Bên cạnh những tác phẩm mang hơi thở thời đại, đời sống văn chương trong nước gần đây còn xuất hiện những tác phẩm từng được xuất bản từ trước. Dù ra mắt cách đây hàng chục năm, nhưng nhiều tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và với không ít bạn đọc ngày nay, đó vẫn là những tác phẩm mới.
Một số tác phẩm trong “Tủ sách Khuê Văn” do thương hiệu sách Sống thực hiện
Hồi sinh những danh tác xưa
Dù mới gia nhập thị trường sách gần đây, nhưng Sống - thương hiệu sách tác giả Việt Nam, lại tỏ ra khá táo bạo khi ra mắt “Tủ sách Khuê Văn”, tái bản những tác phẩm văn học trong giai đoạn nửa đầu thế kỷ XX. Hiện tại, một số danh tác trong tủ sách này đã được giới thiệu đến bạn đọc như: Tuyển tập Hoàng Ngọc Phách, Tắt đèn…
Chị Nguyễn Thị Nguyệt Nga, Giám đốc điều hành của Sống, cho biết: “Trong lịch sử, chưa bao giờ nền văn học Việt Nam ghi nhận một thời kỳ phát triển mạnh mẽ và đầy rực rỡ như giai đoạn nửa đầu thế kỷ XX. Các trào lưu văn học hiện thực, lãng mạn, thơ mới phát triển nở rộ, đánh dấu giai đoạn văn học được sử dụng để phản ánh hiện thực đời sống, truyền tải những giá trị nhân văn, tư tưởng đương thời mà đến nay vẫn còn nguyên tính thời sự”.
“Tủ sách Khuê Văn” được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn đầu sẽ xuất bản những tác phẩm quen thuộc, bao gồm những áng văn trác tuyệt như: Đoạn tuyệt, Nửa chừng xuân, Tắt đèn, Số đỏ, Thi nhân Việt Nam… cùng một số tuyển tập của các nhà văn Hoàng Ngọc Phách; giai đoạn 2 sẽ xuất bản những tác phẩm cũ, có giá trị nhưng ít được bạn đọc biết đến.
Trong xu hướng tìm về những giá trị của văn hóa Nam bộ xưa, rất nhiều công trình và tác phẩm được tái ngộ với bạn đọc. Một trong số đó là tập truyện ngắn Ký thác của nhà văn Bình Nguyên Lộc vừa được Saigon Books và Nhà xuất bản (NXB) Hội Nhà văn ra mắt gần đây.
Trước đó, tập truyện đã được NXB Bến Nghé (Sài Gòn) ấn hành vào năm 1960. Mới đây, NXB Tổng hợp TPHCM cũng vừa giới thiệu tiểu thuyết Mây ngàn của Vita (1910 - 1956), một nhà giáo và nhà văn miền Nam nổi tiếng một thời.
Tác phẩm được xuất bản lần đầu năm 1936 tại Sài Gòn và tuyệt bản đã lâu. Thêm một tác phẩm cũng vừa được đơn vị này ra mắt là Nụ cười gừng, được học giả Thanh Vân Nguyễn Duy Nhường viết và hoàn thành đầu những năm 90 thế kỷ XX.
Khác với các tác phẩm kể trên, khi tác giả qua đời năm 2010, bản thảo Nụ cười gừng vẫn chưa được xuất bản. Sau hơn 20 năm ngủ yên tại thư viện gia đình, nay tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên như một sự ghi nhận cho tâm huyết của cố tác giả.
Trước đó, Công ty cổ phần sách Tao Đàn cũng khiến bạn đọc không khỏi bất ngờ khi ra mắt tủ sách “Văn học tiền chiến”, giới thiệu những tác phẩm xưa như Cô Tư Hồng (Đào Trinh Nhất), Lan Hữu (Nhượng Tống). Đặc biệt là tiểu thuyết Hai người điên giữa kinh thành Hà Nội của Nguyễn Bính và Thuốc mê của Thâm Tâm.
Bởi vốn dĩ, nhiều độc giả biết đến Nguyễn Bính và Thâm Tâm là 2 nhà thơ nổi tiếng giai đoạn 1930 - 1945 mà không nghĩ rằng 2 nhà thơ này còn viết tiểu thuyết.
Sau đó, đơn vị này tiếp tục gửi tới bạn đọc nhiều tác phẩm thuộc dòng sách trên như: Giọt máu chung tình của Tân Dân Tử, Đồng tiền hai mặt của Nguyễn Khắc Mẫn…
Trước đó, Công ty Sách Nhã Nam được ghi nhận là đơn vị hồi sinh dòng sách xưa một cách có bài bản với bộ sách Việt Nam danh tác, với những tác phẩm giữ vị trí quan trọng, trở thành mẫu mực của văn học Việt Nam như: Số đỏ, Vang bóng một thời, Món ngon Hà Nội, Việc làng, Gió lạnh đầu mùa, Hà Nội băm sáu phố phường.
Đây cũng là những cuốn sách mở đầu cho bộ sách Việt Nam danh tác mà Nhã Nam tiếp tục khai thác sau này.
Thách thức và cơ hội
Việc hồi sinh những danh tác xưa một mặt giúp thị trường sách trở nên sôi động và đa dạng hơn; mặt khác, đây cũng là cách để lưu giữ di sản văn chương nước nhà, nhất là những tác phẩm có giá trị, không bị đứt đoạn bởi thời gian.
Tuy nhiên, nếu so với các thể loại khác, thậm chí là trong cùng thể loại, dễ dàng nhận thấy dòng sách xưa không phải là thể loại thu hút phần đông độc giả. Bởi vậy, đầu ra cho dòng sách này luôn là bài toán không dễ đối với các đơn vị làm sách.
Bà Đinh Thị Thanh Thủy, Giám đốc NXB Tổng hợp TPHCM, nhìn nhận: “Thách thức là có, NXB cũng lo việc tổ chức bản thảo mà sách in ra bán không được, bạn đọc không biết đến. Tuy nhiên, tên tuổi các tác giả đã gắn với những tác phẩm cụ thể, NXB nhận ra vẫn có bạn đọc lớn tuổi hỏi tìm, vẫn có những nhà nghiên cứu trẻ tuổi miệt mài tìm kiếm. Đó là một sự động viên giúp chúng tôi mạnh dạn vì bạn đọc, vì niềm say mê”.
Còn chị Nguyễn Thị Nguyệt Nga lại cho rằng, vấn đề không phải nằm ở việc kén độc giả mà là độc giả càng ngày càng kén chọn. Độc giả Việt ngày càng có nhu cầu tìm hiểu tri thức, sự sáng tạo cũng như việc bảo tồn văn hóa, giữ gìn cái đẹp, nên họ kén sản phẩm. Chúng tôi quyết tâm thay đổi về hình thức sản phẩm, làm đẹp, làm mới sản phẩm cũ để đáp ứng nhu cầu đó.
Để những danh tác đã được khẳng định giá trị có thể tiệm cận với đông đảo bạn đọc ngày hôm nay, bên cạnh nỗ lực từ các đơn vị làm sách, theo bà Thanh Thủy, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý xuất bản bằng việc xây dựng chính sách cụ thể trợ giá cho dòng sách này. Như vậy, vừa khuyến khích một bộ phận bạn đọc trẻ, vừa động viên các NXB mạnh dạn làm sách hay, sách sạch. “Thành ủy TPHCM đã có quy định hỗ trợ xuất bản những tác phẩm có giá trị giáo dục truyền thống cách mạng. Về phía chính quyền, Sở Thông tin và Truyền thông nên tham mưu cho UBND TPHCM ban hành quyết định hỗ trợ xuất bản những tác phẩm có giá trị lịch sử, văn hóa cổ truyền, trong đó có sách văn học”, bà Thanh Thủy nêu ý kiến. |
Theo Hồ Sơn - SGGP
Khi được hỏi lý do nào thôi thúc bà hoàn thành cuốn tiểu thuyết dã sử về Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm, nhà văn Lê Phương Liên tâm sự rằng: “Tôi hăng hái ngồi bên bàn phím, viết đêm viết ngày như là nhập đồng, như là có một nguồn lực siêu nhiên nào thôi thúc”.
HỒ ANH THÁI
Tình yêu quê hương, tình yêu gia đình, những khám phá thú vị trong cuộc sống xa xứ là điểm chung trong hai tác phẩm “Bốn mùa hoang vu xứ kiwi” và “3,1kg hạnh phúc” của hai tác giả trẻ Trần Băng Khuê và Mai Thanh Nga cho bạn đọc thấy được phong vị của những vùng đất khác nhau cũng như cuộc sống của những người Việt trẻ xa xứ.
Sức viết của nhà thơ ngoài lục thập Đinh Ngọc Diệp (sinh năm 1956) có dấu hiệu mạnh lên khi trước thềm xuân mới, ông ra mắt tập “Hành trình 6” (NXB Hội Nhà văn).
Sau giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn Việt Nam, mới đây, đạo diễn Xuân Phượng tiếp tục nhận thêm giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn TPHCM cho hồi ký Gánh gánh… gồng gồng… (NXB Văn hóa - Văn nghệ). Tác phẩm đã phần nào khắc họa chân dung của tầng lớp trí thức Việt Nam trong 2 giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
“Duyên” - tôi biết đến tác giả Nguyên Phong từ cuốn sách Đường mây qua xứ tuyết . Tôi cũng đọc qua về tiểu sử, con đường sự nghiệp của ông. Thật đáng để ngưỡng mộ!
Nhà thơ, nhà báo Vương Tâm vừa ra mắt tuyển “Thơ chọn Vương Tâm” (NXB Hội Nhà văn), với 180 bài thơ và một số bức tranh minh họa của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.
Nhắc tới nhà văn Nguyễn Văn Thọ, bạn văn thường nhớ tới tiểu thuyết “Quyên”; các tập truyện ngắn: “Gió lạnh”, “Vàng xưa”, “Hương mĩ nhân”, “Vườn mộng”; các tập bút ký và tản văn: “Đào ở xứ người”, “Đầu ngọn sóng”… Ông còn sáng tác thơ, vẽ và viết kịch bản phim… Nhớ về thời hoa niên nhiều ước vọng, ánh mắt ông lấp lánh niềm vui.
“Sống mãi trên quê hương anh hùng” (NXB Quân đội nhân dân, 2021) là cuốn sách được viết theo thể loại truyện ký, về cuộc đời của một người anh hùng đã cống hiến tuổi thanh xuân cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đó là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Kim Vang - hình ảnh đại diện cho một thế hệ thanh niên lớn lên trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, sẵn sàng hy sinh không tiếc tuổi thanh xuân, xương máu của mình cho hòa bình, thống nhất của dân tộc...
Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ bạn đọc. Đến nay, mặc dù đã được phổ biến rộng rãi, nhưng không phải mọi cắt nghĩa về nó đã thật thấu đáo, thuyết phục.
Nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà nghiên cứu lý luận văn học Việt Nam trong nhiều thập niên qua là giới thiệu, nghiên cứu, tổng thuật các hệ thống lý thuyết để vận dụng vào nghiên cứu thực tiễn văn học.
Với 17 truyện ngắn gọn gàng, tập truyện ngắn “Gió thổi trước hiên nhà” vừa được NXB Văn học ấn hành, mở ra một thế giới ngổn ngang, đa tạp của cuộc sống đời thường từ miền quê đến phố thị với đủ mọi cung bậc cảm xúc, những cảnh đời buồn vui, đặc biệt là những thân phận đàn bà nhọc nhằn, cay đắng.
Nhãn sách Văn sử tinh hoa thuộc Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri Thức Trẻ Books) vừa phát hành cuốn "Phong vị xuân xưa - Ngày xuân xem sách biết việc cổ kim". Tác phẩm được sưu tầm, tuyển chọn từ nhiều cuốn sách, báo, tạp chí trong giai đoạn từ 1920 đến khoảng 1945.
Mấy năm gần đây, nhiều danh tác Việt đã được phát hành lại, mang đến cho độc giả hiện đại cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn các ấn phẩm có tuổi đời trên dưới một thế kỷ. Không đơn thuần là “bình mới rượu cũ”, nỗ lực này còn mang tính gợi mở, góp phần định vị, thúc đẩy đa dạng chiều kích văn chương.
“Bốn nhà văn nhà số 4”, NXB Hội Nhà văn, của nhà phê bình Ngô Thảo dày dặn, chia làm bốn phần, tập hợp 35 bài viết của tác giả về bốn nhân vật văn chương nổi tiếng mà sự nghiệp gắn liền với ngôi nhà số 4 phố Lý Nam Đế - tạp chí Văn nghệ quân đội. Đó là Nguyễn Thi, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu và Thu Bồn.
Truyện ngắn đối với những tác giả trẻ, mới viết văn, nhiều người tự khám phá mình, bao giờ cũng qua một thử thách. Dương Hương - một tác giả trẻ vừa cho ra mắt tập truyện ngắn “Giá của đàn bà” với nhiều cảm xúc mới mẻ. Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của nhà văn Trung Trung Đỉnh về tập truyện ngắn , của tác giả Dương Hương, do Liên Việt ấn hành.
Cầm trên tay cuốn “Thời xuân sắc” của nhà văn Huệ Ninh (NXB Thế giới, 2020) - hồi ký của một người phụ nữ bình thường, tôi thật sự xúc động và còn thấy tiếc, tự hỏi sao sách không dày hơn nữa.
“Nấp” trong nhà báo Trần Nhật Minh với vẻ ngoài “đồ sộ, quánh màu nước thời gian”, là trái tim thi sĩ nhiều rung động. Cho nên, có lẽ đã lần lữa mãi, thì cũng phải đến ngày tâm hồn chật căng, buộc phải tỏa lan hương chất mà tháng năm cuộc đời mình đã trầm tích.
“Hừng Đông” viết về “đêm trước” của cách mạng Việt Nam, giai đoạn trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930) đến cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Trong bối cảnh ấy, nhà văn không chạy theo sự kiện, biến cố, mà hướng tới con người cụ thể với tư cách một nhân vật văn học - chiến sĩ Cộng sản Phan Đăng Lưu.
“Lắng đọng và suy nghĩ” (NXB KH&KT, 2020) cái tên sách khiêm tốn của Tạ Quang Ngọc trở nên cuốn hút tôi. Và sự chắt lọc trí tuệ, cũng như chân thành cảm xúc, chân thành tự bạch trong cuốn sách này đã không chỉ khiến tôi cảm phục tác giả, mở mang tri thức, mà còn nâng thêm cho mình bản lĩnh, bồi đắp tình yêu con người, tình yêu đối với quê hương đất nước và sự nghiệp cách mạng.