Khi nghệ sĩ làm khoa học
Nghệ sĩ piano chuyên nghiệp tài năng Igor Lovchinsky, người hiện đang theo học Tiến sĩ chuyên ngành vật lý học tại Đại học Harvard, trò chuyện với mục Sự nghiệp trên tạp chí Science, cho biết anh đã “bị” nghiện khoa học như thế nào và những trải nghiệm âm nhạc giúp ích gì cho anh khi làm khoa học.
Igor Lovchinsky
Xuất phát điểm của tôi là một nghệ sĩ piano; thực ra, phải đến khi hơn 20 tuổi tôi mới bắt đầu thích vật lý kia! Tôi lớn lên vào giai đoạn bùng nổ âm nhạc, ra ngõ là gặp nhạc sĩ, nên ngày đó thậm chí tôi còn chưa từng nghĩ đến chuyện mình sẽ làm việc gì khác cả. Tôi dành cả ngày để tập luyện cho các buổi biểu diễn, rồi các cuộc thi,… Nhưng cách đây mấy năm, tôi lại quan tâm tới khoa học nên tự mua sách về đọc. Thế rồi tôi đâm nghiện cái sở thích này lúc nào không hay. Cứ chuyện này dẫn đến chuyện kia, và giờ thì tôi đang là sinh viên ở Harvard, dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Mikhail Lukin.
Hiện anh đang nghiên cứu gì?
Tôi nghiên cứu cách ứng dụng các nguyên tắc của vật lý lượng tử để giải quyết các vấn đề trong sinh học. Cụ thể hơn thì tôi đang tìm cách sử dụng độ hụt cấu trúc trong kim cương (vốn hoạt động rất giống nguyên tử nhân tạo) làm cảm biến từ, sau đó dùng chúng làm các máy chụp hình ảnh bằng cộng hưởng từ để nghiên cứu cấu trúc và hoạt động của các phân tử sinh học như protein chẳng hạn.
Trường nghệ thuật Juilliard là một trường thuộc hàng top – điều đó thì không ai chối cãi được – nhưng họ lại không nổi danh về môn vật lý học. Làm thế nào mà một học viên tốt nghiệp trường Juilliard lại vào được Khoa Vật lý của trường Harvard vậy?
Đúng là Juilliard không nổi tiếng về khoa học; thực ra môn học gần với vật lý nhất mà tôi từng theo học ở đó là môn lịch sử nghệ thuật! Về môn vật lý, tôi kết hợp vừa tự học vừa tham gia các khóa học trong chương trình Sinh viên Đặc biệt của trường Harvard. Đây là chương trình cho phép sinh viên theo học mà không lấy bằng. Tôi cũng từng làm việc trong một nhóm nghiên cứu về vật lý học thiên thể và đã tham gia tất cả các buổi kiểm tra theo yêu cầu.
Anh có nghĩ rằng việc chuyển hướng vào ngành vật lý học là một bước ngoặt trong sự nghiệp của mình không?
Đó không hẳn là một sự thay đổi nghề nghiệp, bởi vật lý học chỉ là sự nghiệp thứ hai của tôi mà thôi. Tôi chưa từng có ý định từ bỏ cây đàn piano và tôi hy vọng mình sẽ được chơi mãi (cho đến khi không còn người muốn nghe nữa thì thôi!). Để có một sự nghiệp âm nhạc thành công, ta phải cống hiến trọn vẹn thời gian, công sức của mình cho nó, mà với tôi thì điều đó hiện nay là không thể vì tôi dành phần lớn thời gian ở phòng thí nghiệm. Nhưng tôi đã rèn cho mình cách tập luyện hiệu quả hơn, tôi cũng bắt đầu có cách tiếp cận giải quyết vấn đề từ góc độ khoa học khi ở trong phòng tập. Chẳng hạn, tôi luôn ghi âm buổi tập của mình. Có sự khác biệt rất lớn giữa khi nghe thụ động trong lúc chơi nhạc với khi chủ động nghe qua băng ghi âm. Việc tự ghi âm giúp tôi có cách đánh giá khách quan và khắt khe hơn, đồng thời giúp tôi chú ý được tới những chi tiết mà có thể tôi đã bỏ qua trong lúc tập.
Nhiều độc giả của mục Sự nghiệp trên tạp chí Science cũng đang xoay sở để chuyển hướng sự nghiệp từ nghiên cứu sang các lĩnh vực khác. Anh có kinh nghiệm gì để chia sẻ với họ không?
Quá trình chuyển đổi chắc chắn không hề dễ dàng. Hiển nhiên chúng ta sẽ gặp khó khăn vì chúng ta bắt tay vào học hỏi ở một lĩnh vực mới mà lại phải tìm cách đuổi kịp những người đã theo sự nghiệp này cả đời rồi. Song áp lực xã hội mới là thách thức lớn nhất. Mọi người nghĩ ý tưởng của tôi là dở hơi, rằng họa là tôi bị điên mới bỏ một sự nghiệp âm nhạc đầy hứa hẹn để bắt đầu với hai bàn tay trắng trong lĩnh vực khoa học. Nhưng tôi bỏ ngoài tai hết, tôi đã quyết tâm làm dù ai nói gì đi chăng nữa. Tôi biết có rất nhiều người từng chuyển đổi nghề nghiệp vì nhiều nguyên do khác nhau – vì áp lực tài chính, áp lực từ gia đình,… - và tôi nghĩ rằng những trường hợp đó còn khó khăn hơn trường hợp của tôi rất nhiều. Có một kinh nghiệm tôi thấy hữu ích là bạn hãy đặt ra những kỳ vọng thực tế, đồng thời hãy đinh ninh rằng mọi chuyện sẽ không dễ dàng, và rằng bạn sẽ thất bại vô số lần trên quãng đường đó. Một điều quan trọng nữa là hãy tìm kiếm những người bạn trong lĩnh vực mới – hãy chọn những người tích cực ủng hộ bạn và không ngại chia sẻ thẳng thắn mọi chuyện với bạn.
Anh vừa nói rằng “cách tiếp cận khoa học” đã giúp anh tập nhạc hiệu quả hơn. Vậy ở góc độ ngược lại, trải nghiệm âm nhạc có giúp ích gì cho anh khi làm khoa học không?
Quá trình đào tạo nghiêm túc trong âm nhạc đã dạy tôi những kỹ năng mà có lẽ tôi sẽ không học được ở đâu khác. Chẳng hạn, các nhạc sĩ chuyên nghiệp đều thường xuyên phải tập những bản nhạc mới, hay đột xuất bị yêu cầu chuẩn bị biểu diễn, hay phải tập luyện tới hơn 10 tiếng mỗi ngày. Không phải bất kỳ ai cũng tự nhiên có được khả năng tập trung trong một khoảng thời gian dài như thế, bởi thi thoảng họ còn phải vào cập nhật Facebook hay YouTube. Nhưng tôi đã quen làm điều đó trong nhiều năm, và nó giúp tôi loại bỏ những yếu tố phân tâm để tập trung cho công việc. Ngoài đạo đức nghề nghiệp, việc học cách chơi nghiêm túc một nhạc cụ cũng giúp củng cố trí nhớ, sự phối hợp giữa các bộ phận trên cơ thể, và luyện tư duy trừu tượng – đây đều là những kỹ năng hữu dụng cho bạn ở bất kỳ tình huống nào.
Vậy còn các bài kiểm tra, bài thuyết trình thì sao?
Thuyết trình trước đông người cũng là một dạng biểu diễn đấy chứ, và cách thuyết trình cũng quan trọng không kém gì nội dung thuyết trình cả. Việc tham gia biểu diễn trên sân khấu là một phương pháp tuyệt vời để rèn luyện cho tôi cách làm việc dưới áp lực. Nhưng bên cạnh đó cũng có những khác biệt. Chẳng hạn, nếu trong khi đang biểu diễn trên sân khấu mà bạn quên mất một đoạn nhạc, bạn hoàn toàn có thể nhìn vào bản nhạc rồi tha hồ ứng tấu nhịp nhàng cho qua đoạn đó trong khi hầu hết các thính giả không hay biết gì. Nhưng điều đó lại không áp dụng được khi bạn phải thuyết trình về đề tài vật lý.
Anh còn gì muốn chia sẻ với độc giả nữa không?
Tham gia vào hai nghề nghiệp khác nhau đều đem lại những trải nghiệm hết sức thú vị. Mọi người thường hỏi tôi về mối liên hệ giữa khoa học và nghệ thuật, họ cũng nói rằng nghệ thuật có tính khoa học và khoa học có tính nghệ thuật. Nhưng thực ra, sở dĩ tôi thích làm cả hai công việc này là vì chúng quá khác nhau. Tôi cũng không dám cam đoan rằng giữa chúng có mối liên hệ gốc rễ nào cả, ngoại trừ những mối tương đồng mà tôi vừa nói. Có lẽ mối liên hệ duy nhất ở đây là khoa học và nghệ thuật đều đòi hỏi đồng thời cả sự sáng tạo và tư duy logic – tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi thì tư duy logic là thứ hiếm gặp hơn cả. Rất nhiều người có năng khiếu sáng tạo nhưng không phải ai sinh ra cũng sẵn có tư duy logic trong đầu.
Nguồn: Bùi Thu Trang (dịch theo Science) - Tia Sáng
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Điều gì đã khiến cho vở kịch có sức sống trường tồn như vậy?
-
Isaac Bashevis Singer (14/7/1904 - 24/7/1991) nhà văn Mỹ gốc Do Thái Ba Lan đoạt giải Nobel Văn học năm 1978. Những sáng tác của ông chủ yếu viết bằng tiếng Yiddish (tiếng Đức cổ của người Do Thái).
-
Tổng thống thứ 44 của Mỹ có phong cách lãnh đạo đặc trưng, thu hút được hàng triệu người ủng hộ và khiến cả những đối thủ của ông cũng phải thán phục.
-
NGUYỄN QUỐC THẮNG
“Tất cả những gì tôi đã làm được đều là kết quả của sự cô đơn”1
(Kafka)
“Hệ thống ám dụ của Kafka thực hiện chức năng của nó như những ký hiệu vô hạn chất vấn những ký hiệu khác”2
(Roland Barthes) -
Paul Doumer là một chính khách người Pháp, sinh năm 1857. Ông làm Toàn quyền Đông Dương từ 1897-1902. Sau ông làm Tổng thống Pháp từ 1931-1932. Ông bị một phần tử quá khích người Nga ám sát năm 1932. Cuốn hồi ký Xứ Đông Dương là cuốn sách viết riêng về giai đoạn ông ở Đông Dương.
-
TUỆ NGỌC -
A. GELMAN(*)
Chúng ta là những người chứng kiến tình trạng lo ngại đang tăng lên của xã hội về khía cạnh đạo đức trong sinh hoạt của đảng ta. -
LGT: Tiểu luận “Làm sao văn học khả hữu?” dưới đây là văn bản phê bình văn học đầu tiên của Maurice Blanchot được ra mắt vào năm 1941 trên Nhật báo tranh luận (Journal des débats).
-
Kể đến Noel năm nay, thế là tôi đã qua trọn 50 mùa Noel ở nước Đức, đất nước có truyền thống Noel lâu đời, nơi thành phố Munich, vốn có tên từ những nhà tu đạo Thiên Chúa “Mönche”, nơi có chợ Giáng sinh gọi là “Christkindelmarkt” truyền thống xa xưa (khoảng 400 năm trước), và cũng từ vùng này, bài thánh ca bất tuyệt “Stille Nacht” cất lên, vang vọng khắp trên địa cầu đã tròn 200 năm.
-
LÊ VIỄN PHƯƠNG
(Đọc Cuộc đời yêu dấu của Alice Munro, Nguyễn Đức Tùng chuyển ngữ, NXB Trẻ, 2015). -
TRẦN HUYỀN SÂM
Vì sao phương Đông đã trở thành chủ đề trung tâm trong tiểu thuyết Pháp đương đại? Đó là nội dung bàn luận trong mùa trao giải văn học năm nay ở Paris. -
L.T.S: "Cuộc đời của André Colin" là thể loại sân khấu "lưu động" một sự kết hợp của đối thoại, âm nhạc, đồ họa, trên sân khấu diễn ra đồng thời hình vẽ, tranh liên hoàn, tranh đèn chiếu và phim ảnh 16mm. Từ khi biên soạn (1987) kịch bản đã được diễn một trăm lần ở Paris và các tỉnh khác. Tác giả Anne Quesemand, thạc sĩ văn học cổ điển, là người biên kịch đồng thời là diễn viên cùng với Laurent Berman. Bà còn là tác giả của nhiều phim ngắn.
-
Châu Âu hẳn nhiên sẽ trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các đe dọa và đòn tấn công của bọn khủng bố. Một số chính sách về nhập cư có thể sẽ thay đổi để thích nghi với tình hình mới.
-
VIỄN PHƯƠNG
Lúc 13 giờ Thụy Điển (tức 18 giờ Việt Nam), ngày 8/10 tại Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển, tên của nhà văn Svetlana Alexievich đã được xướng lên dành cho giải Nobel văn chương. -
Antoine Leiris đã mất đi người vợ Helene dấu yêu của mình trong vụ xả súng ở nhà hát Bataclan, Paris ngày 13/11. Con trai của họ, bé Melvil 17 tháng tuổi giờ đây đã mất đi người mẹ của mình.
-
MAURICE BLANCHOT
Cuốn sách mà Jean Paulhan vừa dành cho văn chương và ngôn ngữ được đọc với một tâm thế khác thường. -
Ngày 1-11-1988, họa sĩ Bửu Chỉ đến Paris. Ngày 30-4-1989, họa sĩ trở về nước. Trong thời gian ở Paris, Bửu Chỉ đã sáng tác nhiều tác phẩm mới và đã có hai cuộc triển lãm tranh thành công tốt đẹp: tại Nhà Việt Nam từ 1-2 đến 5-3-1989 với 21 bức tranh và tại UNESCO với 40 bức từ 3-4 đến 14-4-1989.
-
QUẾ HƯƠNG
Tôi đến Mỹ 4 tháng, thăm con trai từng là nha sĩ, qua học lại, 41 tuổi mới chính thức vào trường đại học Mỹ, sống lần nửa đời sinh viên ở một đất nước có nền giáo dục hàng đầu thế giới. -
NGUYỄN KHOA QUẢ
Đất nước thống nhất, hòa bình lập lại từ năm 1975 đến năm 1979, chưa đầy 4 năm, phía bắc Đặng Tiểu Bình - Trung Quốc đem quân đánh phá. Phía nam Khơ me đỏ Campuchia, bọn Pôn Pốt sang đánh phá các tỉnh Kiên Giang và Tây Ninh... Quân tình nguyện Việt Nam kết hợp với Mặt trận đoàn kết dân tộc Campuchia lật đổ chế độ Pôn Pốt năm 1979, giải phóng nhân dân thoát khỏi chế độ bạo tàn diệt chủng. -
LTS: Cách đây chưa lâu, báo Bulledingue (BD) của phong trào sinh viên trong tổ chức Hội Người Việt Nam tại Pháp, có tổ chức phỏng vấn giáo sư Hoàng Xuân Hãn trên hàng loạt vấn đề thuộc lĩnh vực văn hóa, xã hội. Nội dung trả lời của giáo sư có thể giúp độc giả Sông Hương một số dẫn liệu mới hoặc gợi mở những cuộc trao đổi tranh luận bổ ích. Vì vậy, với sự đồng ý của giáo sư Hoàng Xuân Hãn, Sông Hương xin trích giới thiệu nội dung cuộc phỏng vấn này với độc giả.
.png)
.png)
