Giải Nobel văn học 2009: Herta Muller

14:48 04/12/2009

TRẦN HUYỀN SÂMSau mười năm, kể từ khi “Cái trống thiếc” ngỗ ngược của chú lùn Oska vang lên trên đống gạch đổ nát của thế chiến II, Herta Munller đã tiếp nối Gunter Gras và vinh danh cho dân tộc Đức bởi giải Nobel 2009.

Nhà văn Herta Muller - Ảnh: robaroundbooks.com

Herta Muller được Hội đồng Hàn lâm Thụy Điển trao giải Nobel vì hai lẽ: lối viết dồn nén, giàu tính triết luận và tinh thần phê phán triệt để chế độ độc tài tại Romania.

Không như cách nói mỉa mai, cay cú của giới phê bình Mỹ, rằng bà là người vô danh, người chưa từng ai biết tới; ngược lại, Herta Muller hoàn toàn xứng đáng là một nhà văn tầm cỡ ngay từ những năm của thập niên 90, với các tác phẩm nổi tiếng như: The Land of Green Plums, Nadirs, The Passport, The Devil is Sitting in the Mirro, The Guard Takes His Comb, The Appointment...

Tác phẩm của bà đã đặt ra câu hỏi day dứt về sự tồn tại của con người sau thế chiến thứ hai của Đức; nỗi đau thiếu vắng quê hương và niềm khao khát về một thế giới tự do.

Herta Muller sinh năm 1953 ở Banat, Romania - một miền thiểu số hẻo lánh nói tiếng Đức. Nơi mà bà luôn mang nỗi đau: “thiếu quê hương”, và phải chối bỏ để sống một cuộc sống lưu vong.

Mang trong mình dòng máu của người cha - một lính chiến SS, thuộc Đức quốc xã, Muller luôn bị ám ảnh bởi cái chết và tội lỗi. Sáng tác của Herta Muller phản ánh bi kịch của một thế hệ nhà văn sau thế chiến: nỗi hoang mang, hoài nghi về sự tồn tại của con người. Đó là cảm hứng chung của các nhà văn Nobel gần đây như Gunter Gras(1999) và John.W. Coetzee (2003).

Herta Muller là một thông dịch viên, nhà thơ kiêm nhà tiểu thuyết. Bà sử dụng hai thứ tiếng Đức và Romania; là thành viên của Viện Sprache und Dichtung, ở Darmstadt. Bà từng có những hoạt động thiết thực để đấu tranh cho tự do ngôn luận của giới trí thức. Vì lẽ đó, bà đã bị sa thải và các tác phẩm của bà đã bị kiểm duyệt gay gắt. Bà định cư ở Đức vào năm 1987.

Giải Nobel thuộc về Herta Muller, đó không chỉ là niềm vinh dự cho dân tộc Đức, mà còn là niềm kiêu hãnh cho chủ nghĩa nữ quyền (Féminisme). Chỉ trong sáu năm gần đây, ba nhà văn nữ trên thế giới đã đoạt giải Nobel văn học: E. Jelinek(2004) - tiểu thuyết gia người Áo, D. Lessing (2007) - tiểu thuyết gia người Anh, và H.Muller (2009).

T.H.S
(249/11-09)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Hai bài thơ xướng họa - Thêm một tư liệu mới về mối tình bạn giữa Miên Thẩm và Cao Bá Quát

LƯƠNG AN

Như chúng ta biết, từ lâu rồi mối tình bạn giữa Miên Thẩm và Cao Bá Quát đã được xem như một quan hệ ít có, từ tri ngộ văn chương mà vượt lên sự cách biệt của hai tầng lớp xã hội, sự rẽ đôi của hai khuynh hướng tư tưởng và hai đường đời.
Sự hoài sinh từ những ảnh tượng

LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG

(Đọc tập thơ Mật ngôn của Lê Huỳnh Lâm, Nxb Văn học, 2012)
Cùng Nhất Lâm xuống "Suối tiên tắm"

PHẠM PHÚ PHONG

Nhất Lâm tuổi Bính Tý (1936), năm nay đã 76 tuổi, xếp vào hàng “xưa nay hiếm”, nhưng mãi đến nay anh mới đến được Suối tiên tắm (Nxb Văn học, 2012).
Cảm nhận cuốn sách "Thư gởi con" của Thái Kim Lan

TRẦN VĂN KHÊ

Tôi quen biết Thái Kim Lan cũng đã gần 40 năm nay, một thời gian dài thấm đẫm nhiều kỷ niệm ở đủ mọi phương diện: công việc, thưởng thức nghệ thuật và cả… chuyện đời.
Những năm tháng ấy

VŨ NGỌC PHAN
Trích hồi ký

... Tôi viết Nhà Văn Hiện Đại từ tháng 12-1938 đến cuối tháng giêng 1940 thì xong lượt đầu, tất cả 1650 trang trên giấy học trò.
Thúc Tề với "Trăng mơ"

HỒ THẾ HÀ

“Người đẹp vẫn thường hay chết yểu
Thi nhân đầu bạc sớm hơn ai!”
J.Leiba
Sâu địa lý sâu cả lòng người

HỒNG NHU

(Đọc Vùng sâu - tiểu thuyết của Tô Nhuận Vỹ - Nxb Hội Nhà văn 1-2012)
Chất chứa “Hải Kỳ tuyển tập”

NGÔ MINH

Sau gần một năm chuẩn bị, sưu tầm tài liệu, lo “chạy” kinh phí, đến giữa tháng 6-2012, Hải Kỳ tuyển tập(*) đã ra mắt độc giả. Tuyển tập dày 596 trang do nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo vẽ bìa rất bắt mắt.
Tế Hanh, dòng sông, mùa hạ

ĐẶNG TIẾN

Kỷ niệm 3 năm ngày mất nhà thơ Tế Hanh (16.7.2009 - 16.7.2012)
Từ hai bài thơ VÃNG ĐÀ NẴNG QUÂN THỨ và GIAN THỰC, bước đầu tìm hiểu tinh thần yêu nước, thương dân của Đặng Huy Trứ

PHẠM TUẤN KHÁNH - VŨ THANH

Trong văn học Việt Nam thế kỷ XIX có một nhà thơ được "thần siêu" coi là "bạn băng tuyết" và được văn nhân Trung Quốc đương thời gọi là "thi hào" - Đó là Đặng Huy Trứ. Sự nghiệp chính trị và văn học của ông vào giai đoạn đó khá nổi tiếng và được đề cao nhưng đến nay vẫn ít người biết đến.
Bàn về bút hiệu “Hàn Mạc Tử”

NGUYỄN ĐÌNH NIÊN

(Trích từ “Kinh nghiệm về thân phận làm người trong thơ Hàn Mạc Tử”, Nxb. Southeast Asian Culture and Education (SEACAEF) 2009).
Mười năm xích lô hành chở gió

LÊ HUỲNH LÂM

Mỗi người bước vào cõi thơ ắt hẳn sẽ để lại dấu ấn bằng mỗi phương cách khác nhau. Có người đi vào thơ ca qua những cuộc chiến, có người dùng chính đôi bàn chân mình, hay đôi tay mình, cũng có người bước vào thơ bằng chiếc xe đạp hay xe gắn máy,… nhưng tất cả đều đến với thi ca bằng trái tim.
Gặp những nhà văn Huế được nhận Giải thưởng Nhà nước 2012

Giải thưởng Nhà nước ra đời từ năm 1996. Đến nay Huế đã có 8 người nhận được giải thưởng danh giá này. Ngoài các nhà văn Thanh Hải, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Lâm Thị Mỹ Dạ; Tổng Biên tập đầu tiên của Sông Hương - nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cũng đã nhận Giải thưởng Nhà nước.
Những vấn đề xã hội trong tiểu thuyết "Những cánh cửa đã mở" của Nguyễn Khắc Phê

PHAN NGỌC THU

Từ sau năm 1975, văn học nước ta nói chung, văn xuôi nói riêng đã có nhiều chuyển biến trong cách tiếp cận với đời sống và ngày càng có xu hướng quan tâm hơn đến những vấn đề thuộc về chiều sâu của giá trị con người.
Ngụ ngôn của những tiếng hót

LÊ HUỲNH LÂM
(Đọc tập thơ “Những con chim của bóng tối” của Phạm Tấn Hầu - Nxb Văn học 6/2011)

Tôi một mình, lũ pharixêu múa rối
Sống đến tận cùng, đâu phải chuyện chơi.
Bôrix Patecnax
Thơ thiền Trần Nhân Tông

MAI VĂN HOAN

Trần Nhân Tông sinh năm 1258, lên ngôi năm 1279. Vừa mới lên ngôi, chàng trai 21 tuổi đã phải đối mặt với âm mưu thôn tính nước ta lần thứ hai của giặc Nguyên Mông.
Hình ảnh bậc hiền triết Hồ Chí Minh qua thơ Chế Lan Viên

ĐOÀN TRỌNG HUY

Trong nhiều tư cách, lãnh tụ Hồ Chí Minh còn được vinh danh là một triết gia. Hơn thế nữa, là “triết gia vĩ đại” như đánh giá của một học giả nước ngoài qua Hội thảo Di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay vào tháng 5/2010.
Còn đó những vết nứt hỗn nham

TRÀNG DƯƠNG

(Ðọc Phù Hoa, truyện thơ Văn Cát Tiên - Nxb Văn Học, 2011)
Đôi mắt buồn đứng "dưới mái tam quan"...

NGUYÊN SA(*)

Từ những ngày còn theo học triết lý tại đại học Sorbonne tôi đã mơ hồ nghĩ mỗi dân tộc bao giờ cũng có một nền triết học riêng. Bởi vì, triết học, trên mọi bình diện nào đó, rút lại, chính là ý thức được hệ thống hóa và thuần túy hóa, là một tổng hợp nhân sinh quan và vũ trụ quan.
100 NĂM NGÀY SINH HÀN MẠC TỬ VÀ 7 THẬP KỶ BÀI THƠ “ĐÂY THÔN VỸ GIẠ”

Có lẽ nếu không có bài thơ "Đây thôn Vỹ Giạ" thì vùng đất xinh xắn kia cũng không nhiều tao nhân mặc khách ghé thăm đến vậy. Nhắc đến bài thơ này người ta sẽ nhớ ngay đến một mối tình điển hình cho sự nuối tiếc bâng khuâng và dường như nó là phông nền của cái đẹp. Bây giờ người thiếu nữ áo trắng xưa vẫn được sương khói của thôn Vỹ giăng phủ khiến bài thơ bản mệnh của Hàn thi sĩ vẫn miên man trong tâm thức của nhiều thế hệ yêu thơ.