Đừng vội tin những gì mình thấy, nghe, nghĩ

14:58 10/07/2020

Nhan Hồi là đệ tử giỏi của Khổng Tử. Một lần đang khi Nhan Hồi nấu cơm trong bếp, Khổng Tử đi ngang qua, ông nhìn thấy Nhan Hồi múc cơm ăn vụng.

Phải có chánh niệm tỉnh giác; phải bình tĩnh, sáng suốt tìm hiểu, xem xét, quán chiếu... - Ảnh minh họa

Khổng Tử buồn bã lẳng lặng bỏ đi, trong đầu nghĩ: “Trước giờ Nhan Hồi là một đệ tử tốt, nay sao ra nông nỗi thế này, trở thành kẻ thấp hèn như vậy”. Đến giờ cơm, Nhan Hồi không ngồi vào bàn, Khổng Tử hỏi vì sao, Nhan Hồi đáp: “Thưa thầy, lúc nấu cơm, một cơn gió thổi bụi rớt vào nồi, con đã lấy lớp cơm bị bụi bẩn ra ăn vì thấy không nên bỏ phí, xem như con đã ăn phần cơm của mình”. Nghe Nhan Hồi nói, Khổng Tử thở dài nghĩ: “Ta sống mấy mươi năm, dạy biết bao học trò, không ngờ vẫn có lúc hồ đồ, thiếu suy nghĩ”. Đây là sai lầm do chỉ dựa vào những gì mình thấy.

Sách Cổ học tinh hoa có câu chuyện: Một người mất trộm cái búa, anh ta nghi người hàng xóm đánh cắp. Từ khi nghi ngờ người hàng xóm, hễ nhìn thấy người hàng xóm làm gì, có biểu hiện gì, anh ta cũng đều thấy đó là bộ dạng của kẻ gian. Đến khi tìm thấy cái búa rồi thì anh ta không còn thấy người hàng xóm giống kẻ gian nữa. Đây là sai lầm do chỉ dựa vào nghi ngờ, thành kiến.

Truyện Người thiếu phụ Nam Xương kể về một người vợ có chồng đi chinh chiến. Mỗi đêm người vợ chỉ vào bóng mình trên vách và nói với đứa con nhỏ: “Cha con đó!”. Đến ngày người chồng về, người vợ bảo con đến ôm cha, đứa con khóc thét lên bảo: “Không, ông này không phải cha con!”. Người chồng nghe vậy nổi cơn ghen. Vợ nói thế nào anh ta cũng không nghe. Người vợ đau khổ quá gieo mình xuống sông tự vẫn. Một buổi tối khi ngồi bên con dưới ánh đèn dầu, đứa con bỗng chỉ vào vách kêu lên: “Cha con về kìa!”. Người cha nhìn thấy bóng mình trên vách, chợt hiểu ra, anh ta đau xót tột cùng. Đây là sai lầm do chỉ nghe người khác nói mà không kiểm chứng.
 
Trong Phật giáo có câu chuyện: Có người đến mách với Đức Phật rằng Tôn giả Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên thường làm điều phi pháp. Nhưng Đức Phật một mực không nghe, Ngài cũng không nghi ngờ hai vị Tôn giả. Có người thắc mắc thì Đức Phật trả lời Ngài hiểu rõ Tôn giả Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên, Ngài biết những lời đó là gièm pha, không đúng sự thật. Cho nên những điều mắt thấy, tai nghe chưa chắc là sự thật.
 
Thông thường, nhận thức, suy nghĩ của con người hình thành do thấy, nghe, kinh nghiệm và luôn chịu ảnh hưởng, chịu tác động bởi người khác, bởi hoàn cảnh xã hội, bởi trạng thái tâm lý của chính mình, bởi những phiền não trong lòng, và bởi nghiệp riêng của mỗi người. Cho nên con người thường mắc phải sai lầm và không nhận thức đúng về thực tại.

Nên đừng vội tin vào những gì mình thấy, nghe, nghĩ, cũng đừng vội tin vào ý mình. Phải có chánh niệm tỉnh giác; phải bình tĩnh, sáng suốt tìm hiểu, xem xét, tư duy, quán chiếu, đừng để ý niệm phân biệt, kỳ thị, thành kiến, ghét thương, những phiền não tham, sân, đố kỵ, kiêu căng, nghi ngờ xen vào làm lệch lạc suy nghĩ, nhận thức của mình dẫn đến những sai lầm đáng tiếc.
 
Còn thái độ ứng xử với tình huống bị người khác hiểu sai, nghĩ không đúng về mình thì sao?
 
Trong kinh A-hàm kể câu chuyện: Có vị Tỳ-kheo tu hành rất tinh tấn, sống độc cư trong rừng. Bấy giờ có một thiếu nữ mộ đạo, nghe nói vị Tỳ-kheo đáng kính như thế, bèn xin phép cha mẹ mỗi ngày mang cơm vào rừng cúng dường. Người trong thôn thấy vậy nghi ngờ cô có tình ý với thầy, họ xì xầm bàn tán, nói ra nói vào. Cô gái nghe vậy buồn nên không mang cơm vào rừng cúng dường vị Tỳ-kheo nữa.
 
Vị Tỳ-kheo bị hàm oan nên rất buồn và chọn cách tự vẫn để rửa nỗi oan khuất. Khi Tỳ-kheo vừa đưa cổ vào sợi dây thòng lọng thì có vị thần hiện ra hỏi: “Vì sao thầy lại tự vẫn?”. Tỳ-kheo trả lời: “Tôi xấu hổ và cảm thấy bị tổn thương vì bị hàm oan nên muốn tự vẫn”. Vị thần hỏi: “Nếu người ta đồn thầy chứng quả A-la-hán thì sao?”. Tỳ-kheo trả lời: “Người ta nói thế chứ tôi đâu thành A-la-hán được”. Vị thần lại hỏi: “Vậy tại sao họ nói oan thầy lại tự vẫn?”. Nghe vị thần nói, Tỳ-kheo bừng tỉnh, tinh cần tu tập, chẳng bao lâu thầy chứng quả A-la-hán.
 
Nếu có ai đó nghĩ không đúng hoặc nói sai về mình, mình cũng không vội thanh minh, biện bạch, càng không nên để cho những điều không đúng sự thật đó tác động tiêu cực đến tâm mình. Nếu người khác trực tiếp nói với mình về điều mà họ cho là mình không đúng, hoặc thắc mắc cần làm sáng tỏ vấn đề nào đó, thì mình trình bày, giải thích để mọi người hiểu đúng. Nhưng nếu họ chưa hiểu thì mình nên kham nhẫn và tin tưởng rằng mọi việc sẽ sáng tỏ theo thời gian, không nên khởi phiền não, oán giận.

Nguồn: Phan Minh Đức - GNO
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nếp nhà lãng đãng khói hương như chiếc cầu nối với quá khứ. Hồn người tĩnh tại, thong dong hòa quyện miền tâm linh thăm thẳm. Nhưng không phải dịp Tết đến ta mới thấy nhẹ nhàng. Bất cứ khi nào đứng trước ban thờ tiên tổ, bao bộn bề, lo toan đều tự nhiên rũ bỏ, để gia tâm bảo vệ những gì tốt đẹp của tinh thần.

  • Vừa qua, một số cá thể thiên nga đã được thả vào hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội. Việc làm này đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận. Dù sau đó, các cá thể thiên nga đã được di chuyển đến một địa điểm khác song từ sự việc này nhiều người tỏ ra băn khoăn bởi hồ Hoàn Kiếm vốn được coi là nơi linh thiêng, hơn nữa hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn còn là Di tích quốc gia đặc biệt.

  • Khi toàn cầu hóa, nhiều người mới ý thức rõ hơn tầm quan trọng của sáng tạo. Nhiều quốc gia coi sáng tạo là nguồn lực chính trong nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, bên cạnh động lực cũng tạo ra nhiều thách thức đối với khả năng sáng tạo của con người.

  • “Hiện thực” của đời sống hiện ra trước cái nhìn của chúng ta luôn luôn là một hỗn hợp, một nồi súp lẩu của “thực tế” và “tri nhận”, không tách bạch, và không dễ tách bạch được.

  • Nuôi dưỡng tâm hồn ham đọc sách từ bé cho con, sẽ giúp con dễ dàng vượt qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi mới lớn, giúp con mạnh mẽ đối mặt với những thay đổi của bản thân, và sóng gió của cuộc đời.

  • Để không bị lãng quên giữa các loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại, sân khấu cải lương nói riêng, nghệ thuật truyền thống nói chung, đang tìm cách chuyển mình, dần tìm lại chỗ đứng. Trong quá trình tìm hướng đi mới ấy, các nghệ sĩ không hoàn toàn chạy theo thị hiếu một cách dễ dãi mà bỏ qua yếu tố nghệ thuật.

  • Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.

  • Văn hóa là sản phẩm, đồng thời là điều kiện, động lực, phương thức tồn tại và phát triển của một đất nước. Văn hóa có sự phát triển tự thân nhưng cũng có cả sự tiếp nhận bên ngoài. Theo các chuyên gia, trong khi bảng giá trị của người Việt xuất hiện một số hiện tượng lệch lạc, cần nghiên cứu xây dựng hệ thống chuẩn mực xã hội, từ đó xác định khuôn khổ để trở lại chân giá trị.

  • Khi các hoạt động diễn xướng dân gian dần tách khỏi, đình làng dường như đánh mất một phần linh hồn, còn nghệ thuật truyền thống cũng thiếu khí vị. Theo NSƯT Đoàn Thanh Bình, những buổi diễn của Giáo phường Đình làng Việt một năm qua chính là hành trình để mỗi người được về lại ngày xưa, đắm mình trong đời sống văn hóa cộng đồng.

  • Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.

  • Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát đã chia sẻ đầy trăn trở tại Hội thảo "Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc" vừa qua ở Đà Nẵng.

  • Sáng 16/11, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu trên địa bàn Hà Nội - nhận diện, bảo tồn và phát triển” tại đình Hào Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa - xã hội, các nghệ nhân dân, đồng đền, thủ nhang, thanh đồng…

  • Gần đây, một số trường ngoài công lập tăng học phí cao gây phản ứng của phụ huynh và bất bình dư luận. Đáng chú ý là theo Luật Giáo dục 2005, các cơ quan quản lý nhà nước không có thẩm quyền quản lý việc thu chi của các trường ngoài công lập. Các trường này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và ngành giáo dục chỉ giám sát về chỉ tiêu tuyển sinh, chương trình đào tạo.

  • Là di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng Quốc gia từ năm 1991, nhưng những giá trị lịch sử, yếu tố nguyên gốc tại chùa Khúc Thủy, thôn Khúc Thủy (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã bị xâm phạm nghiêm trọng.

  • Không phải ai sinh ra cũng đã có thẩm mỹ âm nhạc mà nó được hình thành gắn với không gian sống, điều kiện thụ hưởng. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, hiện nay ở Việt Nam hầu hết các chương trình nghệ thuật chỉ trình diễn một vài thể loại nhạc, bó hẹp sự lựa chọn của khán giả. Nếu mọi người tự mở rộng, bỏ qua rào cản để thử nghiệm nhiều thể loại nhạc khác nhau, sẽ phát hiện ra nhiều thứ mới mẻ, thú vị.

  • Cuộc sống của họ ra sao, quan niệm về tình yêu, hạnh phúc, nỗi buồn, suy nghĩ về truyền thống, hiện tại và tương lai như thế nào? Để tìm ra câu trả lời, đạo diễn người Hà Lan Manouchehr Abrontan đã đi từ Nam ra Bắc, phỏng vấn hàng trăm phụ nữ ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, vai trò khác nhau. Và “Việt Nam tim tôi” ra đời như tình ca về vẻ đẹp, sức mạnh của phụ nữ Việt.

  • “Học sinh như bó đuốc, nhiệm vụ của tôi là truyền lửa cho bó đuốc. Nhưng trước khi truyền lửa được thì giáo viên phải là người yêu thích, say mê tìm tòi, chắt lọc cái hay trong môn học, khơi gợi cho các em tự tìm tòi, tự phát hiện ra vấn đề”. Đó là chia sẻ của thầy giáo Lê Quang Nhân, Trường THPT chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk tại Lễ tuyên dương gương Người tốt việc tốt đổi mới sáng tạo trong dạy và học năm học 2016 - 2017 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) tổ chức sáng 18.10.

  • Trong bối cảnh cần khẳng định văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc tìm ý tưởng sáng tạo từ “Truyện Kiều” được cho là con đường ngắn nhất. Như GS. Phong Lê, Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam nhận định: “Doanh nhân dùng chữ tâm ấy để tiến là phúc cho họ, cũng là phúc cho xã hội vậy”.

  • Trước các phương tiện nghe nhìn, sách đang trở nên yếu thế hơn. Người lớn cũng ngại đọc sách, còn trẻ em thì thích xem iPad và chơi game. Làm sao để tạo được thói quen đọc sách cho trẻ, qua đó, dần nuôi dưỡng tâm hồn các em bằng sách?

  • Chú trọng phát triển văn hóa đọc tại vùng nông thôn, miền núi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, văn hoá đọc ở trẻ em nói riêng sẽ không thể phát triển rộng lớn nếu hệ thống phát hành sách chỉ tập trung ở thành phố và trẻ em nông thôn, miền núi vẫn còn “đói sách”.