Nhà văn là ai? Tác phẩm của anh ta đảm nhận những sứ mệnh nào? Đâu là những giới hạn của văn chương? Đó là những câu hỏi mà nhiều người cầm bút đã tự vấn. Có nhiều người cho rằng, sứ mệnh duy nhất của nhà văn, không gì khác đó là hướng đến những giá trị nhân văn, chính giá trị nhân văn đã khiến tác phẩm nhà văn vượt qua mọi giới hạn.
Trên hành trình nhân văn ấy, nhiều thế hệ cầm bút đã ý thức về sự tự vượt qua những giới hạn nghệ thuật, các trào lưu sáng tác nối nhau ra đời làm phong phú nền văn chương thế giới là do vậy. Khi những cảm thức cuộc sống biến đổi, thì những phương thức nghệ thuật biểu hiện cũng biến đổi, những người mang trong mình nỗi khát khao sáng tạo do đó, đã nhìn thấy những giới hạn biểu hiện, và đã tìm cách vượt thoát. Lịch sử nghệ thuật đương đại trên thế giới đang chứng kiến những câu chuyện về những khả thể vô hạn và những cuộc tìm kiếm cái mới, cái mới này vừa ra đời, cái mới khác đã xuất hiện, vượt qua…
Văn học, và cả phê bình văn học Việt Nam hiện nay đang cần được nhìn lại trên nhiều phương diện, sau 30 năm đổi mới (1986 - 2016). Ví như, phê bình văn học cũng đang tồn tại trong những giới hạn - cả chủ quan lẫn khách quan. Nhưng điều quan trọng là vẫn đang tồn tại những giới hạn lớn hơn của văn học, những giới hạn đó đến từ khả năng tư duy, từ phương pháp sáng tạo, từ sự hạn hẹp của hệ thống triết mỹ, từ sự tồn tại rối rắm cùng lúc nhiều hệ hình sáng tác, từ những giới hạn nhận thức thẩm mỹ của công chúng, từ những định chế của văn hóa, chính trị... Nhìn thẳng vào giới hạn chính để có những cách thức chủ động vượt qua những giới hạn, là điều mong mỏi của nhiều người.
Đó cũng là lý do trong số báo này, Sông Hương thực hiện chuyên đề “Văn học Việt nam đương đại - giới hạn và khả năng vượt thoát, từ một vài góc nhìn”.
Những bài viết khác ngoài chuyên đề, ít nhiều cũng góp phần cho chúng ta hình dung thêm về những giới hạn đã và đang tồn tại, từ đó khát khao vượt qua để sáng tạo. Và như những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm được nhắc đến ở một bài viết trong số này:
“Anh trôi đi…
Mang tự do của nước đến với mọi cuộc đời…
Để sống”.
Dưới đây là MỤC LỤC:
Thư Tòa soạn
Chuyên đề: VĂN HỌC VIỆT NAM ĐƯƠNG ĐẠI -
GIỚI HẠN VÀ KHẢ NĂNG VƯỢT THOÁT, TỪ MỘT VÀI GÓC NHÌN
- NHỮNG MÙA SƯƠNG XÁM LẠNH - Trần Băng Khuê
- MÊ CUNG - Đinh Phương
Thơ: HUỲNH MINH TÂM - NG.H.DAO TRÌ - TRẦN VÕ THÀNH VĂN -
TRẦN QUỐC TOÀN - LÊ VI THỦY - PHÁP HOAN
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA SỰ VIẾT - Nguyễn Thanh Tâm
- NHỮNG GIỚI HẠN CỦA PHÊ BÌNH VĂN HỌC HIỆN NAY - Đỗ Lai Thúy
- LÝ LUẬN VĂN HỌC VIỆT NAM SAU 1975 - NHỮNG GIỚI HẠN
VÀ SỰ HÒA/HÓA GIẢI GIỚI HẠN - Phan Tuấn Anh
- Ý THỨC ĐA NGỮ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM THỜI TOÀN CẦU HÓA -
Nguyễn Văn Thuấn
- NHÌN LẠI KIỂU TÁC GIẢ TỰ Ý THỨC CỦA VĂN HỌC ĐỔI MỚI: TRƯỜNG HỢP NGUYỄN HUY THIỆP - Mai Anh Tuấn
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- BOUSSOLE (LA BÀN) - Lê Trọng Sâm dịch
ThƠ:
NHƯ QUỲNH DE PRELLE - HOÀNG THÚY - PHÙNG SƠN - NGÀN THƯƠNG NGUYỄN LOAN - NGUYỄN NGỌC HẠNH - NGUYÊN TIÊU - NGUYỄN BỘI NHIÊN NGUYỄN NGỌC HƯNG - LÊ HƯNG TIẾN
NHẠC:
- MÀU THIÊN THU - Nhạc: Hoàng Trọng Mộc & Thơ: Thái Ngọc San
- TRƯỜNG SA THIÊNG LIÊNG - Nhạc & Lời: Nguyễn Việt Hoàng - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- TÂM SỰ VỀ ĐỔI MỚI THƠ CỦA MỘT NHÀ THƠ THẾ HỆ CHIẾN TRANH -
Nguyễn Trọng Tạo
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- THƯỞNG TRÀ THUỞ ẤY - Lê Văn Kinh
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- NGUYỄN KHOA ĐIỀM KHAO KHÁT ĐẾN NHỮNG MIỀN TRONG XANH - Lê Thành Nghị – 85
- HẸN GẶP LẠI! - Ngọc Bái
- Bìa 1: “CÕI VÔ MINH 2” - Tranh của TÔ TRẦN BÍCH THÚY
- Phụ bản bìa 3: ““HỌ” THẾ GIỚI MÀU SẮC CỦA NHÀ VĂN”- TUỆ NGỌC
- Những khoảnh khắc đẹp: “MẮT ĐẢO LÝ SƠN” - Ảnh NGUYỄN HỮU ĐÍNH
- Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, NHÍM
BBT
(TG tổng hợp)
SHO - Sáng ngày 30/9, tại Hội trường UBND huyện Quảng Điền đã diễn ra Hội thảo khoa học “Quảng Điền – Lịch Sử và Văn hóa: Những giá trị đặc trưng” do UBND huyện Quảng Điền tổ chức.
Đêm thứ hai của Liên hoan phim Đức tại Huế, công chúng đến với bộ phim “Almanya - nước Đức chào đón bạn”. Đây là phim của hai chị em nhà Samdereli, trong đó có nữ đạo diễn trẻ Yasemin Samdereli từng tốt nghiệp Đại học điện ảnh và truyền hình ở Munich. Phim đã được trao giải “có giá trị đặc biệt” và đang được đề cử giải phim Đức 2011, giới phê bình điện ảnh xem đây là một “sự kiện điện ảnh Đức - Thổ Nhĩ Kỳ nổi bật”.
Khi phim “Goethe!” vừa kết thúc, gần 1000 khán giả đến xem buổi chiếu đầu tiên trong Liên hoan phim Đức tại Huế đã đứng dậy vỗ tay hoan hô không ngớt. Khán phòng của Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế đã lâu rồi mới chứng kiến một “sự kiện” lạ như vậy đối với điện ảnh.
SHO - Để thông tin đến với công chúng yêu điện ảnh Thừa Thiên Huế, chiều ngày 26/9, Viện Goethe phối hợp với Tạp chí Sông Hương- thông qua "Chương trình Phát triển Không gian Văn hóa" của Tạp chí tổ chức buổi họp báo giới thiệu về Liên hoan phim Đức tại Việt Nam 2011 và nội dung các phim được chiếu tại Huế, diễn ra tại trụ sở tạp chí, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế.
SHO - Chiều 23/9, Hội Âm nhạc tổ chức Hội thảo “Ca khúc của Nhạc sĩ Huế với đời sống âm nhạc hiện nay” tại trụ sở Liên hiệp các hội VHNT Thừa Thiên Huế, 16 Lê Lợi Huế.
SHO - Nhằm hướng đến xây dựng Bảo tàng (Nhà lưu niệm) Văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế theo kế hoạch của Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh, sáng ngày 17/9, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội thảo khoa học “Giá trị văn học Thừa Thiên Huế - Những định hướng bảo tồn”, diễn ra tại 26 Lê Lợi, Huế.
Chiều 5/9, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế, Hội Nhiếp ảnh đã tổ chức khai mạc triển lãm và trao tặng giải thưởng Ảnh nghệ thuật “Huế- những góc nhìn mới”, diễn ra tại 26 Lê Lợi, Huế.
Tối 4/9, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Đêm chung kết xếp hạng liên hoan tiếng hát truyền hình toàn quốc giải Sao Mai 2011 ở cả ba dòng nhạcThính phòng, Dân gian và nhạc nhẹ giải Sao Mai 2011 với phần dự thi của 9 gương mặt suất sắc nhất thuộc 3 phong cách này
SHO - Sáng ngày 27/8, tại Bảo tàng Quảng Trị, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Văn học Nghệ thuật - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị phối hợp tổ chức khai mạc Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực bắc miền Trung lần thứ XVIII - 2011 với chủ đề “Mảnh đất - Con người bắc miền Trung hôm nay”.
Sáng ngày 27/8, Nhà Thiếu nhi Huế phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế, Phòng Văn hóa – Thể Thao, Phòng Giáo Dục và Đào tạo thành phố Huế tổ chức lễ Tổng kết Trại sáng tác văn thơ thiếu nhi Huế năm 2011 tại Nhà Thiếu nhi, số 8 Lê Lợi - Huế.
SHO - Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh và 20 năm ngày mất của nhà thơ Lưu Trọng Lư, tối ngày 24/8, tại Café sách Phương Nam, Huế đã diễn ra đêm thơ “Huế và Lưu Trọng Lư”.
Tối 20/8, tại Trung tâm Festival, Câu lạc bộ Huế Trịnh phối hợp với Tổ chức từ thiện xã hội Búp Sen Hồng tổ chức offline lần thứ 12 với chủ đề “Mùa thu cho em”.
Tối 14/8, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Đêm chung kết dòng nhạc Thính phòng - giải Sao Mai 2011 với phần dự thi của 9 gương mặt thuộc phong cách này.
Nhân mùa Vu Lan báo hiếu Phật lịch 2555 - năm 2011, tối ngày 12/8 (13/7 Âm lịch), tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế đã diễn ra buổi Lễ “Cài hoa hồng” và văn nghệ “Kính mừng Vu Lan”.
Chiều 10/8, tại Trung tâm Truyền hình Việt Nam - VTV Huế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức buổi họp báo về chung kết Liên hoan Tiếng hát truyền hình toàn quốc - giải Sao Mai 2011.
Sau gần ba năm đến với bạn đọc Cố đô, sáng ngày 6/8, báo Đất Việt đã khai trương Văn phòng đại diện tại thành phố Huế, trụ sở đóng tại số 08 đường Hoàng Hoa Thám (trước Bưu điện tỉnh Thừa Thiên Huế).
SHO - Sau thời gian 5 ngày thâm nhập thực tế đời sống lao động, chiến đấu của cán bộ chiến sĩ Bộ đội Biên phòng, chiều ngày 02/8, Liên Hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Thừa thiên Huế đã tổ chức Bế mạc Trại sáng tác Văn học nghệ thuật với chủ đề “Biển, đảo quê hương”, diễn ra tại đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Chân Mây, huyện Phú Lộc.
SHO -Sáng 26/7, tại thành phố Thanh Hóa đã diễn ra Hội thảo phát triển báo chí văn nghệ các tỉnh Bắc Miền Trung thời kì công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
Sáng ngày 24/7, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Ủy ban Nhân dân, Phòng Văn hóa - Thông tin - huyện Hương Trà, Ủy ban Nhân dân xã Hương Vân tổ chức bế mạc “Trại sáng tác Văn học Hương Vân năm 2011”, diễn ra tại tại Nhà Văn hóa Cộng đồng thôn Lại Bằng.
Tối 17/7, tại Trung tâm Hoạt động thanh thiếu niên Thừa Thiên Huế đã diễn ra Chung kết Liên hoan khiêu vũ lần thứ I do Trung tâm tổ chức.