Gợi mở chính sách với người đọc

15:45 06/05/2021

Đã có nhiều những ý kiến trên các diễn đàn văn nghệ về các chính sách, cơ chế đối với văn học, tập trung vào đối tượng những người sáng tác; các nhà tổ chức xuất bản, phát hành sách; các cơ quan quản lý nhà nước về văn học nghệ thuật và các hội nghề nghiệp...

Đây đều là những vấn đề thiết thực nhằm thúc đẩy hành trình sáng tạo, lan tỏa giá trị văn chương. 

Nhưng nghiên cứu bạn đọc với tư cách là thành phần không thể thiếu trong mối tương quan người viết - người đọc, sáng tác - cảm thụ, thì còn cần nhiều nhận định, gợi mở. Đặc biệt khi đặt mối tương quan đó trong bối cảnh hiện tại ở nước ta, với những biểu hiện đa dạng của sự viết, đọc, thị hiếu thẩm mỹ độc giả, xu hướng tìm, chọn sách, sự hình thành thị trường sách văn học… Đó là lý do cho việc thực hiện riêng một chuyên khảo, dẫn tới hoàn thành cuốn sách “Thị hiếu thẩm mỹ công chúng văn học Việt Nam đương đại” vừa được NXB Văn học ấn hành. Đây là lối đi nhiều gợi mở của TS Vũ Thị Thu Hà, hiện công tác tại Viện Văn học.

Từ nền tảng lý thuyết về tiến trình sáng tạo, cảm thụ tác phẩm văn học; sự đồng sáng tạo, tái sáng tạo tác phẩm văn học của người đọc; tương lai của tác phẩm văn học trong đời sống văn hóa, xã hội…, tác giả khảo sát hiện trạng bạn đọc văn học hiện nay. Qua đó cho thấy tình hình phân chia của các đối tượng bạn đọc khác nhau, theo những dòng chảy, xu hướng văn học, theo sự tích lũy vốn thẩm mỹ văn hóa, văn học nghệ thuật, theo độ tuổi, theo các giai đoạn lịch sử… Từ đó, nhận ra những nét đặc trưng nhất định, tương đối của các đối tượng bạn đọc. Gọi là tương đối, bởi theo quá trình phân tích của tác giả, bạn đọc nói chung, mỗi đối tượng bạn đọc nói riêng, trong sự tiếp nhận thông tin, tri thức phong phú của mình, chịu những tác động đa chiều của văn hóa, xã hội, sẽ có những biến đổi trên hành trình cảm thụ văn học.

Các góc nhìn, nhận diện đa dạng về các đối tượng bạn đọc qua công trình này, cùng với một số đề xuất của tác giả ở phần cuối sách, là những gợi ý thiết thực đối với các nhà quản lý, góp phần xây dựng chính sách thúc đẩy phát triển văn học. Đặc biệt là với các chính sách, chương trình phát triển văn hóa đọc; bồi bổ tác phẩm văn học một cách phù hợp, có lộ trình, có phương pháp đối với bạn đọc ở nhiều độ tuổi, nghề nghiệp, thành phần xã hội, thị hiếu và nhu cầu thẩm mỹ khác nhau. Cần hiểu, mới có thể có những bước đi đồng hành, vun đắp cho bạn đọc, nhất là công chúng văn học, trong bối cảnh đa dạng, thậm chí có phần phức tạp của đời sống văn hóa, giải trí hiện nay.

 
Theo Quang Hưng - Thời Nay
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • . Hai năm sau kể từ khi Julia Kristeva đưa ra khái niệm liên văn bản (intertextuality), Roland Barthes đã đi xa hơn nhiều qua một tuyên bố gây sốc: Cái chết của tác giả (The Death of the Author, 1968). Những quan niệm mới mẻ của các nhà khoa học một thời từng là trụ cột của chủ nghĩa cấu trúc đã chính thức khép lại vai trò của isme này và mở ra giai đoạn hậu cấu trúc. Trong quan niệm mang tính gây hấn của họ, người đọc, từ chỗ là kẻ bên lề, đã chính thức bước vào vị thế trung tâm với tư cách là kẻ có quyền năng tối thượng trong việc thiết lập mối quan hệ và ý nghĩa giữa văn bản và liên văn bản, giữa văn bản và các thiết chế văn hóa đã tạo ra nó(1).

  • Tiểu thuyết về giải phóng miền Nam Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.1975 của nhà báo kỳ cựu Trần Mai Hạnh đã vượt qua tiểu thuyết về chiến tranh biên giới phía Bắc Mình và họ của Nguyễn Bình Phương, tác giả xuất sắc của văn học đương đại.

  • “Tay chơi” Nguyễn Quang Sáng rời xa cõi tạm, “trưởng lão” Tô Hoài về với “Cát bụi chân ai,” nhà văn của đất và người phương Nam - Anh Đức về với đất Mẹ, tác giả của “Biển và chim bói cá” - nhà văn Bùi Ngọc Tấn kết thúc hành trình sống và viết…

  • "Những đỉnh núi du ca" là công trình nghiên cứu mới nhất về tộc người H'mông của nhà nghiên cứu trẻ Nguyễn Mạnh Tiến (ảnh bên), người đã cố công lang thang suốt ba năm trên khắp miền núi phía Bắc mà trọng tâm là cao nguyên đá Đồng Văn để tìm kiếm cho mình một lối tiếp cận khả dĩ nhất để giải mã những phản ứng phức tạp của tộc người vừa đặc biệt, vừa hấp dẫn nhưng cũng không ít bí ẩn.

  • "Có một phố vừa đi qua phố" - tập di cảo của cố tác giả Đinh Vũ Hoàng Nguyên - là một trong bốn tác phẩm văn học đoạt giải "Văn học Nghệ thuật Thủ đô 2014".

  • Nhà văn quân đội có tiếng Đình Kính (Hải Phòng) viết ở nhiều lĩnh vực: Tiểu thuyết, truyện ngắn, ký, kịch bản phim. Mảng chủ đề lớn mà ông đeo đuổi là biển và những người lính biển, với các tác phẩm “Sóng cửa sông” (1976), “Đảo mùa gió” (1978), “Lính thủy” (1978), “Người của biển” (1985) - Giải thưởng văn học Bộ Quốc phòng, “Sóng chìm” (2002), “Huyền thoại tàu không số” (2012) - 2 tác phẩm này đều đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn VN. Phóng viên Báo Lao Động đã phỏng vấn ông…

  • Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.

  • Bất kỳ người cầm bút nào cũng đều mơ ước rằng tác phẩm của mình sẽ trở thành sách gối đầu giường của hàng triệu người. Sao chúng tôi - những nhà văn, nhà thơ Việt Nam lại không mong muốn một ngày tác phẩm của mình hiện diện trên các ngôn ngữ của dân tộc khác chứ?

  • NGUYỄN NHẬT ÁNH

                   Tạp văn

  • Nhà văn Tô Hoài - tác giả của cuốn sách "Dế mèn phiêu lưu ký"  khiến bao thế hệ bạn đọc Việt Nam say mê - đã từ trần vào trưa 6.7.2014 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 95 tuổi. 

  • Nobel Văn học là đỉnh cao nhưng không phải đỉnh cao nào cũng làm hoan hỉ tất cả mọi người. Việc lựa chọn của viện Hàn lâm Thuỵ Điển những năm gần đây chắc chắn sẽ làm chạnh lòng những ai đã trót yêu thích thế giới văn chương của Kafka, Jorge Louis Borges, Umberto Eco, Robbe – Grillet, Italo Calvino…

  • Ngày nay, nhìn lại chủ trương cách mạng của Phan Châu Trinh cách đây hơn một thế kỷ, một lần nữa chúng ta lại thấy tầm nhìn của một người mang khát vọng Khai dân trí, Chấn dân khí, Hậu dân sinh

  • Lần nào ra Hà Nội, dù dài ngày hay chỉ là thoáng chốc, nhà văn Trần Thùy Mai cũng tới ngồi uống cà phê ở nhà hàng Thủy Tạ nhìn ngắm hồ Gươm và hẹn bạn bè tới gặp gỡ chuyện trò. Hỏi vì sao chị chỉ chọn mỗi chỗ này, Trần Thùy Mai bảo: “Là vì ở đây là “Hà Nội nhất”, lại có thiên nhiên bao quanh, giống như  bờ sông Hương ở Huế vậy…”.