Nghĩ ngợi đường xa

09:34 17/07/2017

Trong giới nghiên cứu, cái tên Nguyễn Thị Hậu rất quen thuộc, mọi người còn đặt cho chị cái tên thân thiết là “Hậu khảo cổ”.

Cái tên này không chỉ để phản ánh chuyên môn, một tiến sĩ khảo cổ học, Phó Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Tổng thư ký Hội Sử học TPHCM, mà còn thể hiện một niềm đam mê lớn của chị: đam mê về những giá trị của các di sản, các công trình liên quan đến lịch sử. Những đam mê đó được chị thể hiện rõ nét qua cuốn tùy bút, tản văn mới nhất có nhan đề Nghĩ ngợi đường xa vừa ra mắt bạn đọc. Sách do NXB Văn hóa Văn nghệ TPHCM xuất bản đầu tháng 7-2017.

Với bạn đọc, nếu mới chỉ đọc những tùy bút, tản văn đầu tiên của cuốn sách, có thể sẽ dễ nhầm lẫn đây là một cuốn sách viết về Sài Gòn xưa vốn xuất hiện khá nhiều thời gian qua. Tuy nhiên càng đọc, bạn đọc sẽ càng thấy rõ sự khác biệt của tác phẩm. Cuốn sách chia làm hai phần, phần đầu có nhan đề Mưa nắng Sài Gòn viết về TPHCM, về con người, về những sở thích, những nét đặc trưng của đời sống nơi đây. Nhưng khác với các tác giả viết về Sài Gòn - TPHCM, khác thường là những người sống với TPHCM từ khi còn bé thơ cho đến hiện tại, tác giả Nguyễn Thị Hậu lại sinh ra ở Hà Nội, mãi đến năm 17 tuổi, vào tháng 5-1975 mới vào sinh sống tại TPHCM. Chính vì vậy, hồi ức về vùng đất Sài Gòn - TPHCM của chị tuy thiếu đi cái chất kỷ niệm ấu thơ nhưng lại đầy đặn hơn khi hoài niệm về quá khứ dựa trên những công trình, những di sản vật chất dưới góc nhìn của một nhà sử học. Đó có thể là những nhà lồng chợ quen thuộc một thời, những quán bán bún bì cắt bằng tay giờ không còn nữa, là chợ thiệp bên cạnh Nhà thờ Đức Bà mà đến tận đầu những năm 2000 vẫn còn tồn tại, là những con phố chật hẹp bên cạnh đường ray tàu hỏa xuyên giữa TP… 

Phần hai của sách mang tên Khóc một dòng sông, khác với phần đầu nhiều kỷ niệm, phần hai nhìn TP dưới góc nhìn của một chuyên gia về lịch sử. Nếu bạn đọc tinh ý, có thể thấy ở phần một, tác giả dùng thuật ngữ Sài Gòn làm chính bởi những chi tiết, di sản, con người được tác giả nhắc đến đều dưới góc độ quá khứ, nó có thể vẫn tồn tại hay chỉ còn là hoài niệm nhưng tựu trung là phản ánh một vùng đất xưa kia. Ngược lại ở phần hai, đôi khi vẫn những công trình kiến trúc đó, tác giả dùng là TPHCM, bởi đó là hiện tại, là tương lai. 

Nguyễn Thị Hậu nổi tiếng trong giới nghiên cứu một phần chính là ở các công trình liên quan đến bảo tồn và phát triển di sản văn hóa đô thị. Các bài viết của tác giả ở phần này cũng xoay quanh những vấn đề đó: làm sao để có thể giữ gìn những di sản lịch sử của một đô thị hàng trăm năm tuổi nhưng không biến điều đó thành chướng ngại cho sự phát triển? Làm sao để bảo tồn và phát triển đồng hành cùng nhau thay vì là kẻ thù của nhau?... Trong bài viết được lấy làm nhan đề sách, tác giả thông qua cách mà những đô thị lớn ở châu Âu đã làm để vừa duy trì các kiến trúc cổ đại diện cho quá khứ vừa đảm bảo cho những kiến trúc mới tiêu biểu cho tương lai. Đó là những bài học kinh nghiệm mà một đô thị đang tràn trề sức sống như TPHCM có thể học hỏi, tham khảo.

Nghĩ ngợi đường xa để lại chút suy tư cho bạn đọc. Đường xa nhưng điều nghĩ đến lại ở gần sát bên, là những gì thời sự nhất, là những chuyện diễn ra hàng ngày trên những con đường đi làm, qua những bài tranh luận về bảo tồn và phát triển trên báo… Bạn đọc có thể thích hay không thích những suy tư, những kiến nghị của tác giả, nhưng quan trọng nhất là cả tác giả và bạn đọc của cuốn sách đều là nghĩ đến Sài Gòn - TPHCM với những mong muốn tốt đẹp nhất cho mảnh đất này.

Theo Xuân Thân - SGGP

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.

  • Nhà văn Linda Lê được xem như một trong những hiện tượng sáng chói của văn chương người Việt ở nước ngoài viết bằng tiếng Pháp. Nhiều tác phẩm của bà đã được dịch và xuất bản ở Việt Nam, gần nhất là “Vượt sóng” (Phạm Duy Thiện dịch, Công ty Tao Đàn & NXB Hội Nhà văn, 2018), cuốn tiểu thuyết mà tác giả đã chất chứa rất nhiều những trầm tư sống động của một nhà văn về công việc/hành vi viết, mục đích và ý nghĩa của nó.

  • “Có hai ông sui gia nhậu với nhau, trên bàn có một dĩa lòng vịt xào với hành nho nhỏ. Ông sui gia tính ham ăn, liền thò đũa lòn nguyên dĩa gắp lên rồi giũ giũ vờ như muốn cho nó rớt xuống. Nhìn thấy vậy, ông sui kia nóng ruột nói: Anh lấy giò đạp xuống thử coi nó xuống không?”.

  • Cuốn sách “Hồi ức chiến tranh Vị Xuyên” của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy vừa được Tạp chí Môi trường và đô thị phối hợp với NXB Thông tin và truyền thông ra mắt độc giả tại Hà Nội.

  • Trong lịch sử Hà Nội hiện đại, có nhiều hạng người. Có công dân hạng một, hạng hai, hạng ba... cho đến lớp người bần hàn. Họ đi qua lịch sử với nhiều tư thế: "Chân ta bước, lòng ung dung tự hào", "vừa đi vừa cúi đầu ngẫm nghĩ", "sấp mặt xuống để tồn tại", cho đến cả tư thế "bò người ra để mà sống"...

  • “Tôi rất vui, vì bây giờ gia đình và bạn bè ở Việt Nam có thể đọc được tác phẩm của tôi. Giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”. Đó là chia sẻ của tác giả Angie Chau (thuộc thế hệ nhà văn Việt Nam thứ hai tại Hoa Kỳ) khi tập truyện ngắn Những người thầm lặng vừa được NXB Tổng hợp giới thiệu đến độc giả trong nước.

  • Đã thành truyền thống, 5 năm một lần, Bộ Quốc phòng tiến hành xét, trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng. Trong số hàng trăm tác giả tham dự xét giải ở chuyên ngành văn học lần này (từ năm 2014 đến 2019), đáng chú ý là sự xuất hiện của các cây bút thuộc “thế hệ 7x, 8x” - những người được sinh ra và trưởng thành trong thời bình.

  • Chiều 24-2, tại Nhà hát Quân đội phía Nam, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014 - 2019) của Bộ Quốc phòng khu vực phía Nam.

  • Sáng 21-2, tại Hà Nội, Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải thưởng văn học nghệ thuật, báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng 5 năm (2014-2019) của Bộ Quốc phòng.

  • Khi dòng sách tản văn, tùy bút, tiểu thuyết ngôn tình thiên về yếu tố thị trường đang có xu hướng chững lại thì thời gian gần đây, một số đơn vị xuất bản trong nước đã bắt đầu mở rộng cửa cho những tác giả trẻ đi theo lối viết chính thống, có nhiều thể nghiệm sáng tạo.

  • Nguyễn Thị Kim Hòa (hội viên Hội Nhà văn Việt Nam) không còn là cái tên xa lạ trong làng văn chương nước nhà. Bởi những năm gần đây, Hòa liên tục gây ấn tượng bằng những tác phẩm đậm chất sáng tạo, và là chủ nhân của nhiều giải thưởng văn chương uy tín. Và khi nhắc đến văn chương của Nguyễn Thị Kim Hòa, phải đề cập ngay đến thể loại văn học thiếu nhi.

  • “Nhắc đến Phan Quang, chúng ta vẫn hình dung ông là nhà báo lớn, nhà hoạt động xã hội xuất sắc, quên mất Phan Quang còn là nhà văn...".

  • Sau 2 cuốn sách Sài Gòn dòng sông tuổi thơ và Sài Gòn khâu lại mảnh thời gian, nhà văn Lê Văn Nghĩa ở tuổi 67 tiếp tục ra mắt tạp bút Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ, do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành đầu xuân Canh Tý. Hơn 400 trang sách là những ký ức vừa rộn ràng vừa xôn xao về đô thị nhộn nhịp nhất phương Nam.

  • “Linh điểu” là tiểu thuyết thứ 10 của Nguyễn Văn Học, vừa được NXB Dân trí và Công ty sách Trí thức Việt phát hành, quý I/2020. 

  • Hay tin nhà văn, nhà báo Trần Thanh Phương vừa trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM), rất nhiều văn nghệ sĩ đã bày tỏ sự thương tiếc. Bởi một lẽ, hiếm hoi có một người cần mẫn với chữ nghĩa, với văn chương như ông.

  • Trong phong trào Thơ mới, có nhiều thi sĩ làm thơ với đề tài mùa xuân và để lại những thi phẩm lừng danh.

  • Năm mới Canh Tý 2020, nhà thơ Hoài Vũ đón mùa xuân thứ 85 trong cuộc đời nhiều thăng trầm. Các tuyển tập thơ, truyện ngắn và văn học dịch của Hoài Vũ sẽ lần lượt ra mắt bạn đọc, được chọn lọc từ những tác phẩm đã xuất bản.

  • Sau 1986, nền văn học bước vào thời kì đổi mới, hoà nhịp với công cuộc đổi mới mạnh mẽ và toàn diện trên đất nước ta. Lê Minh Khuê là nhà văn đã trưởng thành từ văn học chống Mĩ. Trước yêu cầu mới, chị đã có nhiều cố gắng, thể hiện những nỗ lực sáng tạo của một cây bút nữ. Trong đó, phải kể đến những đổi mới về bút pháp truyện ngắn.

  • Đây là tập thơ của tác giả Hồ Quang Toản, vừa được NXB Hội Nhà văn ấn hành. “Đời muối” với 72 bài thơ chở nặng những ký ức đẹp về mẹ và quê hương, là khúc tình ca tác giả chọn để thủ thỉ với tình yêu, với những khảo nghiệm đã thành tên in dấu cung đường anh đã đi qua.

  • Sáng 6-1, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác văn học, nghệ thuật năm 2019, triển khai công tác năm 2020 và trao giải thưởng văn học nghệ thuật 2019.