Đất nước đang trên hành trình 30 năm Công cuộc Đổi mới, kể từ năm 1986. Nền văn học nghệ thuật của nước nhà cũng vậy, đang hướng đến việc đánh giá chặng đường 30 năm đổi mới. Văn nghệ xứ Huế trong 30 năm qua cũng đã có những thành tựu mới, cũng có những hạn chế cần được gợi mở để cho những trang viết về sau vượt qua, sung mãn hơn, nghệ thuật hơn, đầy trách nhiệm nhân văn hơn. Kể từ số báo này, Sông Hương sẽ khởi đăng những bài viết nghiên cứu liên quan đến chủ đề này. Việc nhìn nhận lại văn nghệ Thừa Thiên Huế sẽ được giới thiệu đầy đủ hơn trong các số báo tiếp theo, sau khi Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế và Tạp chí Sông Hương tổ chức hội thảo về Văn học Thừa Thiên Huế 30 năm đổi mới 1986 - 2016 vào khoảng tháng 6 tới đây.
Tháng 4 năm nay, chúng ta đang hướng đến kỷ niệm 15 năm ngày mất nhạc sĩ thiên tài Trịnh Công Sơn (1/4/2001 - 1/4/2016). 15 năm sau ngày ông qua đời, người ta vẫn nghe và hát nhạc của ông, và âm nhạc Trịnh Công Sơn sẽ còn vang mãi trong cuộc đời này. Sinh thời, nhạc sĩ Văn Cao từng viết về Trịnh Công Sơn: “Tôi gọi Trịnh Công Sơn là người thơ ca (chantre) bởi ở Sơn, nhạc và thơ quyện vào nhau đến độ khó phân định cái nào là chính, cái nào là phụ. Và bởi Sơn đã hát về quê hương đất nước bằng cả tấm lòng của một đứa con biết vui tận cùng những niềm vui và đau tận cùng những nỗi đau của Tổ quốc mẹ hiền… Cái quyến rũ của nhạc Trịnh Công Sơn có lẽ chính là ở chỗ không định tạo ra một trường phái nào, một triết học nào, mà vẫn thấm vào lòng người như suối tưới. Với những lời, ý đẹp và độc đáo đến bất ngờ hôn phối cùng một kết cấu đặc biệt như một hình thức của dân ca hầu như không thay đổi, Trịnh Công Sơn đã chinh phục hàng triệu con tim, không chỉ ở trong nước, mà cả bên ngoài biên giới nữa…” (Trịnh Công Sơn - Người thơ ca). Có lẽ chỉ chừng đó, đã đủ lý giải vì sao âm nhạc Trịnh Công Sơn sẽ vĩnh hằng cùng dân tộc. Một nghiên cứu về con người - thơ Trịnh Công Sơn đăng trong số báo này, cùng với các hoạt động do Sông Hương tổ chức như triển lãm tranh “Niệm” của các họa sĩ Huế, chương trình ca nhạc “Hãy yêu nhau đi”… là cách mà văn nghệ sĩ, trí thức Huế nhớ về người nhạc sĩ tài hoa của quê hương.
Một bài viết cần đọc chậm, như là một tóm tắt những yếu tố và tiến trình hình thành thể loại thơ này, qua sự đối chiếu các thang giá trị giữa thơ Việt và thơ Anh, Mỹ; bài “Tân hình thức - nghĩ về cách làm thơ” đăng trong số này, sẽ giúp cho bạn đọc hiểu kỹ hơn về thơ Tân hình thức Việt.
Những sáng tác mới đầy chất trữ tình tự sự góp mặt trong số báo này, cùng những hồi ức cũ xưa về thế giới, về một Huế thời quá vãng, hy vọng sẽ góp phần đem lại cho bạn đọc những phút giây thú vị khi lần giở Sông Hương.
Dưới đây là mục lục số tháng 4/2016
- Thư Tòa soạn
VĂN:
- CON ĐƯỜNG LÔNG NGỖNG BAY - Hà Khánh Linh
- ĐÔNG KINH MÙA LÁ ĐỔ - Song Cầm
- BỨC TRANH - Lê Minh Phong
THƠ:
ĐỨC SƠN - NGUYỄN MINH KHIÊM - VŨ DY - TRẦN VÕ THÀNH VĂN -
BÙI HOÀNG VŨ - VƯƠNG KIỀU - KHALY CHÀM - NGUYỄN HƯNG HẢI - VŨ ANH VŨ
NHẠC:
- SOI MÌNH VÀO CỔ XƯA - Nhạc: Nguyễn Việt & Thơ: Nguyễn Việt Chiến
- MỘT NÉT HUẾ - Nhạc: Lê Anh & Thơ: Từ Nguyễn - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- NHỮNG HÌNH THÁI DIỄN NGÔN MỚI TRONG TIỂU THUYẾT LỊCH SỬ VIỆT NAM SAU ĐỔI MỚI - Nguyễn Văn Hùng
- TÂN HÌNH THỨC (Nghĩ về cách làm thơ) - Khế Iêm
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- MÓN QUÀ ĐÚNG NGHĨA - Alissa York - Lưu Diệu Vân chuyển ngữ
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- ĐÔI DÒNG TẢN MẠN VỀ CON-NGƯỜI-THƠ TRỊNH CÔNG SƠN - Lý Toàn Thắng
- ĐỂ CÓ PHÒNG TRANH “NIỆM” - Đặng Mậu Tựu
- “HÃY YÊU NHAU ĐI” - Chương trình văn nghệ của những người yêu nhạc Trịnh tại Huế
- “NIỆM” - Tuệ Ngọc - Bìa 2
- PHAN TUẤN ANH VÀ CÁC GÓC ĐỘ DIỄN GIẢI G.G.MÁRQUEZ - Phan Trọng Hoàng Linh
- NHIẾP ẢNH VÀ VĂN CHƯƠNG - NHỮNG CUỘC GẶP GỠ - Lê Viễn Phương - Bìa 3 & 78
- YẾU TỐ THỜI GIAN TRONG SƠN MÀI VÕ XUÂN HUY - Hoàng Diệp Lạc
Thơ: TỊNH THY - PHÙNG TẤN ĐÔNG
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- KINH ĐÔ HUẾ, MÙA HÈ 1943 - Claudie Beaucarnot - Đặng Thị Kim Ly dịch
- Bìa 1: “NGƯỜI DU CA” - Tranh của ĐẶNG MẬU TỰU
- Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, LÊ MINH PHONG, NHÍM
BAN BIÊN TẬP
(TG tổng hợp)
Vườn Huế, nơi dung sinh cỏ cây và tâm hồn Huế dịu ngọt và thi vị. Từ góc vườn ấy, hàng trăm năm qua, ngọn lửa ẩm thực Huế đã phát sinh và được gìn giữ tạo nên một phong thái văn hóa đặc trưng riêng. Giờ đây, Vườn Huế mở cửa cho ẩm thực mọi miền cùng tựu về trong Festival Nghề truyền thống 2011 diễn ra từ 30.4 đến 3.5 dọc ven hai bờ sông Hương, Quảng trường Ngọ Môn vơi chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế”.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Ngô Hòa đã nhấn mạnh như vậy tại buổi làm việc với lãnh đạo UBND thành phố Huế mới đây về công tác tổ chức Festival nghề truyền thống Huế 2011.
Tiếp theo tuyển tập bút ký "Hồn Mai" của cố nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng ra mắt bạn đọc vào năm 2007. Bây giờ là tuyển tập "Cõi tạm phù hoa" gồm các thể loại: thơ, truyện ngắn và đặc biệt là bút ký về chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, tập bút ký chân dung này là tâm huyết và tình cảm của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đối với người nhạc sĩ tài hoa.
Hướng tới Festival Nghề Truyền thống Huế 2011, Ban Tổ chức Festival nghề truyền thống Huế, Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật TT.Huế, Hội Mỹ thuật TT.Huế, Trung tâm Văn hóa Phương Nam – Làng nghề Huế đã phối hợp tổ chức triển lãm mỹ thuật chủ đề “Của nhà”, diễn ra từ 25/4 đến 04/5 tại tầng 2 Trung tâm văn hóa Phương Nam – Làng nghề Huế, 15 Lê Lợi, Tp Huế.
Sáng ngày 20/4, tại thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Tạp chí Văn nghệ Quân đội phối hợp với Tạp chí Sông Hương đã tổ chức khai mạc Trại sáng tác văn học Miền Trung - Tây Nguyên.
Sau gần một tháng tổ chức cuộc vận động sáng tác (diễn ra từ ngày 17/3 và kết thúc vào đầu tháng 4/2011), chiều ngày 15/4, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ công bố các tác phẩm VHNT hưởng ứng cuộc vận động sáng tác với chủ đề “Nguyện cầu cho nạn nhân động đất tại Nhật Bản”.
Sáng ngày 11/4, Hội Điện ảnh Việt Nam phối hợp với Chi hội Điện ảnh Huế tổ chức lớp bồi dưỡng làm phim tài liệu cho anh chị em làm công tác truyền hình ở khu vực Bắc miền Trung.
Tối ngày 30/3, tại Cung An Định, Huế - quê hương của cố nhạc sỹ tài hoa Trịnh Công Sơn đã diễn ra đêm nhạc 10 năm nhớ Trịnh Công Sơn với chủ đề “Huế - Sài Gòn - Hà Nội”.
Tối ngày 29/3, tại Nhạc Quán, số 4 đường Kim Long, Huế, đã diễn ra đêm Chung kết và trao giải “Cuộc thi giọng hát hay nhạc Trịnh Công Sơn”, chương trình do Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế, Công ty Cổ phần Du lịch Huế phối hợp tổ chức.
Chiều ngày 29/3, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương phối hợp tổ chức buổi giới thiệu tác phẩm “Nước chảy qua cẩu”, “Ngày tháng thênh thang” và “Tâm tình với Trịnh Công Sơn” của nhà văn Bửu Ý, diễn ra tại Trung tâm văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, TP Huế.
Tối ngày 26/3, tại Nghinh Lương Đình (TP Huế), UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, Sở Tài nguyên & Môi trường phối hợp với Quỹ quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF) tổ chức các hoạt động hưởng ứng Giờ trái đất 2011 với chủ đề “Hát cho hành tinh mãi xanh”.
Chiều ngày 23/3/2011, tại Văn phòng UBND tỉnh, Hội đồng xét phong tặng Nghệ sỹ nhân dân, nghệ sỹ ưu tú tỉnh Thừa Thiên Huế (thành lập theo Quyết định số 545/QĐ-UBND ngày 8/3/2011 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh) đã tổ chức cuộc họp để xét duyệt các hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu NSƯT, NSND do đồng chí Ngô Hòa - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng chủ trì.
Nhằm chia sẻ tình cảm trước đau thương mất mát của người dân và đất nước Nhật Bản do trận động đất - sóng thần gây ra vào đầu tháng 3/2011; vừa qua, vào ngày 17/3, Ban Thường vụ Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế tổ chức cuộc vận động sáng tác Văn học Nghê thuật hướng về thiên tai với chủ đề “ Nguyện cầu cho nạn nhân động đất tại Nhật Bản”.
Sáng ngày 22/3, Thư viên Tổng hợp Thừa Thiên Huế, Thư viện Khoa học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức triển lãm tài liệu Hán - Nôm và tọa đàm khoa học “Bảo tồn - số hóa di sản Hán Nôm”, diễn ra tại số 29A Lê Quý Đôn, TP Huế.
Tối ngày 20/3 (ngày 16/2 năm Tân Mão), UBND tỉnh Thừa thiên Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2010 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế.
Chiều ngày 17/3, tại kỳ họp lần thứ 16, Hội đồng nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế khóa V đã chính thức thông qua đã thông qua Đề án đặt tên đường phố của thành phố Huế đợt VI, trong đợt này tên của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã được đặt cho con đường mới bên sông Hương, thuộc phường Phú Cát, thành phố Huế.
Sáng ngày 15/3, tại trụ sở Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 58 năm ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam (15/3/ 1953 -15/3/2011) và phát động cuộc thi ảnh nghệ thuật “Huế - những góc nhìn mới”.
Sáng ngày 10/3, Nhà văn, GS. TS. Masatsugu Ono đã có buổi thuyết trình về Văn học đương đại Nhật Bản tại Trung tâm Văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, Huế; chương trình do Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Nhà văn tỉnh Thừa Thiên Huế, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam phối hợp tổ chức.
Chiều ngày 8/3, tại số 4 Hoàng Hoa Thám Huế, Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Thiên Huế, Phòng Văn hóa Thông tin thành phố Huế phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm “Tặng phẩm tháng Ba” nhân kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ.
Chiều ngày 7/3, tại 26 Lê Lợi, Huế, Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh phối hợp với Hội LH Phụ nữ, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế, Trường Đại học Mỹ thuật Huế tổ chức khai mạc triển lãm “Tranh các nữ tác giả” nhân kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3.