Trong Tết Nguyên đán 2020, nhiều nhà xuất bản, công ty sách đã cho ra mắt, tái bản nhiều tựa sách Tết đặc sắc, đem đến cho bạn đọc những thông tin, kiến thức quý giá về phong tục, văn hóa Việt gắn với Tết cổ truyền của dân tộc, gắn với những hồi ức, kỷ niệm thời ấu thơ của nhiều thế hệ... Với tính hấp dẫn đó đã giúp sách Tết tạo được sức hút trong lòng bạn đọc.
Văn hóa đọc ngày càng khởi sắc là một tín hiệu đáng mừng của người dân TP.HCM
1.Một trong số cuốn sách Tết được bạn đọc đón nhận nhiều nhất phải kể đến Sách Tết Canh Tý (do Đông A ấn hành). Đây là hợp tuyển văn thơ, nhạc họa chủ đề mùa xuân và ngày Tết với sự góp mặt của các tác giả, họa sĩ tên tuổi như Cao Huy Thuần, Hồ Anh Thái, Phan Thị Vàng Anh, Thành Chương, Lê Trí Dũng, Đỗ Hoàng Tường… và một số cây bút mới từ nhiều vùng miền đất nước. Sách mở đầu với phần chờ đón giao thừa, trên bàn trà, ngoài mứt Tết, hạt dưa, còn có sự góp mặt khiêm nhường của sách Tết. Bên cạnh thú du xuân, người ta còn có thêm cái thú tao nhã: đọc - ngẫm sách Tết. Người già đọc để hoài nhớ Tết xưa, người trẻ đọc để trân quý Tết nay.
Trong khi đó cuốn sách Tết đoàn viên, tác giả Nguyễn Quang Thiều (Alphabooks) cũng trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của bạn đọc, nhất là đối với những người thích nghiên cứu về phong tục, tập quán của đất nước mình. Cuốn sách gồm 4 phần: Phong vị Tết; Tết trong tôi là…; Tết đoàn viên, Vĩ thanh. Ở mỗi bài viết trong từng phần, bằng một cách riêng mỗi tác giả đã nói về những vẻ đẹp khác biệt của Tết, mang đến một phong vị Tết của từng vẻ đẹp, từng thời kì, từng vùng miền… Sự đoàn viên không còn chỉ là sự kiện gặp mặt của những thành viên trong gia đình, những người bạn lâu ngày không gặp mà còn là sự gặp lại những phong vị Tết, những vị riêng, mùi riêng của Tết, sự đoàn tụ với những không gian, vùng miền của đất nước, đoàn tụ trong chiều kích thời gian Tết xưa và nay.
2.Nếu như sách Tết đem lại cho độc giả nhiều kiến thức về văn hóa Tết thì tranh Tết cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng, là tinh hoa, tinh túy mà người xưa đã sưu tầm, đúc kết và lưu giữ lại cho thế hệ cháu, con và tác phẩm Tranh Tết - Nét tinh hoa truyền thống Việt (Sách Thái Hà) của tác giả Trang Thanh Hiền chứa đựng tất cả điều ấy - cuốn sách gửi gắm những thông điệp cho các thế hệ, trong đó những hình tượng, biểu tượng trên tranh dân gian, đồng thời có việc giải mã ý nghĩa các bức tranh con giáp của năm.
Năm nay Tùy bút - Hồi ký - Giai thoại trên báo xuân Sài Gòn xưa của tác giả Phạm Công Luận; Cảnh sắc phố thị Sài Gòn - Chợ Lớn (Tranh và Ký họa) của họa sĩ Phạm Công Tâm - Phương Nam Book cũng thu hút độc giả vào dịp Tết vừa qua. Bên cạnh các tựa sách Tết nổi bật, các gian hàng còn trưng bày nhiều tác phẩm hiện đại - truyền thống xoay quanh chủ đề Tết Việt, từ truyện cổ tích để tìm lại tâm thức tốt đẹp của người xưa, những cuốn sách hướng dẫn làm món ăn ngày Tết, dọn dẹp nhà cửa hiệu quả, những câu chuyện du ký ngày xuân…
Bộ sách Tết nhâm nhi Tết, Đúng là Tết, Kể chuyện Tết Nguyên đán của NXB Kim Đồng cũng là bộ tuyển tập bán chạy trong Tết Canh Tý vừa qua. Bộ sách bao gồm nhiều mẩu truyện, thơ, đồng dao cùng những bài giới thiệu về âm nhạc, hội họa, chủ đề ngày Tết. Bên cạnh đó, sách còn kể bạn đọc nhí những phong tục ngày Tết gắn liền với các sự tích, câu chuyện cổ tích như Táo quân, cây nêu ngày Tết, tục lệ xông đất, lì xì, xin chữ, tranh Tết, câu đối, gói bánh, mâm ngũ quả... giúp các em nhỏ có thêm nhiều kiến thức bổ ích về phong tục, văn hóa trong ngày Tết cổ truyền.
3.Ngoài sách Tết, thể loại sách văn học, tìm hiểu văn hóa, các sách kỹ năng cũng bán chạy nhất, thể hiện tín hiệu đáng mừng về văn hóa đọc ở TP.HCM nói riêng và cộng đồng nói chung. Theo báo cáo từ Công ty Đường sách TP.HCM, từ ngày 29 tháng chạp đến mùng 4 Tết, khoảng 100.000 lượt người đã đến tham quan Đường sách, trong đó có hơn 30% là khách du lịch nước ngoài. Doanh thu ước khoảng gần 1,2 tỷ đồng tiền bán sách và các vật phẩm lưu niệm - văn hóa khác.
Trước đó, ông Lê Hoàng (Giám đốc Công ty Đường sách TP.HCM) cho biết, trong năm 2019 có 913.243 cuốn sách được bán ra, trong đó có 5.256 tựa sách mới, tăng 138.176 cuốn so với năm 2018, doanh thu đạt 44 tỷ đồng.
Nếp nhà lãng đãng khói hương như chiếc cầu nối với quá khứ. Hồn người tĩnh tại, thong dong hòa quyện miền tâm linh thăm thẳm. Nhưng không phải dịp Tết đến ta mới thấy nhẹ nhàng. Bất cứ khi nào đứng trước ban thờ tiên tổ, bao bộn bề, lo toan đều tự nhiên rũ bỏ, để gia tâm bảo vệ những gì tốt đẹp của tinh thần.
Vừa qua, một số cá thể thiên nga đã được thả vào hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội. Việc làm này đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận. Dù sau đó, các cá thể thiên nga đã được di chuyển đến một địa điểm khác song từ sự việc này nhiều người tỏ ra băn khoăn bởi hồ Hoàn Kiếm vốn được coi là nơi linh thiêng, hơn nữa hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn còn là Di tích quốc gia đặc biệt.
Khi toàn cầu hóa, nhiều người mới ý thức rõ hơn tầm quan trọng của sáng tạo. Nhiều quốc gia coi sáng tạo là nguồn lực chính trong nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, bên cạnh động lực cũng tạo ra nhiều thách thức đối với khả năng sáng tạo của con người.
“Hiện thực” của đời sống hiện ra trước cái nhìn của chúng ta luôn luôn là một hỗn hợp, một nồi súp lẩu của “thực tế” và “tri nhận”, không tách bạch, và không dễ tách bạch được.
Nuôi dưỡng tâm hồn ham đọc sách từ bé cho con, sẽ giúp con dễ dàng vượt qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi mới lớn, giúp con mạnh mẽ đối mặt với những thay đổi của bản thân, và sóng gió của cuộc đời.
Để không bị lãng quên giữa các loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại, sân khấu cải lương nói riêng, nghệ thuật truyền thống nói chung, đang tìm cách chuyển mình, dần tìm lại chỗ đứng. Trong quá trình tìm hướng đi mới ấy, các nghệ sĩ không hoàn toàn chạy theo thị hiếu một cách dễ dãi mà bỏ qua yếu tố nghệ thuật.
Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.
Văn hóa là sản phẩm, đồng thời là điều kiện, động lực, phương thức tồn tại và phát triển của một đất nước. Văn hóa có sự phát triển tự thân nhưng cũng có cả sự tiếp nhận bên ngoài. Theo các chuyên gia, trong khi bảng giá trị của người Việt xuất hiện một số hiện tượng lệch lạc, cần nghiên cứu xây dựng hệ thống chuẩn mực xã hội, từ đó xác định khuôn khổ để trở lại chân giá trị.
Khi các hoạt động diễn xướng dân gian dần tách khỏi, đình làng dường như đánh mất một phần linh hồn, còn nghệ thuật truyền thống cũng thiếu khí vị. Theo NSƯT Đoàn Thanh Bình, những buổi diễn của Giáo phường Đình làng Việt một năm qua chính là hành trình để mỗi người được về lại ngày xưa, đắm mình trong đời sống văn hóa cộng đồng.
Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.
Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát đã chia sẻ đầy trăn trở tại Hội thảo "Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc" vừa qua ở Đà Nẵng.
Sáng 16/11, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu trên địa bàn Hà Nội - nhận diện, bảo tồn và phát triển” tại đình Hào Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa - xã hội, các nghệ nhân dân, đồng đền, thủ nhang, thanh đồng…
Gần đây, một số trường ngoài công lập tăng học phí cao gây phản ứng của phụ huynh và bất bình dư luận. Đáng chú ý là theo Luật Giáo dục 2005, các cơ quan quản lý nhà nước không có thẩm quyền quản lý việc thu chi của các trường ngoài công lập. Các trường này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và ngành giáo dục chỉ giám sát về chỉ tiêu tuyển sinh, chương trình đào tạo.
Là di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng Quốc gia từ năm 1991, nhưng những giá trị lịch sử, yếu tố nguyên gốc tại chùa Khúc Thủy, thôn Khúc Thủy (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã bị xâm phạm nghiêm trọng.
Không phải ai sinh ra cũng đã có thẩm mỹ âm nhạc mà nó được hình thành gắn với không gian sống, điều kiện thụ hưởng. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, hiện nay ở Việt Nam hầu hết các chương trình nghệ thuật chỉ trình diễn một vài thể loại nhạc, bó hẹp sự lựa chọn của khán giả. Nếu mọi người tự mở rộng, bỏ qua rào cản để thử nghiệm nhiều thể loại nhạc khác nhau, sẽ phát hiện ra nhiều thứ mới mẻ, thú vị.
Cuộc sống của họ ra sao, quan niệm về tình yêu, hạnh phúc, nỗi buồn, suy nghĩ về truyền thống, hiện tại và tương lai như thế nào? Để tìm ra câu trả lời, đạo diễn người Hà Lan Manouchehr Abrontan đã đi từ Nam ra Bắc, phỏng vấn hàng trăm phụ nữ ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, vai trò khác nhau. Và “Việt Nam tim tôi” ra đời như tình ca về vẻ đẹp, sức mạnh của phụ nữ Việt.
“Học sinh như bó đuốc, nhiệm vụ của tôi là truyền lửa cho bó đuốc. Nhưng trước khi truyền lửa được thì giáo viên phải là người yêu thích, say mê tìm tòi, chắt lọc cái hay trong môn học, khơi gợi cho các em tự tìm tòi, tự phát hiện ra vấn đề”. Đó là chia sẻ của thầy giáo Lê Quang Nhân, Trường THPT chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk tại Lễ tuyên dương gương Người tốt việc tốt đổi mới sáng tạo trong dạy và học năm học 2016 - 2017 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) tổ chức sáng 18.10.
Trong bối cảnh cần khẳng định văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc tìm ý tưởng sáng tạo từ “Truyện Kiều” được cho là con đường ngắn nhất. Như GS. Phong Lê, Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam nhận định: “Doanh nhân dùng chữ tâm ấy để tiến là phúc cho họ, cũng là phúc cho xã hội vậy”.
Trước các phương tiện nghe nhìn, sách đang trở nên yếu thế hơn. Người lớn cũng ngại đọc sách, còn trẻ em thì thích xem iPad và chơi game. Làm sao để tạo được thói quen đọc sách cho trẻ, qua đó, dần nuôi dưỡng tâm hồn các em bằng sách?
Chú trọng phát triển văn hóa đọc tại vùng nông thôn, miền núi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, văn hoá đọc ở trẻ em nói riêng sẽ không thể phát triển rộng lớn nếu hệ thống phát hành sách chỉ tập trung ở thành phố và trẻ em nông thôn, miền núi vẫn còn “đói sách”.