Liên quan đến câu chuyện phát triển văn hóa đọc, vào ngày 6-10, ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, đã trình bày chuyên đề Hoạt động xuất bản, phát triển văn hóa đọc: Thách thức - cơ hội - những kiến nghị và công việc cần làm trước đại diện đến từ các nhà xuất bản (NXB), công ty sách tại TPHCM.
Học sinh tiểu học chọn sách thiếu nhi ở trường
Từ những con số
Theo trình bày của ông Lê Hoàng, nếu năm 2014 có hơn 28.000 tựa sách với gần 369 triệu bản in, đạt tỷ lệ 4.1 đầu sách/người thì đến năm 2019, có 37.000 tựa với 441 triệu bản in, đạt tỷ lệ 4.6 đầu sách/người. Tuy nhiên, trong tổng số 440 triệu bản sách phát hành mỗi năm thì có đến 300 triệu bản là sách giáo khoa, giáo trình.
Như vậy, nếu lấy con số 140 triệu bản sách còn lại chia cho 97 triệu dân Việt Nam, tỷ lệ đầu sách/người/năm chỉ còn 1.4. Với tỷ lệ ấy, đương nhiên trong danh sách 61 quốc gia có số lượng người đọc sách cao nhất thế giới, không có Việt Nam. Riêng tại khu vực Đông Nam Á có 3 đại diện góp mặt là Singapore (thứ 37), Malaysia (53) và Indonesia (60).
Khi so sánh về thói quen đọc sách và hoạt động xuất bản giữa Việt Nam và các nước khu vực Đông Nam Á, ông Lê Hoàng chỉ ra: học sinh Indonesia đọc sách 15 phút/ngày trước giờ học chính thức; ở Hàn Quốc, cha mẹ cùng con đọc sách ít nhất 3 ngày/tuần (mỗi lần khoảng 30 phút). Riêng Thái Lan khi khảo sát hơn 55.000 hộ gia đình cho ra kết quả: trẻ em dưới 6 tuổi đọc sách 71 phút/ngày, thanh niên đọc 94 phút/ngày, người ở độ tuổi lao động 61 phút/ngày và người già 44 phút/ngày.
Chính người đọc là người chi trả cho người làm xuất bản và cũng chính người đọc cũng là người quyết định sự tăng trưởng của doanh nghiệp xuất bản. Tuy nhiên, do người Việt chưa có thói quen đọc sách (tỷ lệ 1.4 đầu sách/người/năm), đã tác động đến doanh thu của ngành xuất bản khá lớn.
Cụ thể, doanh thu xuất bản tăng 36% sau 6 năm từ 2.038 tỷ đồng (năm 2014) lên 2.775 tỷ đồng (năm 2019). Trong khi doanh thu bán sách của Việt Nam chỉ khoảng 2 USD/người/năm; con số này ở Thái Lan là 10 USD/người/năm và dân số của họ chỉ hơn 1/2 dân số nước ta. Với Hàn Quốc, mặc dù dân số chỉ bằng 1/2 Việt Nam nhưng doanh số/đầu người gần gấp 52 lần Việt Nam, khoảng 104 USD/người/năm.
Theo ThS Thái Thu Hoài, Phó trưởng Khoa Xuất bản - Phát hành (Trường Đại học Văn hóa TPHCM), văn hóa đọc không phải dành cho toàn bộ xã hội mà là hiện tượng văn hóa cho một số cộng đồng và tầng lớp nhất định. “Vì thế, tỷ lệ 1.4 đầu sách/người/năm báo hiệu rằng, trong xã hội sẽ có những nhóm đối tượng không đọc cuốn sách nào trong một năm là do hoàn cảnh, môi trường sống và sở thích, hoặc họ có cách tiếp cận khác với sách”, bà Thu Hoài nói thêm.
Nâng cao chất lượng đọc
Ông Lê Hoàng chỉ ra những lý do khiến cho việc hình thành thói quen đọc sách trở nên khó khăn: Nhà trường thiếu tiết đọc sách; gia đình thiếu sự quan tâm, phát triển thói quen đọc sách từ sớm; trẻ con được tiếp xúc thiết bị công nghệ sớm nhưng không được quản lý. Riêng các nhà xuất bản, công ty sách chưa thật sự quan tâm và thúc đẩy các hoạt động phát triển văn hóa đọc.
Tuy vậy, trên nền bức tranh về văn hóa đọc tưởng chừng là màu xám kia lại đang có những tín hiệu và cơ hội đáng mừng đối với văn hóa đọc. Theo ông Lê Hoàng, nếu trước đây các chủ trương chính sách đều đã có nhưng vẫn đang dừng ở mức chung chung thì nay Luật Thư viện (Điều 30) và Điều lệ Trường học (cho các cấp tiểu học, THCS và THPT) đã chính thức đưa việc phát triển văn hóa đọc vào trong luật và vào trong điều lệ nhà trường, kèm theo những quy định cụ thể như: Phải hình thành thói quen đọc sách, phải bồi dưỡng để nâng cao việc đọc sách trong nhà trường.
Ngoài ra, trong hướng dẫn hoạt động thư viện của Bộ GD-ĐT sắp ban hành, nội dung này cũng được thể hiện cụ thể hơn bằng quy định: Tiết đọc thư viện được bố trí từ 2 - 4 tiết/tháng trong khung giờ chính thức của nhà trường.
“Rõ ràng, luật, cơ chế chính sách, các quy định càng ngày càng rõ hơn về văn hóa đọc. Đó chính là cơ hội cho việc phát triển văn hóa đọc”, ông Lê Hoàng bày tỏ. Bên cạnh đó, việc nâng cao chất lượng đọc sách cũng là vấn đề đáng quan tâm.
ThS Thái Thu Hoài cho rằng, định lượng cũng là một tiêu chí đánh giá, nhưng xu thế của xã hội hiện đại vẫn nghiêng về định tính. Vì vậy, để đánh giá văn hóa đọc, trước hết phải nhận diện đối tượng đang duy trì văn hóa đọc là ai. Sản phẩm văn hóa hướng tới giá trị thông tin thì có thể tiếp cận nhiều cách, trong đó sử dụng công nghệ thông tin là phương tiện chuyển tải nhanh nhất, đơn giản nhất. Nhưng sản phẩm văn hóa cảm thụ lại là thế mạnh của văn hóa đọc. Như vậy, quan tâm sản phẩm văn hóa cảm thụ phù hợp với từng đối tượng sẽ phát triển được văn hóa đọc cả về chất lượng, sẽ kéo theo số lượng.
Theo Hồ Sơn - SGGP
Hoạt động đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam mới đang ở buổi bình minh. Buổi đấu giá nghệ thuật chính thức đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy hai năm bởi Công ty Cổ phần Bán đấu giá Lạc Việt tại Hà Nội hồi tháng 5/2016.
Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Tăng mức giảm giá sách lên tới 80% và không hạn chế số lượng ngày được giảm giá trong năm là những kiến nghị mà Hội Xuất bản VN vừa gửi lên Bộ Công thương.
Trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, lễ hội nói chung và lễ hội dân gian nói riêng là những sản phẩm tinh thần đặc biệt, đáp ứng nhu cầu văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, bên cạnh những hiệu quả, những năm qua việc tổ chức và hoạt động lễ hội bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập.
Cho rằng lễ Vu lan dần trở nên vững bền, sâu sắc hơn trong văn hóa Việt, tuy nhiên nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ trao đổi với Tiền Phong rằng cần xem lại nếu các nghi lễ đó quá trọng hình thức, tổ chức tràn lan theo phong trào.
Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2017 vừa chính thức bế mạc bằng lễ trao giải, tại Thanh Hóa. Theo đó, BTC đã trao 23 HCV, 20 HCB và 2 giải diễn viên trẻ triển vọng là Dương Thị Mai Linh (Nhà hát Chèo Nam Định), Nguyễn Đoàn Thiên Sinh (Nhà hát Chèo Ninh Bình).
Bản quyền, quyền tác giả, thẩm định thật giả đối với tác phẩm nghệ thuật… lại là vấn đề nóng trong dư luận những ngày qua.
“Đã qua rồi cái thời ca sĩ phải lệ thuộc quá nhiều vào ngoại hình và kể cả danh xưng. Nhiều giọng ca nổi tiếng, trụ được lại đến giờ ở ta, thử hỏi mấy ai mạnh về sắc vóc. Cuối cùng thì thời gian vẫn luôn đưa ra câu trả lời công tâm nhất cho những chân giá trị” - NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long chia sẻ, trước đêm nhạc “Danh ca Việt Nam” tôn vinh 4 giọng ca nam thuộc 4 dòng nhạc (diễn ra tối 16.7, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội).
Theo một số chuyên gia văn hóa, cần xem xét lễ hội chọi trâu dưới nhiều góc độ: văn hóa, du lịch, kinh tế... để có cách ứng xử hợp lý.
Hơn 90% người đến tham dự buổi nói chuyện “Chế ngự khủng hoảng tuổi thành niên” là thanh niên. Theo Ths Tâm lý học Nguyễn Lan Anh: đó là tín hiệu đáng mừng!
Việt Nam có nguồn lực văn hóa dồi dào, với các di sản vật thể và phi vật thể đa dạng. Nếu có chính sách hợp lý, chúng ta có thể đưa văn hóa trở thành động lực cho sự phát triển hài hòa và bền vững.
"Chúng ta được hứa hẹn về một xã hội hoàn hảo, nhưng rồi chỉ nhận lại những trò chơi khăm, tin tức giả và một sự sụp đổ rõ ràng của sự lịch thiệp." Đó là một trong những nhận định thú vị được nêu ra tại bài viết của cây bút Josh Quittner, Giám đốc biên tập của trang tin Flipboard.
Suốt hơn 2 tháng qua, chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc là đề tài nóng của công luận. Đặc biệt hơn sau sự việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) mới đây cập nhật danh sách hơn 300 bài hát thuộc diện được phổ biến rộng rãi, trong đó có nhiều ca khúc cách mạng đã thành giai điệu nằm lòng của nhiều thế hệ khán giả, thì câu chuyện quản lý cấp phép đã làm “nóng” cả hành lang nghị trường.
Việc làm của Cục Nghệ thuật biểu diễn tạo ra bức xúc không đáng, làm tổn thương dư luận - đại biểu Quốc hội Phan Viết Lượng nhận định.
HẠ NGUYÊN
Câu chuyện dưới đây không hề là của trí tưởng tượng của bất kỳ cây bút hậu hiện đại nào bởi vì nó có thực.
Cộng đồng mạng đang dấy lên làn sóng tranh luận về văn hóa thưởng thức nghệ thuật - giải trí của khán giả, khi gần đây liên tục nhiều nghệ sĩ bị ném đồ vật lên sân khấu trong lúc đang biểu diễn.
Thời gian qua, vụ việc nữ sinh Phương Anh, học sinh trường THPT Phan Bội Châu (TP. Vinh, Nghệ An) tố cáo giám thị chép bài đưa cho thí sinh trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Cơ quan nọ mời một tiến sĩ đến nói chuyện với cán bộ, công chức, viên chức nhằm góp phần nâng cao nghiêp vụ. Đó là người nổi tiếng trong một lĩnh vực, được rất nhiều nơi mời lên lớp, diễn thuyết.
Băn khoăn quanh việc 5 ca khúc sáng tác trước 1975 bị cấm lưu hành còn chưa có hồi kết, thì vừa mới đây dư luận lại thêm một lần ngạc nhiên đến… không tin nổi vì ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lâu nay chưa được cấp phép phổ biến. Sự ngạc nhiên ấy hoàn toàn có cơ sở bởi ca khúc này hiện đang được sử dụng trong chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 9 - bậc THCS. Và khi dư luận ồn ào thì ca khúc lại được cấp phép biểu diễn.
Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.