KINH THÀNH HUẾ CÓ THÀNH LŨY HÌNH NGÔI SAO CÒN LẠI DUY NHẤT Ở VIỆT NAM

15:08 06/09/2013

Huế là kinh đô của Việt Nam trong một thời gian khá dài dưới hai triều đại : Tây Sơn (1788 - 1801) và Triều Nguyễn (1802 - 1945). Huế còn lưu giữ trong lòng một khối lượng đồ sộ những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của dân tộc ta. Unesco đã công nhận quần thể di tích cố đô và nhã nhạc cung đình Huế là di sản văn hóa thế giới. Kinh thành cố đô Huế với Thành lũy hình ngôi sao hiện nay còn tồn tại duy nhất ở Việt Nam.

 Từ thời Gia Long (1802-1819) cho đến thời Minh Mạng (1820-1840), quần thể kiến trúc tạo nên diện mạo kinh đô Huế đã được quy hoạch thiết kế và xây dựng tuân thủ các nguyên tắc trong Kinh Dịch và thuật phong thủy. Trong số các loại hình kiến trúc ấy, hệ thống thành quách đã được định vị ở bờ Bắc sông Hương với 3 vòng thành, ngoài lớn trong nhỏ được gọi tên theo thứ tự là Kinh Thành, Hoàng Thành và Tử Cấm Thành. Mỗi thành có một chức năng khác nhau.

   Riêng về kinh thành, thì đây là công trình kiến trúc lớn nhất của Huế xưa nay, là thành lũy đồ sộ và kiên cố nhất có hình ngôi sao trong lịch sử xây dựng các thành lũy của Việt Nam. Các nhà xây dựng trước đây đã chọn đất nhắm hướng, lợi dụng các yếu tố tự nhiên về địa lý để có minh đường (Sông Hương), bình phong (Núi Ngự Bình), tả long (Cồn Hến), hữu hổ (Cồn Dã Viên). Có thể khẳng định rằng kinh thành Huế là sự kết hợp nhuần nhuyễn, hài hòa giữa hai luồng văn hóa Đông - Tây.

    Trải qua mấy ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, bao thế hệ đã xây dựng được khá nhiều thành lũy với quy mô tầm cỡ khác nhau dùng để làm trung tâm chính trị - hành chính của chính quyền Trung ương hoặc địa phương nhằm điều hành công việc, bảo vệ Hoàng gia và bảo vệ biên cương, chủ quyền của Tổ Quốc. Một trong những thành lũy xưa nhất là thành Cổ Loa được xây dựng vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, nay chỉ còn lại một số vết tích ở cách Hà Nội khoảng 17 km ở huyện Đông Anh. Sau hơn 1000 năm bị Bắc thuộc, các triều đại độc lập và tự chủ của Việt Nam như Đinh, Lê, Lý, Trần, Hậu Lê, Tây Sơn, Nguyễn từ cuối thế kỷ thứ 10 đến nửa đầu thế kỷ 19 đã cho xây dựng nhiều thành lũy trên khắp đất nước như thành Hoa Lư, Thăng Long, Phú Xuân, Đồ Bàn, Gia Định, Huế, Hà Nội...
    Về kiểu dáng xây dựng của tất cả các thành lũy ấy, các nhà nghiên cứu kiến trúc đều chia ra làm 2 loại : Loại thứ nhất có nguồn gốc từ phong cách Trung Hoa được xây dựng từ trước thời Bắc thuộc đến cuối thế kỷ 18 như thành Cổ Loa, thành Thăng Long, thành Đông Kinh, thành Đồ Bàn... là những thành lũy có hình tứ giác đều, các cạnh tương đối thẳng và chung quanh không xây các pháo đài quân sự. Loại hình thứ hai chịu ảnh hưởng từ lối kiến trúc Pháp được xây dựng theo kiểu Vauban. Đây chính là loại thành lũy có hình ngôi sao như kinh thành Huế. Đó là một phức hợp các công trình liên quan chặt chẽ với nhau và có giá trị phòng thủ cao, bao gồm nhiều bộ phận như lũy, pháo đài, hào, hộ thành hà ... Chung quanh Kinh Thành có 24 pháo đài, trông giống như 24 cánh của một ngôi sao. Có lẻ đây là thành lũy hình ngôi sao có nhiều cánh nhất so với một số thành lũy có hình ngôi sao của một số nước trên thế giới còn lại đến nay.

 

Kinh Thành Huế có chu vi 10 km, cao 6,6m, chiều dày của thành 21m với diện tích 520 ha. Kinh thành Huế đã trải qua 200 năm với bao biến cố thăng trầm của lịch sử, hậu quả đến nay kinh thành Huế không còn hoàn chỉnh như xưa, nhưng vẫn còn khá nguyên vẹn, là thành cổ có hình ngôi sao duy nhất còn lại ở Việt Nam, một số khác đã thành phế tích.   

    Nhân dân Việt Nam nói chung, Cố Đô Huế nói riêng luôn luôn tự hào với Huế một Thành Phố văn hóa lịch sử có kinh thành hình ngôi sao còn tồn tại, sống mãi với ký ức thời gian ! Do đó, sau khi hòa bình, thống nhất đất nước 1975, dù còn nhiều khó khăn vất vả cần phải tập trung giải quyết khắc phục hậu quả chiến tranh ; nhưng không lâu sau đó chúng ta đã cố gắng thực hiện một số biện pháp liên quan đến việc khoanh vùng bảo tồn di tích Kinh Thành, như tu sửa Kỳ đài, nạo vét sông Ngự Hà, tu bổ các cầu bắt qua hào trước cổng thành ... Trong dự án bảo tồn di tích cố đô Huế từ năm 1996-2010 với kinh phí được Thủ Tướng chính phủ phê duyệt là 60 triệu USD cộng với sự hỗ trợ giúp đỡ của nhiều tổ chức cá nhân trong ngoài nước, Bộ Văn hóa Thông tin (này là Bộ VHTTDL) và lãnh đạo Tỉnh Thừa Thiên Huế đã chỉ đạo Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô cùng với các cơ quan liên quan đã trùng tu, sửa chữa, phục chế khá nhiều công trình hạng mục của kinh thành và các di sản khác, Kinh Thành Huế vẫn đang được chỉnh trang lại hàng ngày. Mỗi lần Huế tổ chức Festival chúng ta lại có những công trình mới được trùng tu để giới thiệu với du khách. Đến nay đã có hàng chục công trình được trùng tu phục chế và một số công trình khác đang triển khai.

    Thiên nhiên và con người là hai yếu tố quan trọng nhất trong quá trình xây dựng đô thị Huế là đô thị hạt nhân (đô thị trung tâm) khi Thừa Thiên Huế là Thành Phố trực thuộc T.W trong tương lai gần theo kết luận 48 của Bộ Chính trị khóa X. Thành Phố Huế phải là trục tổ chức không gian phát triển đô thị, lấy quần thể di tích cố đô làm chủ thể chính để định hướng qui hoạch và phát triển các đô thị vệ tinh. Bên cạnh Huế Cố đô phải xây dựng Huế văn minh, hiện đại, giàu đẹp nhưng vẫn giữ được sự hài hòa, không bảo thủ hoài cổ, nhưng cũng không được bất chấp phá vỡ cảnh quan là một tài sản quí giá mà ông cha ta đã dày công gây dựng để lại cho hậu thế !

    Chúng ta đang bước vào thập kỷ thứ 2 của thế kỷ 21 ! Tương lai của các đô thị nói chung và Thành Phố thành lũy có hình ngôi sao nói riêng phụ thuộc vào nhận thức và hành động của mỗi người. Việc giữ gìn, tôn tạo, phát huy giá trị truyền thống các Thành Phố Văn hóa lịch sử là trách nhiệm ý thức của mỗi công dân, của cộng đồng !

 Theo Nguyễn Cương

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Chiều ngày 3/5, tại số 96 đường Trương Gia Mô, Tp Huế đã diễn ra Lễ khai trương Công ty cổ phần in ấn & quảng cáo Tân Phát. Tới dự có đông đảo các ban ngành lãnh đạo, người thân, bằng hữu, đối tác, các phóng viên báo chí trên địa bàn tỉnh.

  • Tối 1/5, tại Sân khấu Bia Quốc Học, Huế, Lễ bế mạc Festival Nghề truyền thống Huế lần thứ V, năm  2013 đã diễn ra trong một không gian lộng lẫy, trang nghiêm, mang v đẹp cung đình xứ Huế.

  • Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, chiều ngày 1/5 tại công viên Phan Bội Châu, 19 Lê Lợi - Huế,  đã diễn ra Lễ tế tổ bách nghệ  và Lễ rước tôn vinh Nghề truyền thống.

  • Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, vào lúc 6 giờ, ngày 1/5 tại bờ sông Hương, công viên trước trường Hai Bà Trưng đã diễn ra lễ khai mạc Hội đua thuyền trên Sông Hương.

  • Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc đặc biệt chào mừng 38 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất tổ quốc 30/4 và ngày Quốc thế lao động 1/5 của Nhà hát nghệ thuật ca kịch Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 30/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học. 

  • Nếu là một người hoài cổ hẳn bạn sẽ chọn lựa cách nói này: Lạc vào không gian Festival nghề truyền thống Huế 2013 như lạc vào giữa nghìn xưa. Đi dọc theo bờ con sông Hương thơ mộng, trải dài trên đường mang tên của một thi nhân, chúng ta sẽ cảm tưởng như chính mình đang chạm vào nghìn xưa, đang nghe những tiếng thì thầm của tiền nhân vọng về trong từng thớ gỗ, từng mảnh đất nung, từng tấm lụa thêu diệu kỳ....

  • Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc “Sức sống mới” của Câu lạc bộ Âm nhạc Trung tâm văn hóa thành phố Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 29/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học. 

  • THĂNG HOA KỸ THUẬT DỆT MAY TRUYỀN THỐNG CỦA CÁC DÂN TỘC

    Chương trình trình diễn thời trang quốc tế “Sự biến đổi kỳ diệu” tại sân khấu quảng trường Quốc Học (Huế) đã thật sự chinh phục được công chúng bởi chất lượng nghệ thuật của nó. Đây là hoạt động trong khuôn khổ lễ hội quốc tế dệt may Métamorphoses -Festival nghề truyền thống Huế năm nay.

  • Trong không gian văn hóa Festival nghề truyền thống Huế 2013, nếu một ai đó dừng lại ở bảo tàng Văn hóa Huế (23-25, Lê Lợi) sẽ được trông thấy những điệu vũ lạ lùng. Nói điệu vũ thực ra là một cách nói bóng bẩy trước sự mềm mại, tinh tế, tài hoa của con người trong việc biến thiên nhiên thành cái đẹp để phục vụ cho cuộc sống không ngừng hướng tới cái mỹ của mình. Đó là điều nhiều người thấy  trong Triển lãm quốc tế Dệt may “Hóa thân” (Metamorphoses) của các nghệ nhân quốc tế.

  • Người hiện đại nhìn thấy gì trong những cổ vật của người xưa? Không hẳn để nhiều nhà sưu tầm, những nghệ sỹ lớn lại đam mê cổ vật đến như thế. Trong những cổ vật luôn chưa ẩn những khía cạnh văn minh nhất định của một nền văn hóa.

  • Đối với người phương Tây, lý tính là yếu tố mạnh nhất trong con người của họ. Nhìn vào lich sử nghệ thuật từ hội họa, âm nhạc, điêu khắc, văn học... kể cả những lĩnh vực như triết học, khoa học... của phương Tây, chúng đều dựa trên căn nền của lý tính được soi rọi từ ánh sáng của khoa học. Nhìn về phương Đông, có một sự khác biệt, người phương Đông thiên về trực cảm nên nghệ thuật phương Đông ẩn chứa những vùng miền mà tư duy nghệ thuật dựa trên căn nền lý tính khó lòng khơi mở được.

  • Trong cuộc sống hiện đại, với sự tiến triển của khoa học công nghệ thì càng ngày người ta càng ý thức được giá trị của nghề thủ công. Ý nghĩa của nghề thủ công nằm sâu trong giá trị truyền thống, trong những vỉa tầng văn hóa được hun đúc bởi thời gian và những nỗ lực bảo lưu của con người. Đến với Festival Nghề truyền thống Huế 2013, chúng ta từng bước được cảm nhận sức mạnh truyền thống trong tâm thức của mỗi con người, mỗi vùng miền văn hóa. Rất nhiều không gian văn hóa mang đậm giá trị của nghề truyền thống được trưng ra trong kỳ Festival lần này.

  • Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, cuộc triển lãm tranh sơn mài Màu xưa diễn ra tại Văn phòng Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế thực sự đã trở thành một không gian thu hút công chúng yêu mến nghệ thuật. Đây là một không gian đậm màu sắc hoài cổ. Khi bước vào không gian này người ta nhận thấy những nét trầm tích của Huế xưa, một Huế dịu dàng, nữ tính với những vỉa tầng văn hóa sâu đậm.

  • KHÁNH THÀNH BẢO TÀNG TƯ NHÂN ĐẦU TIÊN

    Sáng ngày 26/4, tại nhà số 114 Mai Thúc Loan (TP Huế), Lễ khánh thành Nhà Bảo tàng tư nhân đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn - bảo tàng tư nhân đầu tiên tại Huế đã được tổ chức. Đây có thể nói là một sự kiện quan trọng làm giàu thêm cho kho tàng văn hóa Huế.

  • Đây là kỳ festival có sự tham gia của hơn 30 làng nghề với gần 200 nghệ nhân đến từ 28 tỉnh thành, với chủ đề “Tinh hoa nghề Việt” đang hứa hẹn nhiều cảm xúc và ý nghĩa.

  • Sáng 27/4/2013, Lễ khai mạc Không gian tôn vinh nghệ nhân và các làng nghề đã diễn ra tại Công viên Tứ tượng, thành phố Huế trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013.

  • 180 gian hàng đến từ 28 tỉnh thành

    Một trong những hoạt động chính nằm trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Hội chợ Triển lãm Làng nghề Việt Nam (TLLNVN) vừa được khai mạc tối 26/4 tại Công viên Thương Bạc, thành phố Huế.

  • Nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá về Festival Nghề truyền thống Huế 2013 và các hoạt động trong khuôn khổ chuỗi hoạt động Kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Pháp (12/41973 - 12/42013), UBND thành phố Huế, Ban tổ chức Festival nghề truyền thống Huế 2013 đã tổ chức buổi họp báo giới thiệu về Festival Nghề truyền thống Huế vào chiều ngày 25/4 tại Hội trường Ủy ban MTTQ Việt Nam, số 5 đường Hà Nội, Huế.

  • Chiều ngày 24/ 4, tại Văn phòng Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế, Hội nhà văn Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ khai mạc trại sáng tác văn học Quảng Trị - Cồn Cỏ năm 2013. Tới dự có đông đảo các văn nghệ sỹ, các phóng viên báo chí trên địa bàn tỉnh.

  • Chiều 11/4, Trung tâm Phật giáo Liễu Quán Huế tổ chức buổi lễ trao tặng số tiền bán tranh từ triển lãm tranh “Hướng thiện” của họa sĩ Võ Quang Hoành cho một số cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt và các tổ chức hoạt động từ thiện trên địa bàn.