Hướng đến Ngày Sách Việt Nam (21/4) và kỉ niệm 74 năm ngày chiến thắng phát xít (9/5), sáng 7/4/2019, tại Hà Nội, Wings Books - thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng đã tổ chức buổi tọa đàm SỐ PHẬN CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ TRONG THẾ CHIẾN II và giới thiệu, ra mắt hai cuốn tiểu thuyết lịch sử về chủ đề này, đó là Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng của nhà văn Pháp Sarah Cohen-Scali và Cây vĩ cầm Ave Mariacủa nhà văn Nhật Bản Kagawa Yoshiko.
Hai cuốn tiểu thuyết cùng đề cập đến những chương trình bí mật do chủ nghĩa Quốc xã thực hiện, và số phận của trẻ em trong thời chiến dưới bàn tay của Đế chế. Dù ở hai chiến tuyến, nhưng cuộc đời những đứa trẻ đã hoàn toàn thay đổi khi bị cuốn vào vòng xoáy tàn bạo của Thế chiến II.
Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng là tiểu thuyết lấy cảm hứng từ những sự kiện lịch sử có thật về chương trình “Lebensborn” - một trong những chương trình tàn bạo do Đức Quốc xã tiến hành thời Thế chiến II. Đây là chương trình được đích thân Thống chế Heinrich Himmler khởi xướng với mục tiêu làm tăng dân số của chủng Aryan bằng cách nhân giống từ các đối tượng đã được chọn lọc kĩ lưỡng; và Đức hóa trẻ em từ các lãnh thổ bị Đức Quốc xã chiếm đóng.
Nhân vật chính trong Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng là cậu bé Max, người được xem là bản mẫu hoàn hảo, là đứa trẻ đầu tiên được sinh ra từ chương trình “Lebensborn”. Ở Max hội đủ các yếu tố của “chủng người thượng đẳng” Aryan với tóc vàng, mắt xanh và những chỉ số ưu việt. Không chỉ có thể chất vượt trội “như được đúc bằng thép Krupp”, Max còn được đào tạo để có tinh thần và ý chí sắt đá, sớm thấm nhuần tư tưởng của Đế chế, trở thành một vũ khí tàn nhẫn từ khi còn nhỏ tuổi đến lúc là một thiếu sinh quân tại trường đào tạo sĩ quan Napola. Dần chứng tỏ phẩm chất và sự lạnh lùng của mình, là điệp viên nhỏ tuổi nhất, tham gia vào các chiến dịch của Tổ chức, nhưng Max và những đứa trẻ của chương trình “Lebensborn” không biết được những bi kịch nào đang chờ đợi mình phía trước.
Với cách kể là lời tự thuật của Max, lịch sử đã được tái hiện hết sức chân thực, để chúng ta có cái nhìn sâu hơn, chiêm nghiệm hơn về chiến tranh. Thông qua bi kịch của Max và những đứa trẻ, người đọc nhận ra, ngay cả những đứa trẻ được coi là thượng đẳng thì chúng cũng chỉ là những con người bình thường, khao khát cuộc sống bình thường. Bi kịch của chúng là không được làm con người bình thường.
Ở phía bên kia chiến tuyến, Cây vĩ cầm Ave Maria kể về Hannah Janssen, một thiếu nữ mười bốn tuổi người Do Thái là một thiên tài âm nhạc. Gia đình cô bị bắt vào trại tập trung Auschwitz, Hannah tình cờ đeo cây đàn violon trên vai nên thoát khỏi thảm sát, và trở thành thành viên của dàn nhạc trại tập trung. Yêu âm nhạc bằng một tình yêu thánh thiện và trong sáng nhưng Hannah buộc phải diễn tấu trước cái chết của đồng bào mình, dùng âm nhạc để che lấp đi tội ác diệt chủng trong những phòng hơi ngạt, giàn hỏa thiêu. Dù sống sót và được giải cứu sau chiến tranh nhưng Hannah không thể thoát khỏi những ám ảnh kinh hoàng trong quá khứ.
Cây vĩ cầm Ave Maria phơi bày phần nào sự thật về cuộc sống như địa ngục, đầy đau đớn và ám ảnh của những đứa trẻ trong trại tập trung. Trẻ em phải lao động đến kiệt sức, bị tra tấn, hành hạ về thể chất và tinh thần, phải chứng kiến gia đình, đồng bào mình bị thảm sát. Tất cả đều là những bi kịch tàn khốc đối với những đứa trẻ là nạn nhân trong cuộc chiến tranh phi nghĩa.
Dịch giả Nguyễn Hồng Vân, người chuyển ngữ tác phẩm Cây vĩ cầm Ave Maria chia sẻ: Tác phẩm mang đến sự rung cảm thực sự, nó vượt qua những giới hạn của không gian, thời gian, tuổi tác. Lịch sử như một dòng chảy, chúng ta hôm nay vẫn có thể sẻ chia được câu chuyện của quá khứ. Đó là sự thấu hiểu cần thiết giữa con người với con người để những nỗi đau, những bi kịch nhân loại không còn xảy ra nữa.
Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng và Cây vĩ cầm Ave Maria đã nhìn nhận chiến tranh qua số phận, cuộc đời những đứa trẻ. Bởi trẻ em là nạn nhân lớn, là đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Viết về điều này các nhà văn sẽ dễ dàng làm lay động, thức tỉnh con người.
Nhà phê bình Mai Anh Tuấn cho biết, anh luôn quan tâm đến chủ đề lò thiêu, trại tập trung. Đây là những ám ảnh, là vết chàm với văn nghệ sĩ châu Âu. Họ luôn cố gắng tìm câu trả lời, tại sao ở nơi văn minh nhất lại xảy ra những chuyện đau thương nhất. Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳngcó cái nhìn phán xét, bao quát, toàn tri, đặt ra những suy nghĩ về công nghệ sinh học, đạo đức khoa học và đạo đức văn hóa. Những sai lầm của Đức Quốc xã trong quá khứ nhắc nhở chúng ta về nền văn minh hôm nay. Cây vĩ cầm Ave Maria với cấu trúc truyện lồng trong truyện được viết với giọng văn duy cảm, mơ mộng. Không đơn giản là sự tái hiện chiến tranh, những am hiểu sâu về âm nhạc cổ điển đã làm nên sự hấp dẫn cho tác phẩm. Tác giả muốn dùng âm nhạc để kiến tạo nên một thế giới hòa bình. Văn minh không ngăn được chiến tranh, nhưng văn hóa, âm nhạc thì có thể làm được điều đó.
Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng từng giành được 12 giải thưởng tại Pháp, Cây vĩ cầm Ave Maria đã nhận giải vàng Huân chương Sakura của Hiệp hội thư viện trường học Nhật Bản. Hai tác phẩm này còn được đánh giá cao bởi tránh được những bài học giáo huấn, mà thông qua sự xúc động để bạn đọc tự cảm nhận và lĩnh hội được tư tưởng của nhà văn. Những gì xảy ra trong quá khứ không có nghĩa là không xảy ra trong tương lai. Hai cuốn sách đã đặt ra câu hỏi về tương lai của những đứa trẻ, và cách ứng xử với trẻ em như thế nào để mỗi thời đại không còn là những thảm kịch đau lòng.
Theo Hoài Phương - VNQĐ
1. Quan sát tiểu thuyết Việt Nam đương đại, chúng ta sẽ nhận thấy có một số triều đại, nhân vật được các nhà văn tập trung khai khác với mật độ khá dày như nhà Trần với Trần Khánh Dư, Trần Hưng Đạo (xuất hiện trong Sương mù tháng giêng của Uông Triều, Trần Khánh Dư của Lưu Sơn Minh, Chim ưng và chàng đan sọt của Bùi Việt Sĩ, Đức Thánh Trần của Trần Thanh Cảnh…), nhà Lê với Nguyễn Trãi (xuất hiện trong Hội thề của Nguyễn Quang Thân, Nguyễn Trãi của Bùi Anh Tấn…), nhà Tây Sơn với Nguyễn Huệ (xuất hiện trong Sông Côn mùa lũ của Nguyễn Mộng Giác, Tây Sơn bi hùng truyện của Lê Đình Danh…).
Có thể coi “Dế mèn phiêu lưu ký” là một trong những tác phẩm đặc biệt nhất của văn học Việt Nam, khi tính đến nay đã có rất nhiều ấn bản đặc biệt của bộ sách này ra đời. Mới đây, độc giả yêu mến “dế mèn” lại một lần nữa được thưởng thức cuộc phiêu lưu của chú dế lừng danh qua ấn phẩm mới với những bức tranh minh họa hoàn toàn khác biệt của nữ họa sĩ trẻ Đậu Đũa.
Ở vào tuổi 99, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư vẫn tỏ ra minh mẫn và tinh anh khi giao lưu cùng bạn đọc nhân dịp tái bản bộ tiểu thuyết lịch sử Loạn 12 sứ quân do NXB Văn hóa - Văn nghệ tổ chức vào sáng ngày 20-9, tại Đường sách TPHCM.
Khi nghe tin nhà văn Vũ Tú Nam đã trút hơi thở cuối cùng, lòng tôi dâng lên một nỗi buồn. Nhưng trong nỗi buồn ấy là những ký ức đẹp và ấm áp về ông. Hình ảnh ông hiện lên và ngự trị trên hình ảnh ấy là ánh mắt và nụ cười hiền hậu.
"Túc tắc sống/ Ngày nối ngày/ Túc tắc say từng phút giây/ Tới khi nào buông tay bút/ Trời xanh ngút túc tắc bay..." - là những dòng thơ của con trai nhà văn Vũ Tú Nam mới đăng để tiễn biệt cha về cõi vĩnh hằng.
Sớm thứ hai ngày 7-9, Trung tướng Triệu Xuân Hòa (Ba Hòa), nguyên Tư lệnh Quân khu 7, gọi cho tôi: “Anh nghe tin buồn chưa, bác Văn Lê đi đêm qua rồi”. Tôi không tin vào tai mình, hỏi lại: “Văn Lê nào, có phải nhà thơ Văn Lê?”. Giọng Ba Hòa buồn rười rượi: “Mới sớm qua, bác ấy còn đi qua ngõ nhà chúng tôi. Bác ấy vẫn cười vui mà?”.
“Mở mắt ngày đã trôi” là tập truyện mới của tác giả Hoàng Thanh Hương nằm trong đề án Bảo tồn, phát huy giá trị tác phẩm văn học, nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam do Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam thực hiện năm 2020.
Kỷ niệm 75 năm Quốc khánh 2.9, NXB Kim Đồng giới thiệu những cuốn sách về quê hương đất nước, lịch sử cách mạng, về Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, nhằm góp phần bồi đắp trong thế hệ trẻ lòng yêu nước thương nòi, tinh thần tự hào, hiểu sâu sắc hơn vị trí, uy tín của Việt Nam trong thế giới hiện đại là khởi nguồn từ ngày 2.9.1945.
Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp sinh năm 1950, là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại, với những sáng tác truyện ngắn đặc sắc, mang hơi hướng huyền thoại, cổ tích, hoặc lịch sử. Với Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp (Đông A và NXB Văn học), bạn đọc sẽ được gặp lại một cuốn sách vừa quen vừa lạ.
Được xem là tác phẩm đỉnh cao trong cuộc đời sáng tác ngắn ngủi của “Ông vua phóng sự đất Bắc” Vũ Trọng Phụng, tiểu thuyết Số đỏ đã từng quen thuộc với nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Mới đây, tác phẩm vừa được trở lại với một diện mạo hoàn toàn mới do Công ty Sách Đông A và NXB Văn học ấn hành.
Nhà nghiên cứu Phan Ngọc khi nghiên cứu bản sắc văn hoá của người Việt Nam đã nêu ra bốn yếu tố: Tổ quốc, gia đình, thân phận và diện mạo. Theo tôi trong bốn yếu tố ấy thì quan trọng nhất, khi hai yếu tố kia đã có rồi, là thân phận và diện mạo, vì hai yếu tố này mới xác nhận vị thế một con người trong xã hội.
Tôi xúc động rưng rưng khi đọc những trang đầu cuốn sách mới của nhà văn Ngô Thảo với đầu đề “Nghiêng trong bóng chiều” (Nxb. Quân đội nhân dân, 2020), mừng ông tròn tuổi 80. Ông mở đầu: Khi trò chuyện với người già, lớp trẻ sợ nhất là các vị ôn nghèo, kể khổ về thời bao cấp.
Trở về với miền Nam để trả món nợ ân tình, đó chính là khát vọng để Nguyễn Thi sáng tạo nên những tác phẩm cố gắng khái quát bức tranh rộng lớn của một thời cả dân tộc lên đường đánh Mĩ.
Bao năm qua, những sáng tác về Hà Nội đều đặn ra mắt công chúng. Không phải ngẫu nhiên nhiều tác giả luôn ưu ái dành một góc văn chương của mình để viết về Hà Nội, bởi tình yêu, sự mến thương và cảm giác gắn bó với mảnh đất Thăng Long xưa.
Tiểu thuyết “Những ngày cách ly”, tác giả Bùi Quang Thắng, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh dài 160 trang được viết trong 12 ngày, đề tài liên quan đến dịch Covid-19. Đọc xong, điều đầu tiên, cũng đáng nể người viết, người biên tập, đây hẳn là cuộc chạy đua để cuốn sách đến được với bạn đọc trong thời gian nhanh nhất có thể.
Bộ sách đồ sộ với độ dày gần 5000 trang tập hợp 30 nhật ký của những người lính trong chiến tranh. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều gọi đây là bộ hồ sơ văn hóa Việt Nam. Còn Trung tướng, Anh hùng LLVTND Đoàn Sinh Hưởng thì coi bộ sách là dấu ấn tâm hồn của các anh hùng liệt sĩ.
5 năm sau khi nữ tác giả Svetlane Alexievich nhận giải Nobel văn học cho những cuốn sách thuộc thể loại phi hư cấu, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bằng sự nỗ lực lớn đã tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của bà. Hai cuốn sách được dịch và giới thiệu mới là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm” do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện.
Với mong muốn khơi gợi niềm thích thú và sự tò mò của độc giả nhỏ tuổi đến với sách giáo dục truyền thống, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu câu chuyện về tấm gương anh hùng của chị Võ Thị Sáu và anh Lý Tự Trọng với phần lời kể được lồng ghép cùng những bức tranh tả thực hoành tráng.
Trong lòng tôi, nhà văn Phạm Tường Hạnh là người anh giàu tình nghĩa, sống sôi động, bộc trực, thẳng thắn, nhưng với đồng nghiệp thì luôn biết lắng nghe và tôn trọng. Hôm nay, kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Phạm Tường Hạnh, xin có đôi dòng...
Đến nay, nhà văn Ma Văn Kháng đã cho ra đời hơn 20 tiểu thuyết, gần 200 truyện ngắn, chủ yếu lấy cảm hứng từ sử thi và thế sự đời tư, đề cập phần nhiều đến cuộc sống và con người vùng Tây Bắc.