Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.
Trước khi Liên Hiệp Quốc công nhận Ngày Vesak - Kỷ niệm ba sự kiện quan trọng trong cuộc đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là Đản sinh, Thành đạo và Nhập diệt, thì Phật đản hay Vesak đã là lễ hội của người con Phật khắp nơi.
![]() |
Sắc màu cờ Phật giáo mừng Phật đản trên đường phố giữa mùa dịch - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Niềm vui không ước hẹn
Cứ vào những ngày đầu tháng Tư âm lịch, từ thôn quê cho tới thành thị, tận vùng núi cao Tây Nguyên hay ngoài hải đảo xa xôi, những lá cờ 5 sắc - Đạo kỳ Phật giáo lại tung bay phất phới, cùng reo vui mừng Khánh đản của Đức Thế Tôn. Đây cũng là giai đoạn mang không khí sôi nổi, rộn ràng xuất phát từ việc chuẩn bị lễ đài, trang hoàng cờ đèn, vườn Lâm-tỳ-ni, các biểu tượng Đản sinh…
Mỗi người mỗi kiểu, mỗi chùa mỗi cách, nhưng tất cả cùng chung một mục đích cuối cùng, dẫu không hề ước hẹn, đó là cúng dường lên Đức Phật, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với vị thầy tâm linh, người đã mở cửa giải thoát cho tất cả qua giáo pháp, lối sống mà Ngài đã giác ngộ và chỉ bày. Suốt hơn hai ngàn sáu trăm năm qua, những điều đó vẫn không bị thời gian làm lu mờ, mà ngược lại, càng sáng thêm giá trị.
![]() |
Bà hướng dẫn cháu Tắm Phật - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Nói như Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc đương nhiệm, ông António Guterres, những lời dạy ấy có ích cho tất cả, những người theo đạo Phật và không theo đạo Phật, đều có thể suy ngẫm về cuộc đời của mình và tìm được cảm hứng từ những lời vàng ngọc mà Đức Phật đã dạy.
Do vậy, nếu phát xuất nơi tâm niệm cúng dường lên Đức Thế Tôn, những việc làm hướng về Đại lễ Phật đản dẫu trong hoàn cảnh nào, biểu hiện ra sao vẫn sẽ khiến chúng ta cảm nhận trọn vẹn sự thành kính và thiêng liêng.
![]() |
Đức Phật giữa thiên nhiên (thiết trí mừng Phật đản ở quận 3, TP.HCM) - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Mùa Phật đản khác biệt
Đã gần một năm rưỡi trôi qua kể từ ngày thế giới, trong đó có Việt Nam chúng ta phải sống trong hoàn cảnh đặc biệt khi vừa chống chọi với đại dịch Covid-19, vừa nỗ lực duy trì, ổn định đời sống. Khó khăn là điều chắc chắn ai cũng cảm nhận được. Mùa Phật đản năm nay, các thông báo về tình hình đại dịch liên tục được cập nhật, mọi sinh hoạt cũng theo đó có nhiều thay đổi, nhất là khi làn sóng dịch thứ tư lan đến gần ba mươi tỉnh thành ở nước ta, dấy lên nỗi lo lắng cùng những tin tức liên quan đến việc xuất hiện các biến chủng Ấn Độ, Anh với khả năng lây lan rất nhanh.
Các lễ đài tập trung được thông báo tạm dừng, cả những khóa lễ cũng giới hạn số lượng người tham dự, nhưng không vì thế mà không khí mừng Phật đản lại ảm đạm.
![]() |
Phật tử thiết trí lễ đài tại tư gia để cả nhà được cử hành lễ Phật đản - Ảnh Minh Đăng |
Không thể đến lễ đài tập trung, người Phật tử thiết trí lễ đài Phật đản ở nhà. Chương trình “Nhà nhà làm Phật đản” ở Đắk Lắk thu hút đông đảo Phật tử tham gia, vượt cả không gian địa lý, lan tỏa đến các địa phương khác. Hay chương trình “Một vạn lá cờ Phật giáo” mừng Đại lễ Phật đản và hướng tới Kỷ niệm 40 năm thành lập GHPGVN do Ban Thông tin-Truyền thông Phật giáo TP.HCM kết hợp với Báo Giác Ngộ phát động và thực hiện, chỉ trong vỏn vẹn 6 ngày đã trao tặng 10.000 lá cờ đến tay Phật tử ở các địa phương để treo tại tư gia mừng Đại lễ, nhanh hơn rất nhiều so với khoảng thời gian mà Ban Tổ chức dự kiến trước đó. Nhiều địa phương tiếp nối, tặng cờ đến Phật tử trong niềm hoan hỷ, để sắc hào quang của Đức Phật hiện diện khắp nơi. Các buổi thuyết giảng, nghi lễ được trực tuyến nhằm nối kết tình thân, truyền tải đạo vị đến với mọi người một cách gần gũi, tạm xóa đi nỗi trống vắng khi không thể tập trung để cùng nhau hướng lòng lên Đức Bổn Sư.
![]() |
![]() |
![]() |
Chương trình Vạn lá cờ Phật giáo lan tỏa niềm vui mừng Phật đản đến nhiều nơi |
Phật đản về ngay trong từng mái nhà, khiến nhiều người cảm nhận như thời Đức Thế Tôn cùng với các Thánh đệ tử đến từng gia cư để khất thực, không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, thực hành hạnh khiêm nhường và nhân đó nói những lời pháp ý nghĩa, cho từng cá nhân, từng hoàn cảnh, khiến họ nhận ra giá trị chân thực của đời sống.
![]() |
7 đóa sen mừng Phật đản trên kênh Nhiêu Lộc, TP.HCM - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Đất nước thêm một mùa Phật đản đặc biệt, không xe hoa rộn ràng diễu hành trên đường, không lễ đài tập trung đông đảo, nhưng cờ 5 sắc vẫn tung bay trên các nẻo đường, Phật thị hiện trong từng phương xứ, từng gia đình, từng tấm lòng… Cầu nguyện tất cả mọi người đều được đón Phật đến nhà, được nghe pháp âm của Ngài, cảm nhận pháp lạc và hồi hướng sự an lành đến khắp muôn loài trong mùa kỷ niệm Đức Thế Tôn đản sinh, thị hiện giữa đời vì an lạc cho số đông, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
Xin một lòng đảnh lễ Đức Thế Tôn, và xin đọc lại lời kinh xưa, để cảm nhận Ngài đang thị hiện ở đây và bây giờ, với tất cả: “Một thời Thế Tôn cùng với Đại chúng Tỷ-kheo từ tinh xá Trúc Lâm đi vào làng khất thực…”.
Trong bối cảnh giãn cách xã hội, nghệ sĩ và công chúng cùng ở nhà chung tay phòng, chống dịch bệnh, sân khấu cũng đóng cửa, tắt đèn. Tuy vậy, trên nền tảng trực tuyến, các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn “cháy hết mình” qua các chương trình biểu diễn, giao lưu với khán giả, đưa chèo đến gần người yêu nghệ thuật truyền thống.
Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.
Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.
Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.
Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.
Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…
Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.
Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.
Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.
Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.
0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.
“Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.
Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.
TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.
Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.
Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.
Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.
Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.