này được rút từ các tập thơ: NỬA VẦNG TRĂNG TRÔI (1991), THỜI GIAN LẶNG (1993), TRONG MƯA (1997), Ô CỬA GIÊNG HAI (2000).



 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • LƯƠNG AN

    Như chúng ta biết, từ lâu rồi mối tình bạn giữa Miên Thẩm và Cao Bá Quát đã được xem như một quan hệ ít có, từ tri ngộ văn chương mà vượt lên sự cách biệt của hai tầng lớp xã hội, sự rẽ đôi của hai khuynh hướng tư tưởng và hai đường đời.

  • LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG

    (Đọc tập thơ Mật ngôn của Lê Huỳnh Lâm, Nxb Văn học, 2012)

  • PHẠM PHÚ PHONG

    Nhất Lâm tuổi Bính Tý (1936), năm nay đã 76 tuổi, xếp vào hàng “xưa nay hiếm”, nhưng mãi đến nay anh mới đến được Suối tiên tắm (Nxb Văn học, 2012).

  • TRẦN VĂN KHÊ

    Tôi quen biết Thái Kim Lan cũng đã gần 40 năm nay, một thời gian dài thấm đẫm nhiều kỷ niệm ở đủ mọi phương diện: công việc, thưởng thức nghệ thuật và cả… chuyện đời.

  • VŨ NGỌC PHAN
              Trích hồi ký

    ... Tôi viết Nhà Văn Hiện Đại từ tháng 12-1938 đến cuối tháng giêng 1940 thì xong lượt đầu, tất cả 1650 trang trên giấy học trò.

  • HỒ THẾ HÀ

    “Người đẹp vẫn thường hay chết yểu
    Thi nhân đầu bạc sớm hơn ai!”

                             J.Leiba

  • HỒNG NHU

    (Đọc Vùng sâu - tiểu thuyết của Tô Nhuận Vỹ - Nxb Hội Nhà văn 1-2012)

  • NGÔ MINH

    Sau gần một năm chuẩn bị, sưu tầm tài liệu, lo “chạy” kinh phí, đến giữa tháng 6-2012, Hải Kỳ tuyển tập(*) đã ra mắt độc giả. Tuyển tập dày 596 trang do nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo vẽ bìa rất bắt mắt.

  • ĐẶNG TIẾN

    Kỷ niệm 3 năm ngày mất nhà thơ Tế Hanh (16.7.2009 - 16.7.2012)

  • PHẠM TUẤN KHÁNH - VŨ THANH

    Trong văn học Việt Nam thế kỷ XIX có một nhà thơ được "thần siêu" coi là "bạn băng tuyết" và được văn nhân Trung Quốc đương thời gọi là "thi hào" - Đó là Đặng Huy Trứ. Sự nghiệp chính trị và văn học của ông vào giai đoạn đó khá nổi tiếng và được đề cao nhưng đến nay vẫn ít người biết đến.

  • NGUYỄN ĐÌNH NIÊN

    (Trích từ “Kinh nghiệm về thân phận làm người trong thơ Hàn Mạc Tử”, Nxb. Southeast Asian Culture and Education (SEACAEF) 2009).

  • LÊ HUỲNH LÂM

    Mỗi người bước vào cõi thơ ắt hẳn sẽ để lại dấu ấn bằng mỗi phương cách khác nhau. Có người đi vào thơ ca qua những cuộc chiến, có người dùng chính đôi bàn chân mình, hay đôi tay mình, cũng có người bước vào thơ bằng chiếc xe đạp hay xe gắn máy,… nhưng tất cả đều đến với thi ca bằng trái tim.

  • Giải thưởng Nhà nước ra đời từ năm 1996. Đến nay Huế đã có 8 người nhận được giải thưởng danh giá này. Ngoài các nhà văn Thanh Hải, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Lâm Thị Mỹ Dạ; Tổng Biên tập đầu tiên của Sông Hương - nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cũng đã nhận Giải thưởng Nhà nước.

  • PHAN NGỌC THU

    Từ sau năm 1975, văn học nước ta nói chung, văn xuôi nói riêng đã có nhiều chuyển biến trong cách tiếp cận với đời sống và ngày càng có xu hướng quan tâm hơn đến những vấn đề thuộc về chiều sâu của giá trị con người.

  • LÊ HUỲNH LÂM 
    (Đọc tập thơ “Những con chim của bóng tối” của Phạm Tấn Hầu - Nxb Văn học 6/2011) 

    Tôi một mình, lũ pharixêu múa rối
    Sống đến tận cùng, đâu phải chuyện chơi.

                            Bôrix Patecnax

  • MAI VĂN HOAN

    Trần Nhân Tông sinh năm 1258, lên ngôi năm 1279. Vừa mới lên ngôi, chàng trai 21 tuổi đã phải đối mặt với âm mưu thôn tính nước ta lần thứ hai của giặc Nguyên Mông.

  • ĐOÀN TRỌNG HUY  

    Trong nhiều tư cách, lãnh tụ Hồ Chí Minh còn được vinh danh là một triết gia. Hơn thế nữa, là “triết gia vĩ đại” như đánh giá của một học giả nước ngoài qua Hội thảo Di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay vào tháng 5/2010.

  • TRÀNG DƯƠNG

    (Ðọc Phù Hoa, truyện thơ Văn Cát Tiên - Nxb Văn Học, 2011)

  • NGUYÊN SA(*)

    Từ những ngày còn theo học triết lý tại đại học Sorbonne tôi đã mơ hồ nghĩ mỗi dân tộc bao giờ cũng có một nền triết học riêng. Bởi vì, triết học, trên mọi bình diện nào đó, rút lại, chính là ý thức được hệ thống hóa và thuần túy hóa, là một tổng hợp nhân sinh quan và vũ trụ quan.

  • Có lẽ nếu không có bài thơ "Đây thôn Vỹ Giạ" thì vùng đất xinh xắn kia cũng không nhiều tao nhân mặc khách ghé thăm đến vậy. Nhắc đến bài thơ này người ta sẽ nhớ ngay đến một mối tình điển hình cho sự nuối tiếc bâng khuâng và dường như nó là phông nền của cái đẹp. Bây giờ người thiếu nữ áo trắng xưa vẫn được sương khói của thôn Vỹ giăng phủ khiến bài thơ bản mệnh của Hàn thi sĩ vẫn miên man trong tâm thức của nhiều thế hệ yêu thơ.