Tạm biệt một tấm lòng với văn chương

10:08 10/02/2020

Hay tin nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương vừa trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM), rất nhiều văn nghệ sĩ đã bày tỏ sự thương tiếc. Bởi một lẽ, hiếm hoi có một người cần mẫn với chữ nghĩa, với văn chương như ông.

Nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương (ngồi) với một số văn nghệ sĩ TPHCM. Ảnh: Bích Ngân

Nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương sinh ngày 23-9-1940 tại Cà Mau, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Đại Đoàn Kết, hội viên Hội Nhà văn TPHCM. Ngoài sử dụng tên thật, ông còn các bút danh khác như: Trần Thanh, Minh Hải. Không chỉ hoạt động sôi nổi trên lĩnh vực báo chí, ông còn tham gia sáng tác.

Những năm tháng cuối đời, ông dành phần lớn thời gian cho công việc sưu tầm tư liệu báo chí. Ông để lại cho đời nhiều tác phẩm và công trình nghiên cứu, sưu tầm có ý nghĩa với nhiều thể loại và đề tài khác nhau như: San hô đỏ (1975); Trong rừng dẻ hương; Xứ sở phù sa; Xa xa mũi đất Cà Mau (1987); Về nhà mình xa quá, má ơi! (2006); Tuyển tập ngắn (1975); Những người còn sống mãi (1980); Trịnh Công Sơn, người hát rong qua các thời kỳ (2001); Nghệ sĩ Bạch Tuyết - cải lương Chi Bảo (2004); Chân dung bằng chữ (2011); Lời cuối với nhà văn đã đi xa (2016); Rượu với văn chương (2017)...
 

Đặc biệt, ông còn được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) công nhận 3 kỷ lục: Người có bộ sưu tập bài báo nhiều nhất Việt Nam; Người có quyển sách sưu tập các bài báo có kích thước lớn nhất Việt Nam và Người có bộ sưu tập chân dung và bút tích nhà văn Việt Nam nhiều nhất Việt Nam.

Đầu năm 2017, ông đã trao tặng Thư viện KHTH TPHCM toàn bộ các tư liệu của ông, trong đó đáng chú ý là các bộ sưu tập: Các bài báo viết về lịch sử oai hùng của dân tộc, về Chủ tịch Hồ Chí Minh, những tấm gương sáng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vẻ đẹp đất nước, ngành nghề truyền thống, những sự kiện nổi bật, thiên tai…

Làm việc với nhà văn Trần Thanh Phương từ năm 2008, lúc đó bà Nguyễn Ánh Tuyết, Phó Giám đốc NXB Văn hóa - Văn nghệ, vẫn đang là biên tập viên. Ấn tượng đầu tiên của bà về ông Phương là một người đậm chất Nam bộ, chân chất, tốt bụng.

“Ngay từ đầu, chú Phương đã tạo ấn tượng hiền lành, gần gũi như cha, như chú mình nên làm việc rất thoải mái, dễ chịu. Tôi đến nhà chú nhiều lần, lần nào cũng được chú và cô Thu Hương (vợ nhà văn Trần Thanh Phương) tiếp đón ân cần, như con cháu trong nhà”, bà Ánh Tuyết nhớ lại.

Rất nhiều cuốn sách của nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương từng được ra đời tại NXB Văn hóa - Văn nghệ như: Về nhà mình xa quá, má ơi!; Chân dung bằng chữ; Ngòi bút và cây kéo; Còn là tinh anh. Vào năm 2017, ông đã in cuốn sách cuối cùng ở đây là Hổ phụ sinh hổ tử.

Theo bà Nguyễn Ánh Tuyết, với những cuốn sách dạng biên khảo, nhà văn Trần Thanh Phương đã sưu tập rất nhiều tư liệu mà có thể bây giờ đã xuất hiện nhiều trên mạng nhưng hồi trước rất quý giá.

“Chú Phương dành thời gian thu thập, sau đó dùng tư duy của nhà báo để tổng hợp, xâu chuỗi thông tin, rồi dùng tâm hồn của một nhà văn để viết”, bà Ánh Tuyết tâm sự.

Khi nhắc về nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương, không ít người còn nghĩ ngay đến một nhà sưu tầm. Theo nhà văn Bích Ngân, những tư liệu mà nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương đã cất công sưu tầm, tập hợp thành sách có ý nghĩa lớn lao đối với nền văn học Việt Nam.

Nhà văn Bích Ngân chia sẻ: “Đó là những tư liệu quý giá, mà mới nhìn thì thấy bình thường, nghĩ rằng không có gì ghê gớm. Nhưng để có được những quyển sách như Chân dung bằng chữ, anh Phương đã phải rất gian nan.

Từ những cuốn sách báo sưu tầm, anh lọ mọ đi thuê người đánh máy lại, biên tập, cặm cụi viết. Có nhiều cuốn anh biên soạn và viết lại, cực khổ lắm! Nếu anh Phương không làm, tôi nghĩ chắc cũng không ai làm. Công việc vô cùng gian nan mà không có tấm lòng thì không ai làm được như vậy”.

Cũng theo nhà văn Bích Ngân, nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương đặc biệt yêu quý những người sáng tạo văn chương. Thời đó chưa có Internet, thông tin chưa phổ biến như bây giờ nên những người làm báo thường tới nhà ông nhờ tìm kiếm tư liệu, nhất là những tư liệu về văn chương Việt Nam, về các thế hệ nhà văn.

“Anh Phương thực ra không phải là một người dư dả về tiền bạc. Bình thường anh rất tằn tiện, cần kiệm; nhưng tiền bạc có bao nhiêu anh đều dành cho việc in sách. Người khác in sách sẽ nhận tiền nhuận bút hay có cách nào đó để bán sách, thu hồi vốn; còn anh Phương thì rất thật thà, anh bỏ tiền ra in sách, đến chừng tôi cùng một số người nữa là những nhân vật có trong sách bỏ tiền ra mua thì anh cũng ngượng nghịu khi nhận tiền”, nhà văn Bích Ngân nhớ lại.

Theo Hồ Sơn - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Sáng thứ bảy 11-7, tại  Nhã Nam Books N’ Coffee Sài Gòn (24A, đường D5, P.25, Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh), Nhã Nam tổ chức cuộc tọa đàm về cảm thức thẩm mỹ trong văn học Nhật Bản.

  • Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Đào Trọng Khánh thường được biết đến trong vai trò đạo diễn, nhà sản xuất hàng đầu của nền điện ảnh tài liệu Việt Nam. Ở tuổi 80, ông gây bất ngờ cho đồng nghiệp, công chúng khi vừa ra mắt cuốn sách Đất và người do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Tác phẩm tập hợp bài viết, hình ảnh và tư liệu lịch sử được ông tích lũy suốt hành trình làm phim cách đây đã 50 năm.

  • Người ta bàn nhiều về trường ca với phẩm tính trường hơi, trường sức, cảm hứng hùng tráng gắn với các sự kiện trọng đại của cộng đồng, quốc gia dân tộc. Nếu từ góc độ ấy, đặt vào lịch sử Việt Nam, có cảm giác rằng, đây là nguồn mạch sẽ sản sinh những trường ca bất hủ.

  • Nhà văn Nguyễn Thị Thanh Bình không phải là một cái tên xa lạ của văn chương. Dù khiêm tốn nói rằng mình không phải là nhà văn, nhưng với 16 cuốn sách đã xuất bản, trong đó có 12 tác phẩm dành cho thiếu nhi, chị xứng đáng có một vị trí trong giới, đặc biệt là trong “địa hạt” văn học thiếu nhi.

  • Tuyển thơ “Biển bắt đầu từ sóng” (NXB Đà Nẵng, 2020) tập hợp sáng tác của 108 tác giả do nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh, Chủ tịch Hội đồng thơ Hội Nhà văn TP Đà Nẵng chủ biên ra mắt trong tháng 5 như một món quà thơ ca đa thanh, lấp lánh.

  • Trong sự phát triển của văn học Việt Nam hiện đại, nhà văn Tô Hoài giữ một vị trí đặc biệt.

  • Nhân dịp ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6 và hè 2020, NXB Văn học giới thiệu bộ ba tiểu thuyết thiếu nhi Từ giã tuổi thơ, Những ngày lưu lạc và Đảo đá kỳ lạ của nhà văn kháng chiến Nguyễn Minh Châu.

  • “Đoản khúc chiều phù dung” (NXB Trẻ) là tập sách thứ năm của nhà văn Vũ Văn Song Toàn. Một chút gì đó hơi ma mị, có hơi hướng liêu trai, có sự trải đời và suy ngẫm, như một người kể chuyện nhẩn nha, từng chút từng chút một, Vũ Văn Song Toàn dẫn người đọc đi hết “Đoản khúc chiều phù dung” với một nỗi buồn man mác.

  • Nhân dịp kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa giới thiệu đến độc giả nhiều tác phẩm đáng chú ý. Các tác phẩm cùng nhắc nhớ bạn đọc hôm nay về một lãnh tụ thiên tài, một tấm gương vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Tuy đã đi xa nhưng Người luôn sống mãi trong trái tim của chúng ta.

  • Nhân dịp Kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890 - 19-5-2020), NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa giới thiệu đến độc giả bộ sách “Nguyên cứu Hồ Chí Minh- một số công trình tuyển chọn” của PGS, TS Bùi Đình Phong.

  • “Bác dừng lại cúi đọc những chữ khắc sâu trên đá. Rồi Người hướng tầm mắt nhìn vọng hồi lâu về dải đất Tổ quốc trùng điệp… Bác dừng lại một chút nữa bên một dãy ghế đá thiên nhiên có nhiều hình dạng. Người nhìn sâu vào khoảng đất trời Tổ quốc biết bao đẹp đẽ nhưng đang đầy đau thương.

  • Nhạc sĩ Vũ Đức Sao Biển quên cuộc sống muộn phiền, thấy thư thái, nhẹ tênh mỗi khi đọc truyện Kim Dung.

  • Những năm gần đây, trên thị trường sách xuất hiện nhiều cuốn tự truyện. Hầu hết do tác giả tự viết chuyện người thật, việc thật mà bản thân đã trải qua, một số ít do người khác chấp bút.

  • Nhà văn người Áo Thomas Bernhard (1931 - 1989) lâu nay vẫn được xem là “người khổng lồ hùng mạnh nhất” của văn chương Đức ngữ kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sự tấn phong ấy khiến cho, dù muốn hay không, Thomas Bernhard sẽ phải trở nên một tác giả đáng chú ý với không ít người đọc Việt Nam, nhất là khi vài tiểu thuyết quan trọng của ông được dịch ra tiếng Việt: “Kẻ thất bại”, “Đốn hạ”, và tác phẩm cuối cùng: “Diệt vong”.

  • Nhà xuất bản Quân đội nhân dân vừa xuất bản cuốn sách “Không thể lãng quên” của Thượng tá, nhà báo Trần Hoàng Tiến (Báo Quân đội nhân dân) vào đúng dịp kỷ niệm 45 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

  • Nhân kỷ niệm 45 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” và Câu lạc bộ “Trái tim người lính” tổ chức xuất bản bộ sách quý “Nhật ký thời chiến Việt Nam” của nhiều tác giả do nhà văn, cựu chiến binh Đặng Vương Hưng chủ biên.

  • Trong hồi ức “Chuyện tôi” (Hồi ức của con trai nhà văn Nguyễn Huy Tưởng - Nguyễn Huy Thắng) (NXB Văn học), ta càng thấy rõ cảm xúc ấy.

  • Sau cuộc thi sáng tác Một nửa làm đầy thế giới do Nhà xuất bản Văn hóa Văn nghệ TP.HCM tổ chức năm 2019, với sự tài trợ chính của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, tập truyện ngắn của các cây bút trẻ "Qua những miền yêu" vừa được xuất bản.

  • Ở tuổi 102, nhà văn hóa Hữu Ngọc vừa cho ra mắt bộ sách mới Cảo thơm lần giở gồm hai quyển với dung lượng gần một ngàn trang. Có thể nói, việc ra mắt sách ở cái tuổi xưa nay hiếm, quả là có một không hai, không chỉ ở Việt Nam mà có lẽ ngay cả trên thế giới.

  • Tháng 3 năm nay, tên tuổi Vương Hồng Sển trở lại với bạn đọc qua quyển di cảo Chuyện cũ ở Sốc Trăng.