Quý bạn đọc thân mến.
Từ số 397 (3/2022), Tạp chí Sông Hương được cấp giấy phép mới, thực hiện Thông tư 41/2020/TT-BTTTT ngày 24/12/2020 của Bộ Thông tin và Truyền thông phải thêm chữ “Tạp chí” ở phía trước măng sét. Từ tháng 6 này, chào mừng số 400, Tạp chí Sông Hương thay đổi hình thức trình bày song vẫn giữ nguyên logo và măng sét truyền thống của Tạp chí những ngày đầu thành lập.
Tạp chí Sông Hương được Thường vụ Tỉnh ủy Bình Trị Thiên quyết định cho thành lập vào tháng 4 năm 1983 và bổ nhiệm nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm làm Tổng Biên tập, nhà văn Nguyễn Khắc Phê làm Phó Tổng biên tập; tháng 6 năm 1983 ra số báo đầu tiên. Vào tháng 6 năm sau, Tạp chí Sông Hương tròn 40 năm. Đây là mốc son để các thế hệ tiền nhiệm, các cộng tác viên và độc giả của Sông Hương ôn lại nhiều kỷ niệm đẹp.
Trong nhiều năm qua Tạp chí Sông Hương luôn nhận được sự quan tâm của Tỉnh; gần đây là trong Thông báo số 110/TB-UBND ngày 30/3/2022 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Thông báo Kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình tại buổi làm việc của với Tạp chí Sông Hương về tình hình hoạt động năm 2022. Ban Biên tập sẽ tận tâm cố gắng hết mình để phụng sự bạn đọc, chuyển tải những giá trị nhân văn của văn học nghệ thuật. Mong muốn sau gần 40 năm phát triển, Sông Hương vẫn giữ trọn tấm lòng với bạn đọc, là địa chỉ tin cậy để văn nghệ sĩ gửi gắm tác phẩm tâm huyết.
Số tạp chí này do họa sỹ Nguyễn Thiện Đức thiết kế biểu tượng các chuyên mục và trình bày theo hình thức mới. Ấn phẩm số 400, là năm thứ 39 Tạp chí Sông Hương ra số báo đầu tiên. Nhân dịp này Sông Hương giới thiệu bài viết: “Sông Hương ngày bão”. Bài viết chân thực mang lại nhiều cảm xúc về chặng đầu làm báo của Ban Biên tập. Câu chuyện được kể về một cuối thu năm 1985, cơn bão số 7 và số 8 tràn vào Bình Trị Thiên, Tạp chí Sông Hương nhanh chóng cho ra tờ phụ trương đầu tiên để phản ánh kịp thời về cơn bão mà cả nước đang lo lắng; thành công ngoài mong đợi về lượng phát hành và bạn đọc nồng nhiệt đón đọc.
Số tạp chí 400 trên tay bạn đọc cũng là sự gặp gỡ của những tác giả thân quen trên văn đàn ở nhiều vùng miền. Nhiều sắc thái của cảm xúc thấm thía ân tình trong thơ và lấp lánh gam màu triết lý nhân sinh bình dị, hài hòa giữa lòng người và tạo vật. Câu chuyện tình trong truyện ngắn “Duyên thắm” như mở ra từ một gút thắt của lịch sử. “Những buổi chiều màu cam” ám ảnh và lửng lơ như một áng mây chiều. Một tình bạn chắc thật mà mong manh bởi xô đẩy của nghiệp thức đâu đó trong siêu hình bụi bám. Một mối tình nhưng nhức mà chưa thấy đâu là vết thương đích thực. “Đêm ở cánh đồng gai”, truyện dịch về câu chuyện được kể trên đảo là sự truy đuổi ý niệm huyền mị và thách thức thực tại đến tận cùng. 200 năm trường thi Thừa Thiên” - dòng tư liệu mới về tiến trình lịch sử của nơi ngày xưa thí sinh thi thố tài năng, thực hiện hoài bão làm quan giúp nước. Ở mỗi chuyên mục của số báo Sông Hương đều mong muốn mang đến bạn đọc sự hấp dẫn.
Trân trọng cảm ơn quý bạn đọc.
Ban Biên Tập
Dưới đây là mục lục:
VĂN
- Sông Hương ngày bão - VÕ MẠNH LẬP
- Duyên thắm - LÊ KIM SƠN
- Những buổi chiều màu cam - ĐINH PHƯƠNG
- Bơi đêm - HƯƠNG VĂN
THƠ
- LỮ MAI
+ Đùa với hàng hoa nhỏ
+ Nhà mẹ
- VĨNH NGUYÊN
+ Hình như
- HUỲNH THỊ QUỲNH NGA
+ Mùi chiêm bao
+ Que thời gian
+ Những tia sáng phục sinh
- ĐÀO DUY ANH
+ Viết từ vô thức
- DUYÊN AN
+ Ký ức của vườn
+ Khoảng trống
- ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG
+ Chạm
+ Giữa
- TRẦN QUỐC TOÀN
+ Biên sử của làng
+ Giữa làng quê
- NGÔ THANH VÂN
+ Về đi…
+ Cảm ơn mình tỉnh cơn say
- ĐÔNG HÀ
+ Miền yêu thương
- NGUYEN SU TU
+ Quy Nhơn
- NGUYỄN HỒNG VÂN
+ Tình ca phố
+ Khoảng lặng
- KHÉT
+ Ngồi cùng ma núi
- TỊNH BÌNH
+ Ban mai trắng
+ Hát khúc đồng xanh
NHẠC
- Bé ngoan hỏi mẹ - Nhạc: Quách Ngọc Hiếu - Thơ: Lê Huyền
- Chiếc que diêm ngộ nghĩnh - Nhạc và lời: Trương Pháp
* Bút ký dự thi
- Phiêu bạt giữa xứ kinh kỳ - TRẦN BĂNG KHUÊ
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI
- Đêm ở cánh đồng gai - OKAMOTO KIDO - ICHIRO NGUYỄN dịch và giới thiệu
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
- Có một miền quê như thế trong văn thơ Văn Công Hùng - ĐÀO TUẤN ẢNH
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA
- 200 năm trường thi Thừa Thiên - THƠM QUANG
VẤN ĐỀ & DƯ LUẬN
- Bàn thêm về thuật ngữ Đan Dương - VÕ VINH QUANG
Bìa 1: Tác phẩm SƯƠNG PHƠI CHIỀU TƯỢNG ĐÁ (Acrylic, 100cm x 100cm, 2020) của họa sỹ Đặng Mậu Tựu
Bìa 2: Tác phẩm KÝ ỨC THÁNG NĂM (Acrylic, 120cm x 120cm, 2021) & tác phẩm TRĂNG QUÊ (Acrylic, 120cm x 120cm, 2018) của họa sỹ Đặng Mậu Tựu
Bìa 2: Tác phẩm BẠCH MÃ & tác phẩm ĐẾN TRƯỜNG của NSNA Hồ Ngọc Sơn
* Thiết kế, trình bày bìa 1 và biểu tượng các chuyên mục: Họa sỹ Nguyễn Thiện Đức
- Minh họa: Họa sỹ Phan Thanh Bình, họa sỹ Nguyễn Thiện Đức, họa sỹ Đặng Mậu Tựu, Họa sỹ Nhím
- Ảnh tư liệu của nhà báo Dương Phước Thu
- Vi nhét: Họa sỹ Đặng Mậu Tựu, Họa sỹ Tô Trần Bích Thúy
Sông Hương - quà tặng tuyệt diệu của tạo hóa cho Huế thiên hạ đã biết, nhưng từ khi những con đường ven sông và các cây cầu vươn nhịp nối đôi bờ ngày một nhiều hơn thì các khách sạn và nhiều công trình kiến trúc khác, thường trọng “mặt tiền” là con đường người xe tấp nập, “vô tư” quay lưng với dòng sông từng là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca nhạc họa.
Nhân dịp mừng xuân, mừng Đảng, xin kể lại câu chuyện về một người đảng viên được dân lập miếu thờ và có một ngôi trường mang tên ông.
Hiện nay, nghệ thuật pháp lam- Huế còn nhiều kiệt tác chưa được khám phá. Ấn tượng về sự sáng tạo tinh xảo của người nghệ nhân đi trước là động lực để người đương thời tạo nên những tác phẩm mới...
Cống Địa Linh xem như dấu mốc cuối cùng của phố cổ Bao Vinh. (Thừa Thiên - Huế). Qua cống Địa Linh rẽ trái dăm trăm mét, du khách sẽ bắt gặp những tấm ván dài và phía trên là những ông Táo được đặt lên phơi khô trước lúc đưa vào lò. Ở Huế đây là nơi hiếm hoi còn "sót lại” nghề làm ông Táo với nhiều ý nghĩa trong phong tục của người Việt.
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Đây là phiên chợ độc đáo của xã Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, ít nơi nào có được. Nói là chợ phiên Quảng Ngạn nhưng chợ thu hút rất đông người dân của các xã lân cận như Điền Hải, Quảng Công vượt sóng nước Tam Giang về đây tụ hội. Chợ chỉ diễn ra trong 3 ngày, từ mồng một đến mồng ba Tết Nguyên Đán, rồi tan và chờ đến dịp này năm sau mới họp lại.
Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, nhưng người dân ở thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) vẫn còn cất giữ nhiều tư liệu quý về Hoàng Sa. Từ những bản sắc phong về “Cai đội Hoàng Sa” của vua Gia Long; đến chiếc đại hồng chung khắc tạc công ơn người trấn quản Hoàng Sa năm xưa… Tất cả đều được người dân xem như “báu vật lịch sử” và bảo vệ cẩn thận.
Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) vốn là dòng tranh dân gian nức tiếng hàng trăm năm qua. Những ngày Xuân về, làng tranh này lại rộn ràng khoe màu như chưa từng có sự đứt gãy của thời gian.
Chiều ngày 19/01/2014, tại Gác Trịnh ( 103/19 nguyễn Trường Tộ - TP Huế), Câu lạc bộ tiêu sáo Huế đã tổ chức buổi giao lưu văn nghệ đón chào xuân mới. Đông đảo những người yêu nhạc Trịnh đã đến tham dự chương trình.
Khoảng 6h sáng 18/1, khi đang trên đường cập bến, cách cửa lạch biển Thuận An khoảng một km, tàu cá do thuyền trưởng Hồ Văn Hiền (trú thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An) điều khiển bị mắc cạn. Do sóng to nên tàu cùng 5 thuyền viên đã bị nhấn chìm ngay tại vùng cửa biển Thuận An.
Đương thời, vua Bảo Đại từng nhận xét về vẻ đẹp của Nam Phương Hoàng hậu rằng: “Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người con gái miền Nam, thùy mị và quyến rũ, pha một chút Tây phương làm tôi say mê”.
Sau bao thăng trầm của cuộc sống, tranh làng Sình xứ Huế có lúc tưởng chừng đã bị xóa sổ... Nhưng may mắn vẫn còn một người đau đáu với nghề làm tranh - Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước. Ông đã gìn giữ và phục sinh nghề truyền thống có tuổi đời gần 500 năm.
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.
Điện Long An - Bảo tàng cổ vật cung đình Huế và những gì chứa đựng bên trong thực sự là một di sản quý báu.
Trong nghề đúc đồng, việc tạo mẫu có tính quyết định về nghệ thuật trong một tác phẩm. Là thế hệ thứ mười trong một gia đình có truyền thống làm nghề đúc đồng ở làng Dương Xuân xưa, nghệ nhân Nguyễn Văn Viện được tôn vinh là người thợ tài hoa, bởi khó có thể tìm thấy ở làng đúc đồng Huế người thứ hai có kĩ thuật điêu luyện và sức sáng tạo không ngừng như ông…
Ngày 8-1, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Giáo sư Tôn Thất Dương Kỵ, nguyên Bí thư Ðảng đoàn, Tổng Thư ký Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, Ủy viên Ban Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, nhà trí thức yêu nước, người cộng sản kiên trung, người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế.
Ngựa là con vật được sử dụng nhiều trong các cuộc chiến tranh thời cổ. Hình ảnh ngựa gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của nhiều dân tộc, gắn liền với các võ tướng trên nhiều trận chiến.
Mỗi lần đi ngang cầu Ca Cút đều có cái cảm giác “trời đất bao la, chìm đắm trong ta” cho dù buổi sáng, buổi chiều hay có khi về đêm. Cuối năm, khi ngọn giáo đông bắc còn căm căm, cảm giác đó chừng se sắt hơn...
Món xôi ống tưởng chừng như đơn giản này lại chứa đựng trong nó tất cả tinh hoa miền núi.