Trong những ngày tháng ba này, hàng triệu con dân nước Việt không kể gần xa lại cùng nhau hướng về đất Phong Châu - Phú Thọ, thành kính, tưởng nhớ, tri ân tiên tổ.
Câu ca Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba tiếp tục được lưu truyền mãi trong dân gian như một lời nhắc nhở người dân Việt Nam dù ở đâu cũng không lãng quên cội nguồn.
Bốn tỉnh thành cùng tham gia góp giỗ
Nhiều năm qua, tỉnh Phú Thọ đã tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương - lễ hội Đền Hùng quy mô ngày càng lớn; không gian, nội dung tổ chức các hoạt động lễ hội ngày càng rộng và phong phú hơn để đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân hành hương về Đất Tổ. Đây là dịp để cho thế hệ hôm nay nhớ về cội nguồn dân tộc; ôn lại truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước trong dựng nước và giữ nước, từ đó khơi dậy lòng tự hào dân tộc, trách nhiệm của mọi người trong công cuộc xây dựng quê hương, đồng thời cũng là dịp giới thiệu với du khách trong nước và nước ngoài về vùng đất tâm linh gắn với những di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng, những danh lam thắng cảnh hấp dẫn của vùng đất Tổ.
Ông Trần Văn Quang, Giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Thọ, cho biết năm Đinh Dậu 2017 là năm lễ Giỗ Tổ Hùng Vương - lễ hội Đền Hùng, do UBND tỉnh chủ trì và có sự tham gia của 4 tỉnh, TP khác gồm: Hà Nội, Thái Bình, Bình Phước, Bến Tre. Do đó, cùng nằm trong chương trình biểu diễn nghệ thuật chào mừng lễ hội Đền Hùng năm 2017, bên cạnh các làn điệu xoan, ghẹo mang đậm âm hưởng của miền quê Tổ, sẽ có thêm các tiết mục đờn ca tài tử đầy phóng khoáng của vùng đất Tây Nam bộ - Bến Tre, những bài dân ca du dương từ đất Bình Phước xa xôi, hay những làn điệu chèo êm ái của miền quê lúa Thái Bình, xen giữa những bản tình ca mê đắm của thủ đô ngàn năm văn hiến. Ngoài việc cử các đoàn ca nhạc tham gia, hai đoàn Hà Nội và Thái Bình còn mang đến mùa lễ hội các đoàn múa rối nước. Không chỉ tập trung ở riêng khu trung tâm Di tích lịch sử Đền Hùng và quảng trường TP, không gian lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay còn được mở rộng thêm ở cả khu vực sân khấu phía Nam Công viên Văn Lang của TP Việt Trì.
Các hoạt động phần lễ và hội được tổ chức trang trọng, thành kính và tiết kiệm trong 6 ngày từ ngày 1 đến 6-4 (tức ngày 5 đến 10-3 âm lịch). Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức trong phạm vi Khu di tích lịch sử Đền Hùng, TP Việt Trì và các xã, phường vùng ven Đền Hùng; các di tích thờ Hùng Vương và các danh nhân, danh tướng thời Hùng Vương trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
Nhiều hoạt động tưởng nhớ, tri ân
Lãnh đạo Sở VH-TT-DL Phú Thọ cho biết, năm nay chương trình tổ chức lễ hội có sự kết hợp hài hòa giữa dân tộc và hiện đại. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian tiêu biểu ở các hội làng vùng Đất Tổ: đánh trống đồng, đâm đuống, biểu diễn cồng chiêng, hát xoan, ghẹo, nấu cơm thi... Tổ chức các tour du lịch trong chương trình du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng, tham quan các khu di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu, danh lam thắng cảnh ở Việt Trì, Phù Ninh, Lâm Thao, Hạ Hòa... tổ chức hội diễn, các trại sáng tác, triển lãm ảnh nghệ thuật, hội chợ, triển lãm làng nghề.
Để gìn giữ, phát huy giá trị di sản, tỉnh Phú Thọ cũng đã đưa nội dung “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” vào chương trình giáo dục đào tạo trong các trường học phổ thông gắn với phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” để tổ chức cho các em học sinh chăm sóc, bảo vệ di tích lịch sử văn hóa nói chung, di tích thờ cúng Hùng Vương nói riêng ở các huyện, thị, thành. Công tác nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng các nghi thức thờ cúng Hùng Vương để truyền dạy cho những người thực hành di sản ở lớp trẻ nhằm tiếp nối và duy trì nghi lễ thờ cúng Hùng Vương trong cuộc sống đương đại. Sở VH-TT-DL đã phối hợp với các cấp, các ngành tiến hành kiểm kê, đánh giá hiện trạng các di tích thờ cúng Hùng Vương trong tỉnh và một số tỉnh bạn có liên quan để đề xuất các giải pháp khôi phục tôn tạo các di tích thờ tự là “Không gian thiêng” cho nhân dân thực hành thờ cúng Hùng Vương.
Để tạo không gian cho du khách thập phương về thắp hương Giỗ Tổ, từ nhiều ngày qua, các cơ quan chức năng của Phú Thọ đã tăng cường thanh, kiểm tra đột xuất các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn, cước vận tải, đảm bảo quản lý chặt chẽ giá dịch vụ, hạn chế tình trạng “chặt chém”, chèo kéo du khách… Theo ban tổ chức, để giảm thiểu hiện tượng ùn tắc, chen lấn trong ngày chính Giỗ, nhiều biện pháp được triển khai đồng loạt như: lễ dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức tạai Đền Thượng sớm hơn 1 tiếng so với những năm trước, bắt đầu từ 6 giờ 30 phút ngày 10-3 âm lịch. Nhiều hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, tâm linh khác cũng được tổ chức đồng loạt tại nhiều địa điểm khác nhau để giãn bớt lượng khách đổ về trung tâm lễ hội trong giờ cao điểm.
Nguồn: Mai An - SGGP
Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La sẽ diễn ra từ ngày 8-13/3 tới đây tại vùng đất được mệnh danh là "Thủ đô kháng chiến" do Ủy ban Nhân dân thành phố Tuyên Quang tổ chức nhằm tôn vinh Di sản “Thực hành tín ngưỡng thờ mẫu Tam phủ của người Việt” đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Ngày 21/2 (tức 25 tháng Giêng Âm lịch), nhân dân thôn Yên Trạch (xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân, Hà Nam) đã tưng bừng tổ chức lễ hội chạy ngựa tre truyền thống.
Lễ hội thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách tham gia.
Bằng nhiều giải pháp, tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã và đang hạn chế tối đa việc sử dụng ngân sách nhà nước để tổ chức lễ hội, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực khi tổ chức lễ hội.
TÔN THẤT BÌNH
Bàn về lễ hội, có một số ý kiến sâu sắc, xác đáng, cần suy nghĩ, về mặt văn hóa của Lễ hội, giáo sư Trần Quốc Vượng viết:
"Lễ hội là một sản phẩm và một biểu hiện của một nền văn hóa. Tham gia lễ hội là một thế ứng xử văn hóa"(1).
Với người miền xuôi, dịp Rằm tháng Bảy - lễ Vu Lan báo hiếu cha mẹ hay còn là ngày xá tội vong nhân, người ta thường làm cỗ cúng gia tiên hoặc ăn chay nhẹ, còn với người Tày, người Nùng ở Cao Bằng, Rằm tháng Bảy - lễ "Pây Tái" - là một trong hai cái Tết quan trọng nhất của năm, sau Tết Nguyên đán.
Sáng 23/4 tại Khu di tích lịch sử đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ. Lễ hội Đền Hùng chính thức được khai mạc. Lễ hội sẽ diễn ra trong 6 ngày (từ 23-28/4/2015, tức từ 5-10/3 năm Ất Mùi).
Theo UBND tỉnh Hải Dương, năm nay lễ hội Mùa Xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc và Kỷ niệm 50 năm Bác Hồ về thăm Côn Sơn sẽ diễn ra từ ngày 28/2 đến hết ngày 13/3 với nhiều chương trình, hoạt động đặc sắc tại hai khu di tích Côn Sơn và Kiếp Bạc.
Liên hoan năm nay cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của tín ngưỡng thờ Mẫu trong đời sống tâm linh của người dân thủ đô nói riêng và cả nước nói chung.
Sáng 23.10 (nhằm ngày 1.7 Chăm lịch), tại tháp Pô Klong Garai ở TP.Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận), lễ hội Katê năm 2014 của đồng bào Chăm theo đạo Bà La Môn diễn ra với sự tham gia của hàng nghìn người dân địa phương và du khách.
“21 Lê Lai, 22 Lê Lợi”, đã thành thông lệ, cứ đến ngày 21, 22/8 Âm lịch hàng năm, lớp lớp cháu con lại tụ hội về Lam Kinh (huyện Thọ Xuân- tỉnh Thanh Hóa) để thắp nén tâm nhang tưởng nhớ người anh hùng dân tộc Lê Lợi và các vua Lê đã có công giành lại độc lập, yên bình cho đất nước.
TRẦN VIẾT NGẠC
Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 hằng năm là ngày bông hồng lên ngôi. Bông hồng để tặng người yêu, tặng bạn gái, bông hồng cho mẹ, cho chị, cho cô giáo, cho nữ đồng nghiệp… nói chung là “một nửa nhân loại” được vinh dự nhận những bông hồng tuyệt đẹp! Nhưng, một bông hồng cho Hai Bà Trưng, hai nữ anh hùng đã đốt lên ngọn lửa bất khuất đầu tiên của dân tộc, thì không!
TÔN THẤT BÌNH
Vào những ngày đầu xuân, tại làng Phò Trạch, xã Phong Bình, huyện Hương Điền, tỉnh Bình Trị Thiên trước đây dân làng thường tổ chức các trò vui xuân như đánh đu lấy giải, hát trò và hát sắc bùa.
NGUYỄN ĐẮC XUÂN
Đường thủy từ Huế về Thuận An đi ngang qua một ngã ba sông nước trời bao la, những người vô tình nhất đến đó cũng phải kêu lên "đẹp quá".
Từ khi công bố câu đối thách cách nửa thế kỷ của nhà thơ Nguyễn Khoa Vy, tòa soạn đã đi từ trạng thái hồi hộp, lo lắng đến... bối rối.
MAI KHẮC ỨNG
Nước Việt Nam nằm ở phía đông bán đảo Đông Dương. Bán đảo Đông Dương một thời được gọi là Indo - Chine bao gồm ba nước Việt Nam, Lào, Cambodia. Bởi vị thế Đông Dương cùng với Thái Lan, Mianma nằm giữa vùng ảnh hưởng của nền văn minh Ấn Độ cổ đại, nên từ đầu văn hóa Ấn Độ đã sớm gia nhập vào Việt Nam trong đó có đạo Phật.
TÔN THẤT BÌNH Trong ba ngày tết, tất cả các chợ đều nghỉ mua bán, chỉ có một chợ độc nhất đã mở đó là chợ Gia Lạc, đông vui chỉ trong ba ngày tết.
NGUYỄN VĂN UÔNGTết nông thôn Huế thực sự đến từ chiều 30, khi bữa cơm cúng dọn từ bàn thờ bưng trải ra mâm, cả nhà quây quần trên chiếu phản trong khi bên ngoài trời chuyển màu dần sang tối. Đó là bữa cơm cúng mời tổ tiên và Táo quân, Thổ địa trở về nhà ăn Tết.
TÔN THẤT BÌNH Sinh hoạt hò đối đáp nam nữ ở Bình Trị Thiên được thể hiện trong lao động tập thể, trong các hình thức giải trí vui chơi, và ngay trong các ngày hội lễ, mặc dù tính chất trang nghiêm, nhưng không vì thế mà hò đối đáp không được sử dụng.
NGUYỄN ĐẮC XUÂNNgày xưa ở Huế, việc chuẩn bị Tết có từ nhiều tháng trước. Thậm chí có những món bánh, mứt làm từ mùa hè (mứt thơm) rồi đậy kín dán giấy bảo quản cho đến tết. Ngày 1 tháng chạp là ngày chính thức được bắt đầu chuẩn bị cho năm mới. Ngày này, Khâm Thiên giám làm và ấn loát xong lịch, ban phát cho dân. Lễ phát hành lịch này gọi là lễ Ban sóc.
NGUYỄN PHÚC VĨNH BASau khi phục dựng thành công lễ tế Nam Giao và lễ tế Xã Tắc trong những năm qua, thiết nghĩ việc tái hiện lễ tế Âm Hồn 23.5 ở qui mô thành phố/ tỉnh là một việc làm có ý nghĩa trong việc bảo tồn bản sắc văn hóa và quảng bá du lịch của thành phố Huế chúng ta.