Quy định văn hóa lỗi thời thì nên thay

09:10 12/01/2015

“Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

3A Station, một không gian đầy sáng tạo tại TP.HCM - Ảnh: hemsaigon.com

Trong hội thảo do Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ VH-TT-DL, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận T.Ư và Báo Nhân Dân phối hợp tổ chức tại Hà Nội hôm qua (9.1), nhiều câu chuyện thời sự nóng hổi đã được chạm đến, đề cập tới các góc độ, chính sách phát triển văn hóa, phát triển con người.

Cần thúc đẩy nền công nghiệp sáng tạo

Chẳng hạn, Zone 9, một khu vui chơi cho giới trẻ Hà Nội, đã xuất hiện trong ít nhất 3 tham luận tại hội thảo về công nghiệp sáng tạo. Trong đó, nó không chỉ được các nhà nghiên cứu đánh giá như một dấu hiệu khởi đầu cho nền công nghiệp này tại VN, mà còn nhìn nó và các không gian sáng tạo liên quan như một đối tượng cần được pháp luật bảo hộ nhằm thúc đẩy phát triển. Điều này, hiện còn đang thiếu.

Theo Th.S Nguyễn Thị Thu Hà, chúng ta đã sớm có chính sách khuyến khích thuế cho các doanh nghiệp văn hóa, giáo dục, thể thao... Danh sách được hưởng ưu đãi thuế 10% cũng cho thấy mức độ ưu tiên của nhà nước đối với các hoạt động văn hóa truyền thống hay hoạt động nghệ thuật lâu đời. Vì thế di sản, biểu diễn dân tộc, mỹ thuật, điện ảnh… đều được hưởng ưu tiên này. Tuy nhiên, thực tế của công nghiệp sáng tạo hiện nay còn đa dạng hơn và vượt ra khỏi danh sách đó. Chính vì thế, cần bổ sung thêm một số ngành nghề văn hóa sáng tạo được ưu đãi thuế. “Chúng ta có thời trang, thiết kế, đồ họa, phần mềm công nghệ thông tin, nghệ thuật hình ảnh, quảng cáo… Sự bùng nổ của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tập trung vào các lĩnh vực truyền thông mới, quảng cáo, thiết kế, phần mềm... ở các TP lớn trên cả nước, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM cho thấy xu hướng mở rộng này”, Th.S Hà phân tích.

Khủng hoảng giá trị thẩm mỹ có thể gây tổn thương dân tộc

Bên cạnh đó, các hiện tượng nhạc rác, thần tượng sau một cú nhấp chuột cũng được nhắc tới như biểu hiện của lệch chuẩn văn hóa, khủng hoảng giá trị thẩm mỹ. Theo PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái, khủng hoảng này thậm chí có thể gây tổn thương cho dân tộc. “Ngay từ đầu thế kỷ 20, nhà văn hóa Đào Duy Anh đã cảnh báo về bi kịch của sự phát triển từ góc nhìn văn hóa, khi văn hóa bị lơ là. Sự khủng hoảng thẩm mỹ hiện nay chính là biểu hiện rõ của xuống cấp giá trị đạo đức thẩm mỹ, nằm ngay trong bi kịch ấy”, bà Thái phân tích.

Nhà văn Y Phương lại đề cập đến những chính sách khuyến khích đa dạng văn hóa để thúc đẩy nghiên cứu, trao truyền văn hóa tộc người. Theo nhà văn, cần phải có những sáng tác bằng ngôn ngữ dân tộc, dạy học bằng ngôn ngữ dân tộc bên cạnh tiếng Kinh. Có thế mới tránh được xu hướng “Kinh hóa” xuất hiện trong tâm thế một bộ phận giới trẻ dân tộc thiểu số, trong đó có dân tộc Tày của chính nhà văn.

GS-TS Phùng Hữu Phú lại nhắc đến những quy định, cơ chế không phù hợp cho sáng tạo, không thúc đẩy sáng tạo. “Bây giờ cứ cơ chế một mét khối xây dựng thô với một mét khối sáng tạo điêu khắc chênh nhau không đáng kể. Một cuốn sách xuất bản xong chỉ đủ tiền mua sách tặng bạn và một chầu bia thì ai viết sách và chất lượng những cuốn sách ấy thế nào”, ông nói.

Chính vì thế, ông Phú cho rằng, quan trọng nhất của thực hiện Nghị quyết phát triển con người là thay đổi những gì đã không còn phù hợp. “Cần thiết rà soát để điều chỉnh bổ sung xem hệ thống pháp luật ổn chưa. Hành lang pháp luật còn thiếu cái gì thì bổ sung. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới. Cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh. Cần thể chế hóa để có hành lang pháp lý mà triển khai. Nghị quyết là định hướng, còn đi vào cuộc sống là phải thể chế hóa bằng pháp luật. Phải xem là cơ chế nào đang kìm hãm sức sáng tạo của văn hóa. Phải có cơ chế làm sao phát huy được tiềm năng và sức mạnh sáng tạo văn hóa, để phát huy tốt nhất giá trị sáng tạo văn hóa”, ông Phú kết luận.
 
Sớm đề phòng, ngăn chặn hội chứng xin lỗi

Gần đây đã xuất hiện lời xin lỗi của cá nhân và tổ chức đối với những sai trái gây hậu quả. Đó là một khởi động tốt nhưng phải sớm đề phòng, ngăn chặn “hội chứng xin lỗi” mà vẫn vắng bóng hành vi sửa lỗi. Văn hóa xin lỗi chỉ có ý nghĩa tích cực bằng thước đo sửa lỗi, đồng thời phải sớm hình thành và thực hiện văn hóa từ chức với sức đẩy của liêm sỉ, nhân phẩm, danh dự, trách nhiệm đối với người giữ chức quyền. Đó là đòi hỏi của xã hội, là ý nguyện của nhân dân.
GS-TS Hoàng Chí Bảo
Lãng phí tiền của

Các công trình nghệ thuật được sản xuất ra và rơi vào quên lãng, lãng phí tiền của của nhà nước và xã hội. Ví dụ như một số bộ phim do nhà nước đầu tư nhiều tỉ đồng nhưng không thể chiếu ở rạp. Điều này còn tồn tại ở rất nhiều lĩnh vực khác như âm nhạc, thủ công mỹ nghệ...  Trong khi nhiều nghệ sĩ, nghệ nhân, những người sáng tạo không sống được bằng nghề. Thị trường nghệ thuật méo mó, không phát triển theo đúng quy luật cung cầu của nó.
PGS-TS Bùi Hoài Sơn,
Phó viện trưởng Viện Văn hóa
 

Nguồn: Trinh Nguyễn- TN

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.

  • Thuở hàn vi, nhà sử học, nhà văn Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780) “túi rỗng bếp lạnh”, “một đồng tiền cũng chẳng dính tay” có viết Bài văn trách ma nghèo tuyệt hay.

  • Được mệnh danh là nhà thờ lớn và đẹp nhất vùng Đông Bắc Việt Nam, nhà thờ Trà Cổ (TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) đã bị phá bỏ ngày 9/3/2017 để xây mới.

  • Thời gian qua, vấn đề dạy chữ Hán (tức mảng từ Việt Hán) trong nhà trường được báo chí đề cập nhiều lần và dư luận quan tâm.

  • Khi nhắc đến tranh chép hay công việc chép tranh, nhiều ý kiến khắt khe cho rằng, chính những bức tranh chép đã làm lũng đoạn thị trường hội họa và ảnh hưởng xấu đến nền mỹ thuật nước nhà.

  • Nhờ facebook, tôi mới biết ngày hôm qua là Ngày Hạnh phúc. Chợt bần thần nhớ lại những kỷ niệm về hạnh phúc, vào cái thời ở ta chưa có ngày nào được gọi là Ngày Hạnh phúc...

  • Chúng ta không im lặng, chúng ta phải lên tiếng trước những điều tồi tệ, vô nhân đạo, nhất là khi chúng liên quan đến những đứa trẻ ngây thơ chưa đủ nhận thức để tự bảo vệ mình. Nhưng...

  • Mạng xã hội đang ngày càng phổ biến trong đời sống và không chỉ là kênh kết nối chia sẻ, giao lưu giữa các cá nhân. Trên thực tế, mạng xã hội đang có những tác động lớn đến hoạt động kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

  • Sức hút của “lễ hội hoa hồng” đang diễn ra ở Hà Nội có lẽ không ảnh hưởng đến những người làm văn nghệ. Họ đang quan tâm tới những thông tin xung quanh việc xét giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Hình như chưa đợt xét giải thưởng nào lại náo động như lần này.

  • Đó là những trăn trở của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong tại buổi làm việc với Sở Văn hóa Thể thao, Sở Du lịch cùng giám đốc các bảo tàng trên địa bàn TP hôm 2.3.

  • Nhiều bức tường xám xịt, loang lổ nắng mưa trên các con hẻm, con đường Sài Gòn đang được các “họa sĩ đường phố” khoác lên những sắc màu mới.

  • Trong dịp tết vừa qua, tại TPHCM, sàn diễn cải lương khá heo hút. Ngoại trừ chương trình nghệ thuật Ba thế hệ về lại cội nguồn do NSƯT Kim Tử Long đứng ra thực hiện, có bán vé tại rạp Công Nhân vào ngày 6-2, cùng với vài buổi diễn của các nghệ sĩ Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang ở cơ sở thì không còn nơi nào tổ chức.

  • Nhiều tác giả cám cảnh người đọc đìu hiu ở các khu trưng bày tác phẩm trong Ngày thơ Việt Nam lần thứ 15 tại TP HCM.

  • GS Đỗ Quang Hưng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo - UBTƯMTTQ Việt Nam và TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đều cho rằng: "Lễ hội không có tội mà một bộ phận con người đã lợi dụng và làm hỏng nó đến mức này như một căn bệnh trầm kha khó chữa đã 15 năm nay".

  • Nhiều người trẻ cả tin, mê tín “cúng” tiền cho thầy bói để rồi lo âu, thấp thỏm...

  • VĨNH AN

    Trong bài viết trên báo Nhân dân số 2082, ngày 28/11/1959, ký tên Trần Lực, Bác Hồ đã phát động “Tết trồng cây”: “Chúng tôi đề nghị tổ chức một ngày “Tết trồng cây”. Việc này ít tốn kém mà lợi ích rất nhiều”.

  • Văn Miếu - Quốc Tử Giám những ngày này gây sốt bởi di tích rêu phong được thay bằng màu xám trắng mới tinh. Mặc lời trấn an của những người có trách nhiệm, công chúng vẫn có quyền đặt câu hỏi.

  • “Tại sao trong lựa chọn giữa bảo tồn và phát triển đô thị thì phần thua thiệt thường rơi về phía bảo tồn?”, TS khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu đặt câu hỏi trong Hội thảo quốc tế Việt Nam học ngày 15 - 16.12 tại Hà Nội.

  • Thiết chế văn hóa đang hàng ngày, hàng giờ đồng hành với đời sống nhân dân và là một phần không thể thiếu của xã hội. Có thể kể đến một số thiết chế văn hóa phổ biến ở đô thị nước ta như bảo tàng, thư viện, nhà hát, rạp chiếu phim…

  • Sự biến mất của Hanoi Cinémathèque, một địa chỉ xem phim nghệ thuật đã có lịch sử gần 15 năm giữa lòng thành phố, đặt ra câu hỏi về sự thân thiện và nhạy cảm với văn hóa của các chính sách phát triển đô thị.