Thơ Hàn Mạc Tử (1912-1940)
Nhạc Walther Giger & Camille Huyền
Tiếng hát Camille Huyền
Ghi ta Walther Giger
Thánh đường Vitznau bên hồ Luzern một chiều thu - Ảnh: Trương Đình Ngộ
TRƯƠNG ĐÌNH NGỘ
Thánh đường Vitznau (xây dựng 1839 - 1943) với tháp chuông màu lục trên nền trắng toát bên hồ Luzern Thụy Sĩ cách xa quê hương Quảng Bình - Quy Nhơn của nhà thơ Việt Nam Hàn Mạc Tử (1912-1940) đến hàng vạn dặm. Thế mà chiều 04/11 vừa qua hơn một trăm dân làng Vitznau(1) đã cùng với Đại Sứ Quán Việt Nam, quan khách ngoại giao và hơn một chục kiều bào Việt Nam đã đến dự buổi nhạc thơ Moondrunk - Say Trăng - Mondestrunken do nghệ sĩ Camille Huyền và nhạc sĩ Walther Giger biểu diễn nhân dịp kỷ niệm 100 năm sinh nhà thơ Hàn Mạc Tử.
Cả ngày hôm qua Ủy Ban Nhân Dân Vitznau, đi đầu là Ủy viên Văn hóa Ursula Fritschi, cùng với các chuyên viên đã dàn dựng hệ thống âm thanh, điều chỉnh pano chiếu phụ đề thơ Hàn Mạc Tử dịch ra tiếng Anh, tiếng Đức để dân làng cũng như quan khách ngoại giao có thể cảm thụ hồn thơ Hàn Mạc Tử.
Đêm diễn do Ủy viên Văn hóa Ursula Fritschi long trọng khai mạc nói trong tiếng Đức và tiếng Anh về nhà thơ Công giáo Hàn Mạc Tử, nói về ước mơ nhân bản: Dẫu đau thương bất hạnh, hồn thơ Hàn Mạc Tử là nơi gặp gỡ với thế hệ thanh niên, với tình yêu của những người điên, những người mất trí, với Thiên Nhiên, và với Thiên Chúa. Hồn thơ Hàn Mạc Tử là một hồn thơ nhân bản. Kết thúc bài nói, bà Ursula Fritschi kêu gọi: Kính thưa Quý vị quan khách, đêm nay tại Vitznau này, chúng tôi muốn chia sẻ cùng Quý vị tất cả những xúc cảm đã một lần dâng tràn ở nơi kia trên quê hương nhà thơ, trong tác phẩm Say Trăng, thơ Hàn Mạc Tử (1912 - 1940), nhạc Walther Giger & Camille Huyền, tiếng hát Camille Huyền, tiếng đàn ghi ta Walther Giger.
![]() |
Thơ Điên, tiếng Việt, hát giọng Huế, phụ đề tiếng Đức, tiếng Anh, người Thụy Sĩ thưởng thức... - Ảnh: Trương Đình Ngộ |
Đáp từ, sau khi nói về quá trình phát triển quan hệ ngoại giao giữa Thụy Sĩ và Việt Nam, Đại Sứ Nguyễn Thế Phiệt nhắc đến bác sĩ người Thụy Sĩ nổi tiếng thế giới và rất gắn bó với đất nước Việt Nam: Alexandre Émile Jean Yersin (sinh 1863 tại Aubonne, Thụy Sĩ, mất 1943 tại Nha Trang, Việt Nam); người đã đóng góp lớn cho việc tìm ra trực khuẩn dịch hạch, bệnh lao, thành lập Đại Học Y Hà Nội, thành lập viện Pasteur Việt Nam và đề nghị xây dựng một thành phố Tây Nguyên nay là Đà Lạt. Vì thế buổi biểu diễn thơ nhạc Hàn Mạc Tử đêm nay với bài thơ Đà Lạt Trăng Mờ trên quê hương Thụy Sĩ của bác sĩ Yersin, người đã suốt đời tận tụy với Việt Nam và đã để lại nhiều ký ức sâu đậm trong dân tộc Việt Nam, sẽ tô thêm một điểm son cho tình cảm giữa hai đất nước. Cả hội trường lặng im, cảm động, ít ai nhớ được những chi tiết gắn bó đặc biệt này giữa Thụy Sĩ và Việt Nam. Kết thúc bài phát biểu bằng tiếng Anh, Đại Sứ nói: Là một người Việt Nam chúng tôi vô cùng tự hào hôm nay sẽ được cùng với quý vị xem chị Camille Huyền và Nhạc Sĩ Walther Giger trình bày phổ nhạc của nhà thơ Hàn Mặc Tử. Thi sĩ Hàn Mạc Tử mặc dù có một cuộc sống ngắn ngủi 28 tuổi (1912 - 1940), nhưng ông đã để lại cho nhân dân Việt Nam những vần thơ yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên bất hủ, có sức sống loan tỏa xuyên cả thời gian lẫn không gian, làm cho con người yêu cuộc sống hơn, yêu nhau hơn, yêu thiên nhiên hơn, gắn bó hơn giữa con người với thiên nhiên, và càng quý trọng tình đồng loại, tình cảm hàng xóm, láng giềng, bạn bè và xa hơn nữa là nền hòa bình của một đất nước và của thế giới này.
Bắt đầu buổi diễn, tiếng hò mái nhì giọng Huế
À ơi...
Chiều chiều trước bến Văn Lâu
Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm
Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông
Thuyền ai thấp thoáng bên sông
Đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non!
đã đem những ưu tư về đất nước của một Hàn Mạc Tử năm mới mười chín tuổi trong Đêm không ngủ:
Non sông bốn mặt ngủ mơ màng
Thức chỉ mình ta dạ chẳng an
làm chạnh lòng người xa xứ, âu lo nhìn về đất nước thân yêu.
![]() |
Bến Xuân dưới chân chùa Thiên Mụ, thôn An Bình - Huế - Ảnh: Trương Đình Ngộ |
Đêm nay, nhìn Camille và Walther đang nhập hồn vào Hàn Mạc Tử trong không gian Gothique của thánh đường với bài thơ Ở đây thôn Vĩ Dạ bỗng dưng nhớ về một Bến Xuân của thôn An Bình (Hương Trà) ở Huế cũng xấp xỉ một ngàn dân nằm bên bờ sông Hương thơ mộng, trong tôi miên man câu hỏi của người đi xa với những lưu luyến ngàn năm: Ai biết tình ai có đậm đà.
Với mục đích hướng đến là quyên góp cho Quỹ Tình Sông Hương, đêm diễn đã nhận được hơn 1200 USD Thụy Sĩ từ các tấm lòng hảo tâm của dân làng Vitznau và các nơi khác. Số tiền này sắp đến sẽ đượcTạp chí Sông Hương dành xây một sân chơi cho trẻ em ở vùng sâu vùng xa A Lưới bị nhiễm chất độc da cam. |
T.Đ.N.
(Vitznau - Huế, November 2012)
(SĐB 7/12-12)
-------------
(1) Làng Vitznau có dân số 1295 người, nằm trên cao độ 441m với núi Rigi được mệnh danh là Nữ Hoàng của núi non Thụy Sĩ cao 1685m, là nơi nghỉ mát nổi tiếng Âu Châu. Đêm Hàn Mạc Tử tại Vitznau có hơn trăm dân làng, nghĩa là hơn 10 phần trăm dân số, đến dự. Cả tuần sau chào nhau trên đường ai cũng nói về Rượt Trăng; và trong quán rượu, ai cũng Uống Trăng và Say Trăng…
Vitznau sẽ đêm mười lăm bài thơ Hàn Mạc Tử (đã dịch ra tiếng Đức) được biểu diễn đêm 04/11/2012 lên mạng của làng và vùng du lịch Luzern.
Biêlôruxia - Nước cộng hòa Xô-viết phía Tây với dân số 10 triệu người. Đất nước của hàng trăm nghìn con sông, hồ lớn nhỏ, nông sâu. NHÊ MAN là một trong những dòng sông lớn nhất của nước Cộng hòa Biêlôruxia. Con sông đã có bao nhiêu huyền thoại và nhiều bài hát về nó. Xuất phát từ Biêlôruxia "NHÊ MAN" trải dài theo lãnh thổ của nước cộng hòa rồi chảy ra biển Ban Tích.
YURI KUDIVOV
Tủ sách của tòa soạn báo "Thời mới" chúng tôi vừa nhận được một tác phẩm của PETER WRIGHT "THE SPY CATCHER"(Người bắt gián điệp). Cuốn sách nầy đã bị tẩy chay khỏi Anh Quốc. Hơn thế nữa, chính quyền Anh đã ra lệnh săn lùng cuốn sách ấy.
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
VIỄN PHƯƠNG
Vào ngày 06/03/1927, tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribê, thuộc miền Bắc Colombia, Gabriel García Márquez ra đời. Và 55 năm sau đó, tên của ông được xướng lên tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển dành cho giải Nobel Văn học năm 1982.
LGT: Trong số các tên tuổi văn học đang được phục hồi triệt để ở Liên Xô, Mikhail Bulgakov (1891 - 1940) là một trong những nhà văn đang được quần chúng bạn đọc ái mộ nhất, có thể nói một tác giả "siêu thời thượng". Có người gọi Bulgakov là một "Gogol thế kỷ XX".
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Nhân chuyến bay ngang qua Nhật, gặp mùa hoa anh đào, tôi ghé vào Tokyo chơi một ngày. Trong quán ăn sushi thắp đèn lồng, tôi làm quen với một người bạn Nhật. Anh là giảng viên đại học ngành lịch sử, làm thêm nghề hướng dẫn du lịch. Nói chuyện về thiền và thơ haiku, anh kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Sau này, mỗi khi nhìn thấy hoa anh đào, tôi đều nhớ anh, mong có dịp trở lại chốn cũ.
NGUYỄN HỒNG TRÂN
Như chúng ta biết, vua Bảo Đại đã tuyên bố thoái vị từ năm 1945, nhưng cho đến giữa thập niên 1950, mong muốn và tính toán cho việc đưa Hoàng thái tử Bảo Long lên ngôi chấp chính vẫn còn âm ỉ.
NINA BOREVSKAYA
Một chủ đề đã một thời bị cấm
Tôi lấy làm sung sướng vì lúc viếng thăm Thượng Hải tôi được tiếp xúc với nữ sĩ Wang Anyi một nhà văn có tác phẩm được đọc nhiều. Bà thuộc vào thế hệ đang ở vào những năm 30 tuổi.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Helsinki là thủ đô của Phần Lan - đất nước nằm về phía cực Bắc địa cầu, diện tích gần bằng Việt Nam, nhưng dân số chỉ hơn 5 triệu người.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
… Cohen lớn lên ở một khu dân cư trên sườn đồi Mount Royal, gần sông Saint-Laurent (St. Lawrence) thơ mộng, chảy qua Montréal, Québec… Sinh ngày 21 tháng 9 năm 1934 trong một gia đình gốc Do Thái, bên ngoại có dòng máu Nga, Leonard chịu ảnh hưởng nhiều của thân phụ…
HIỆU CONSTANT
(SHO) Nói đến Nhà thờ Đức bà thì hầu như ai cũng đã từng nghe. Qua tác phẩm bất hủ của Victor Hugo, nhưng nơi đây cũng là địa điểm yêu thích mà bất kỳ khách tham quan nào ghé Paris cũng cố gắng dừng chân!
Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Trong bài nói chuyện tại Yale Political Union1 ngày 23/4 năm nay, Meena Alexander bắt đầu với một trích dẫn từ bài luận năm 1821 của Shelley, “Sự biện hộ của thơ ca”. Kết luận – “Thi nhân là những nhà lập pháp không được thừa nhận của thế giới” – dẫn đến cuộc tranh luận sôi nổi. Sau đây là phiên bản đã sửa chữa đôi chỗ của bài nói chuyện mà Meena đã trình bày.
THÁI KIM LAN
Thôi Hộ viết "hoa đào năm ngoái còn cười gió đông"? Ở đâu thời nào Tây hay Đông, thì hoa vẫn nở, đào vẫn chớm nụ trong gió xuân.
ELENA PUCILLO TRUONG
Mệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằn xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
TRẦN HUYỀN SÂM
Phải chăng, chiến tranh vẫn là chủ đề quan tâm nhất của xã hội phương Tây? Theo dõi đời sống văn học Pháp trong những năm trở lại đây, cho phép chúng ta khẳng định rằng, phần đa các tác phẩm đạt giải thưởng lớn đều có xu hướng lật lại quá khứ để lý giải những căn bệnh của xã hội đương đại.
Ông Nelson Mandela, biểu tượng của cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở nước này và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng trong thế kỷ 20, đã qua đời ở tuổi 95. Tổng thống Nam Phi đương nhiệm ông Jacob Zuma nói sẽ cử hành quốc tang với nghi lễ trọng thể nhất với Nelson Mandela. Toàn nước Nam Phi sẽ treo cờ rủ từ thời điểm này cho đến hết lễ tang. "Đất nước chúng ta mất đi người con vĩ đại nhất. Toàn thể dân tộc ta mất đi một vị cha đáng kính", Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma thông báo trong bài diễn văn đọc trên truyền hình trước toàn thể nhân dân.
ĐOÀN CẦM THI
(Đọc “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville)
Patrick Deville sinh năm 1957, tác giả của mười tiểu thuyết, giải thưởng Femina năm 2012, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại. Tiểu thuyết “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville vừa ra mắt độc giả Việt Nam.
Hai nhà văn Angiêri nổi tiếng Bulaiđ Đuđu và Muluđ Asur đến thăm tòa soạn Tạp chí "Văn học nước ngoài".