Chuyên đề Phê bình Nữ quyền là một cố gắng của Ban biên tập nhằm giới thiệu những nét phác thảo ban đầu: “Người viết nữ, giới tính và trang giấy trắng” (Đoàn Huyến) đề cập Cái bẫy giới tính - giới tính như một cái bẫy êm ái - đã làm hạn chế sức sáng tạo; vậy phải thoát khỏi cái bẫy đó như thế nào? Và có đủ cam đảm để tự “khánh thành mình” như một trang giấy trắng, mà ở đó cô đơn và tự do là những xung lực lạ kỳ để chủ thể sáng tạo có thể thăng hoa? “Những khúc quành của văn học nữ Việt Nam đương đại” (Đoàn Ánh Dương) dẫn dắt bạn đọc đi theo hành trình văn học nữ Việt Nam từ sau 1975 đến nay; xác định những khúc quành: từ sự quy chiếu của diễn ngôn dân tộc qua diễn ngôn dân sự đến diễn ngôn đặt nền tảng ở nhìn nhận về tính cá thể.
Điều đáng nói hơn là liệu văn học nữ đã làm nên được một khung dung nhan đầy ắp mới? Lý thuyết và phê bình nữ quyền từ 1900 đến nay của Chris Weedon (Thái Hà chuyển ngữ), sẽ đem lại cho bạn đọc hình dung sự vận động của lý thuyết và phê bình nữ quyền đương đại được khái quát trên một số khuynh hướng chính. “Khuynh hướng hiện sinh trong thơ nữ Việt Nam thời đổi mới” (Trần Hoài Anh) đề cập đến thơ nữ Việt từ 1986 đến nay, xác định ảnh hưởng của tư tưởng hiện sinh đã tạo thành một khuynh hướng sáng tác trong thơ nữ của nhiều thế hệ, với các biểu hiện: đi tìm cái tôi bản thể, cảm thức về nỗi cô đơn, nỗi buồn, mỏng manh kiếp người, khát khao nhục cảm thân xác… Tất cả đó góp phần làm phong phú hệ giá trị của văn học dân tộc từ đổi mới đến nay, đồng thời cũng mở ra cho các nhà thơ những chân trời sáng tạo.
Trở lại mảnh đất ngày xưa từng là một ngôi trường văn hóa của miền Tây Thừa Thiên trong chiến tranh, bị xóa sổ sau một trận bom B52 - nơi đó đã có những học trò, những đồng đội vĩnh viễn nằm lại trên 50 năm...; nhà văn Hà Khánh Linh đã có những trang bút ký xúc động, với những giọt nước mắt cơ hồ đã rơi từ nửa thế kỷ qua.
Hai truyện ngắn được chọn tham gia chuyên đề, là những gương mặt mới: Lâm Hạ và Trần Băng Khuê. Những thể nghiệm khá mới mẻ trong lối viết, song cõi lòng ưu tư với thời cuộc qua những câu chữ đã có sức trĩu nặng. Thơ trong chuyên đề, đa bản sắc, đa giọng điệu: Đinh Thị Như Thúy, Đông Hà, Bạch Diệp, Nguyễn Hoàng Anh Thư, Nguyễn Phan Quế Mai, Vi Thùy Linh, Mai Diệp Văn, Chiêu Anh Nguyễn, Du Nguyên, Trần Hồ Thúy Hằng. Và có cả một chùm thơ theo thể Waka (Nhật bản) lần đầu tiên xuất hiện trên Sông Hương, của Hạnh Ngộ.
Một câu hỏi đã tồn tại suốt hơn nửa thế kỷ qua trong giới nghiên cứu “Ai là chồng của người phụ nữ đã làm nên chiếc cầu ngói Thanh Toàn nổi tiếng?” đã được giải đáp trong số này, qua một nghiên cứu công phu và thấu triệt của nhà nghiên cứu Trần Viết Điền, trong mục “Huế - dòng chảy văn hóa”. Với một số người, đây sẽ là bài cần đọc trước hết khi cầm số báo này trên tay.
Trong những bài thơ bên ngoài chuyên đề, sự góp mặt của các thi sỹ Nguyễn Trọng Tạo, Trần Phương Kỳ, Phùng Tấn Đông… đã đem lại những dấu hiệu riêng trong những trang thơ Sông Hương.
Đang vào mùa Trung thu mới, kính chúc quý bạn đọc một mùa trăng mới ngập tràn ánh rằm hạnh phúc.
Dưới đây là mục lục SÔNG HƯƠNG SỐ 320 THÁNG 10 - 2015
Bút ký
- TRƯỜNG VĂN HÓA MIỀN TÂY, NỬA THẾ KỶ... - Hà Khánh Linh
THƠ:
TRẦN PHƯƠNG KỲ: Hành hương hồn gạch đá (Trích)
- NGUYỄN TRỌNG TẠO – Uống rượu với Nguyễn Du
- PHÙNG TẤN ĐÔNG - Ghé nơi ở cũ
ĐỖ XUÂN THU - Dạ thưa…
- NGUYỄN VIỆT CHIẾN - Huế và tôi
CHUYÊN ĐỀ NỮ QUYỀN:
- NGƯỜI VIẾT NỮ: GIỚI TÍNH VÀ TRANG GIẤY TRẮNG - Đoàn
- NHỮNG KHÚC QUÀNH CỦA VĂN HỌC NỮ VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI - Đoàn Ánh Dương
- LÍ THUYẾT VÀ PHÊ BÌNH NỮ QUYỀN (TỪ 1990 ĐẾN NAY) - Chris Weedon
- NGƯỜI KHÂU VỤN MÌNH - Lâm Hạ
- XƯNG TỘI - Trần Băng
Thơ:
ĐINH THỊ NHƯ THÚY – Xóa - Gọi vào đêm
NGUYỄN HOÀNG ANH THƯ - Đưa tang nỗi buồn
BẠCH DIỆP - Nước mắt của trăng - Tình yêu
NGUYỄN PHAN QUẾ MAI - Quê ngoại
ĐÔNG HÀ - Khách Tư Dung - Mùi hương đoạn trường
VI THÙY LINH - Lễ hội hóa trang -
MAI DIỆP VĂN - Mất điện
CHIÊU ANH NGUYỄN - Ý không! - Vô lượng!
DU NGUYÊN - Ngơ ngác ấy
HẠNH NGỘ - Chùm thơ Waka
TRẦN HỒ THÚY HẰNG - Tĩnh vật - Tờ lịch - Hẻm phố Trịnh - Nguyễn Đông Nhật giới thiệu
NHẠC:
- THỦY CHUNG NGÔN NGỮ MẸ - Nhạc: Hằng Vang & Thơ: Tuệ Nga
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- KHUYNH HƯỚNG HIỆN SINH TRONG THƠ NỮ VIỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI - Trần Hoài Anh
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- BÀ TRẦN THỊ ĐẠO, CÓ CÔNG LỚN XÂY CẦU NGÓI THANH TOÀN, LÀ PHU NHÂN CỦA TỨ XUYÊN HẦU PHAN TRỌNG PHIÊN - Trần Viết Điền
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- AI ĐÃ GIẾT ThƠ?(Tiếp theo và hết) - Joseph Epstein
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: “Mẫu tử” - Tranh: NGUYỄN ĐĂNG SƠN
- Những khoảnh khắc đẹp: “Những nghệ sĩ của biển cả” - Ảnh: VƯƠNG HÒA
- Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, NHÍM
- bia 2: Họa sĩ Nguyễn Võ Trí - Đặng Mậu Tựu
Xin trân trọng gửi đến quý bạn đọc.
TG
Nhân kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam (10/12/1951 - 10/12/2011), chiều ngày 10/12, tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Huế, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm Mỹ thuật Thừa Thiên Huế năm 2011.
SHO - Nhân kỷ niệm 9 năm ngày mất của Nhà thơ Tố Hữu, tối ngày 9/12, tại hội trường trung tâm huyện Quảng Điền, Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Ủy ban Nhân dân, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Quảng Điền tổ chức đêm thơ “Quê mẹ của ta ơi”.
Sông Hương kỳ này dành một số lượng khá nhiều trang cho các bài viết trong chuyên đề Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Thanh Tịnh (12/12/1911 – 12/12/2011) và 70 năm ra đời tác phẩm Tôi đi học. Bạn đọc sẽ trôi vào miền hoài tưởng về những kỷ niệm của thời thơ ấu, những cảm nhận tinh tế của những người học trò xưa về “Tôi đi học” thông qua các bài viết của Thái Kim Lan, Đông Hương, Võ Quang Yến, Nguyễn Đặng Mừng, Đặng Tiến.
Tối ngày 27/1, ba họa sĩ Cố đô Huế là Đặng Mậu Tựu, Phan Thanh Bình, Lê Văn Nhường phối hợp với Gallery Phương Mai khai mạc phòng triển lãm tranh với chủ đề "Màu mưa Huế", diễn ra tại số 129B Lê Thánh Tôn, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh.
SHO - Chiều ngày 26/11, Tạp chí Sông Hương và nhóm bạn bè thân hữu đã tổ chức buổi giới thiệu tuyển tập thơ văn "Người trẻ dáng nâu" của cố nhà thơ Nguyễn trung Bình nhân 2 năm ngày anh đi xa (2009-2011).
SHO - Sau cuộc hành trình thành công vang dội xuyên suốt Đông Nam Á, Liên hoan phim khoa học dành cho trẻ em và thanh thiếu niên lần này đã đến với Việt Nam.
SHO - Trong hai ngày 18 và 19/11, các hoạt động hội thảo, triển lãm và trình diễn nghệ thuật của ba nghệ sĩ đến từ châu Âu và các nghệ sĩ Việt Nam đã diễn ra sôi nổi tại Đại học Nghệ Thuật Huế (Số 10 Tô Ngọc Vân – Tp. Huế).
SHO - Sáng ngày 18/11, tại trụ sở Liên Hiệp Các Hội VHNT Thừa Thiên Huế (16 Lê Lợi) đã diễn ra lễ trao tặng thưởng văn chương của Hội Hữu nghị San Francisco – Tp. Hồ Chí Minh cho nhà văn Trần Thùy Mai.
SHO - Từ ngày 14-19/11, Ba nghệ sĩ Paul Schwer, Barney Steel và Thomas Feuerstein đến từ châu Âu sẽ có những hoạt động nghệ thuật tại Huế thông qua sự trình diễn và hội thảo về những ý tưởng mới, cũng như khuyến khích đối thoại về các lĩnh vực sắp đặt, nhiếp ảnh, thiết kế đồ họa và nghệ thuật video.
SHO - Tối ngày 6/11, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin thành phố Huế, Hội nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT - Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế tổ chức đêm tổng kết, bế mạc Liên hoan Âm nhạc khu vực Bắc miền Trung năm 2011.
Sáng ngày 04/11, Hội Nhạc sĩ Việt Nam và Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi họp báo giới thiệu chương trình Liên hoan Âm nhạc khu vực Bắc miền Trung năm 2011, diễn ra tại 26 Lê Lợi, Huế.
Tạp chí Sông Hương vừa phát hành trên toàn quốc số 273, tháng 11.2011.
SHO - Chiều ngày 1-11, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam đã tổ chức lễ khai mạc triển lãm “Nhật Bản - vương quốc của những nhân vật biểu trưng và hoạt hình” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (số 7 Lê Lợi, TP Huế).
SHO - Sáng ngày 19/10, Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Nâng cao chất lượng báo chí văn nghệ và nghiệp vụ biên tập, quảng bá tác phẩm VHNT trên báo chí VHNT tỉnh, thành phố” khu vực phía Bắc, diễn ra tại thành phố Lạng Sơn.
SHO - Sáng ngày 16/10, tại số 6 Lê Lợi, Huế, Hội bảo tồn di sản chữ Nôm đã trao giải thưởng thường niên Balaban năm 2011 cho ông Phan Anh Dũng, chuyên viên phần mềm Trung tâm Công nghệ Thông tin Thừa Thiên Huế.
Ngày 06/10,UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã có Thông báo số 263/TB-UBND về Kết luận của ông Ngô Hòa - Phó Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh về việc thành lập Bảo tàng Văn hóa Huế tại buổi làm việc với Thành ủy và UBND thành phố Huế.
SHO - Hai đêm cuối 4 và 5/10, Liên hoan phim Đức tại Huế chuyển địa điểm chiếu từ Trung tâm Văn hóa Thông tin về Trung tâm Văn hóa Liễu Quán - Huế. Khán giả Huế vẫn tiếp tục đội mưa đến với phim Đức.
Đó là tên phòng tranh của ba họa sĩ Việt Nam và Pháp Yvan Magnani, Hélène Quérè và Trương Hoa Đôn vừa được Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế khai mạc vào chiều ngày 04/10, tại trụ sở Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế, 26 Lê Lợi.
Nữ giáo hoàng - Đứa con của tháng mười một - Fan hâm mộ cũng phải có giới hạn là những phim tiếp theo trong các đêm 1 - 3/10 trong Liên hoan phim Đức tại Huế. Điều đáng ngạc nhiên là các phim đó đã tiếp tục thu hút đông đảo khán giả đến xem. Khán phòng của Trung tâm Văn hóa Thông tin Thừa Thiên Huế chật kín khán giả trong nhiều đêm liền.
SHO - Sáng ngày 3/10, tại khách sạn Celadon, Ban Tổ chức chương trình “Hội ngộ Hoa hậu Việt Nam 2010” đã tổ chức buổi họp báo giới thiệu chương trình hoạt động của 20 người đẹp trong cuộc hội ngộ tại Cố đô Huế và việc thực hiện bộ sách ảnh về hoa hậu Việt Nam để đấu giá tặng cho Quỹ chất độc màu da cam, Cuộc hội ngộ diễn ra từ ngày 30/9 - 05/10.> Quỹ Tình Sông Hương trao quà cho nạn nhân DIOXIN tại A Lưới