Chuyện... tình của nhà thơ Victor Hugo
Văn hào Victor Hugo - Alphonse Legros vẽ - Ảnh: wikimedia.org
Chẳng hạn, chỉ cần nhắc tới cuốn truyện đầm đìa nước mắt Les Misérables (Những kẻ khốn nạn - 1862)(1) là ít ai quên, đặc biệt ở Việt Nam, các nhân vật như anh tù khổ sai Jean Valjean và cô bé Cosette bị cặp vợ chồng nhà chủ tửu quán tên là Thénardier đày đọa khôn cùng. Nhưng ít người biết rằng nhà thơ nhà văn kịch tác gia lớn này đồng thời cũng không kém năng động và sung sức trên… trường tình, cả khi đã gần đất xa trời. Dưới đây, vào hè, chúng tôi muốn kể cho bạn đọc nghe một giai thoại, hay đúng hơn, một sự cố đã thật sự xảy ra cũng vào hè hơn một thế kỉ rưỡi trước, dính tới đường tình của văn/thi hào. Sự việc đã được ghi rành mạch trong cuốn sổ trực ban gọi là main courante ngày 5 tháng 07/1845 ở Công an phường Vendôme, Paris quận I, nhưng lại chưa hề được nhắc tới trong văn học sử, hay trong bất luận cuốn tiểu sử nào. Cũng lạ, là bởi chẳng một chi tiết lớn nhỏ liên quan tới một đại văn/thi hào như Victor Hugo mà không tiềm chứa chút ít ý nghĩa. Vì chưng, như đã nói, đương sự vốn rất ư năng động và sung sức về đủ mọi mặt, biết đâu đó lại là nguồn hứng sáng tác. Ngõ hẻm Saint-Roch Đây là một trong số ngõ hẻm trải đá hiếm có độ chừng trăm mét còn sót lại ở Paris. Nằm ngay trung tâm thành phố, nối liền hai con đường lớn Pyramides và Saint-Honoré, tranh tối tranh sáng núp bóng dưới tháp nhà thờ Saint-Roch. Chỉ vài bước là đã tới quảng trường Vendôme xa hoa tráng lệ và vườn Tuileries thuộc Hoàng cung trong khu Palais Royal. Vào giữa thế kỉ XIX, ngõ hẻm có tên Saint-Roch này nổi tiếng không ít, hệt như các xóm đèn mờ, cà phê vườn, cà phê nhạc hiện nay ở bên ta, hay khu Khâm Thiên trước kia ở Hà Nội thời Pháp thuộc. Có chút gì lạ… thường ở chỗ ngõ hẻm dọc theo sát vách nhà thờ! Nhà văn khuynh hướng tự nhiên Emile Zola (1840-1902) đúng ba chục năm sau, trong tập Pot-Bouille (Pot-Bouille, 1882), vẫn còn miêu tả khung cảnh đó như vầy: “Hắn (nhân vật trong truyện) chợt thấy mình lọt thỏm vô trong hành lang thâm u của ngõ hẻm Saint-Roch. Trước mắt hắn, ở ngưỡng cửa nhà nghỉ nằm trong góc tối, Valérie (nhân vật khác, phái nữ) đang chia tay một ông khách râu ria xồm xoàm”. Khách ở đây là khách làng chơi. Ngày 5 tháng 07/1845 Victor Hugo đã lang thang đến đây. Để bất thần… bị bắt quả tang đang hành lạc trong phòng trọ nhà nghỉ với cô nường Léonie Biard, đã có chồng, vợ một nhà điêu khắc ít nhiều được giới nghệ sĩ biết tiếng. Biên bản Công an phường Vendôme đã ghi rõ sự việc như vậy. Bạn hãy cứ hình dung cảnh tượng đó. Vào lúc tinh sương hôm ấy, một đội công an hùng hục đột nhập nhà nghỉ (ai bắn tin cho họ?), rầm rập leo lên garni (phòng trọ) ở từng trên, đập cửa thùm thụp. Victor Hugo và Léonie Biard hốt hoảng quơ lấy quần áo vội vã xỏ vô xỏ vào, trong lúc ngoài cửa công an không ngớt hô hoán: “Au nom de l’Empereur, ouvrez…”. Nhân danh Hoàng đế, mở cửa mau lên..., bởi bấy giờ Hoàng đế Napoléon III (Napoléon đệ tam) đang trị vì nước Pháp, và công an chưa có thói nhân danh luật pháp để bắt bớ như ngày nay. Thời ấy, xã hội và luật pháp ở đây không đùa với những chuyện gian dâm ngoại tình, chẳng thua gì ở bên ta thời xưa với những chuyện lăng loàn và những chuyện hủ hóa. Nên chi Léonie Biard tất bị tống giam trong nhà tù Saint-Lazare dành cho phụ nữ để phục hồi nhơn phẩm hai tháng trời ròng rã. Còn Victor Hugo, lúc bấy giờ đang giữ chức pair de France (nghị viên) Thượng viện, dĩ nhiên được miễn thứ. Khiến cho nhà thơ lãng mạn Lamartine (1790-1869) cũng phải lên tiếng mỉa mai, thâm độc: “Mọi thứ đó xem ra thật dễ quên tức khắc. Nước Pháp vốn là một nước cao su, người ta có thể bật nẩy mình nhảy khỏi giường chiếu một cách mau lẹ”. Tình trường So với hình phạt gọt gáy bôi vôi hoặc bè chuối trôi sông(2)thời không xa lắm ở bên ta thì hai tháng phục hồi nhơn phẩm (gần một thế kỉ rưỡi sau, thành ngữ này lại được cóp nguyên xi, ứng dụng vào xã hội) mà cô nường Léonie Biard trả giá cho hành vi ngoại tình và ngoại dâm của mình xét ra quả thật là quá nhẹ. Còn Victor Hugo thì chẳng những không bị voi giày ngựa xéo(3) như vào thời Tự Đức (1830-1883) mà còn được phép đi nghỉ… xả hơi, xa cách tình trường một thời gian… ngắn. Tình trường của Victor Hugo bấy giờ nằm khoanh trong một diện tích nhỏ hẹp. Cứ giở bản đồ thành phố Paris mà coi. Bà vợ chánh thức Adèle (họ Foucher) chung sống với ông chồng Victor trong một căn hộ ở quảng trường Royale, nay đổi thành quảng trường des Vosges. Còn cô đào Juliette Drouet (1806-1883, tên thật là Julienne Gauvain), vừa là tình nhân vừa là nguồn hứng thiết thân với ông từ những năm 1833, thì cư ngụ trên con đường nhỏ Sainte-Anastase kề cận. Và đó là không kể biết bao cuộc tình chóng vánh với các nữ diễn viên mới bước vào nghề trong rạp Comédie Française (Nhà hát Quốc gia Pháp) cũng gần kề. Riêng cô nường son trẻ Léonie Biard, thì đành chịu chấp nhận phòng trọ nhà nghỉ nọ ở ngõ hẻm Saint-Roch hầu cho văn hào được thỏa thích phụ bạc cùng một lúc cả phu nhân và tình nhân của mình. Ngày nay, căn hộ 280 mét vuông ở quảng trường des Vosges được biến thành Maison de Victor Hugo (Viện bảo tàng Victor Hugo), còn cư quán của Juliette Drouet nằm trên con đường nhỏ Sainte-Anastase thì mang một tấm biển đề Ici vécut Juliette Drouet (1806-1883) (Juliette Drouet, 1806-1883, đã cư ngụ nơi đây). Riêng nhà nghỉ trong ngõ hẻm Saint-Roch nay không còn nữa thì tất nhiên không có một ghi chú nào hết, dẫu rằng sự cố ngày 5 tháng 07/1845, ngoài chỗ đáng thương cho cô nường Léonie Biard, đã là dịp khiến cho Victor Hugo khởi tác thiên truyện nổi tiếng nhất của mình. Số là ngay sau khi được miễn thứ, Victor Hugo liền rởi khỏi Paris đi nghỉ xả hơi, tạm trú ở tửu điếm Au rendez-vous d’Austerlitz (Chỗ hẹn Austerlitz), xã Montefermeil ở ven đô. Nhà trọ này cũng như nhà nghỉ nói trên nay không còn nữa, nhưng hình bóng của nó vẫn còn hiển hiện qua tên gọi Auberge des Thénardier (Tửu quán vợ chồng Thénardier) trong tác phẩm để đời của văn hào. Ngày 7 tháng 11/1845, chính trong tửu điếm tạm trú này nhà văn đã khởi tác cuốn truyện tràn trề nước mắt Les Misérables, trong đó nhân vật Jean Valjean lang thang ngoài sương gió như sau: “Hắn cứ nhắm hướng Montefermeil mà bước tới một cách quả quyết như kẻ đã từng đến đó nhiều lần và biết rõ xứ này”. Kẻ đã từng đến đó nhiều lần và biết rõ xứ này, chính là tác giả. Trở lại tình trường Chứng nào tật nấy, chẳng mấy lâu sau là Victor Hugo đã quay ngược trở về Paris hú hí với bà vợ Adèle, với người tình muôn thuở Juliette, với người tình mới là cô đào Marie Dubois và với biết bao cuộc tình chóng vánh khác. Mang theo bản thảo đã khởi tác ở Montefermeil, để cuối cùng hoàn tất 17 năm sau vào năm 1862 ở biệt thự Hauteville-House, trên hòn đảo nhỏ Guernesey thuộc nước Anh, gìữa biển cả đầy sóng gió tựa như cuộc đời của mình - nơi ông lưu vong suốt 15 năm trời (1855-1870), bị chánh quyền Đế chế đệ nhị bấy giờ truy bức. Cũng trong thời gian lưu vong này mà thi hào hoàn tất và khởi tác các tập thơ, châm biếm Châtiments (Hình phạt), trữ tình Contemplations (Trầm tư) và anh hùng ca La légende des siècles (Sử thi ngàn đời), biểu hiện tài thơ nhiều mặt của mình. Nhưng vẫn khôn thôi năng động và sung sức tình trường, cho tới ngày nhắm mắt. T.T.Đ (264/2-11) ----------------- (1) Những kẻ khốn nạn, bản dịch của Nguyễn Văn-Vĩnh - Nxb Trung-Bắc-Tân-Văn, Hà Nội, 1925. Nguyễn Văn-Vĩnh khéo dùng từ khốn nạn bấy giờ hàm nghĩa nghèo khổ và hoạn nạn, chớ không chỉ mang nghĩa hèn mạt như hiện nay, để chuyển đúng nguyên ý misérable của Victor Hugo. (2) Gọt gáy bôi vôi: người vợ ngoại dâm bị gọt tóc sau ót, bôi vôi trắng, rồi dẫn đi bêu riếu khắp nơi; bè chuối trôi sông: bị cột trên bè chuối, rồi thả trôi sông, tấp vô bờ là liền bị làng xóm đẩy ra, không ai dám cứu vớt. (3) Voi giày ngựa xéo: người chồng ngoại dâm bị trói, rồi dẫn ra sân cho voi, ngựa giẫm - trên thực tế, nhờ có vợ bé, vợ nhỏ, nhu cầu tình dục hầu như được thỏa mãn, nên đây chỉ là hình phạt ít khi áp dụng. |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
TRẦN THÙY MAI.Năm giờ sáng, máy bay chở chúng tôi đáp xuống sân bay Incheon. Giọng nói ngọt ngào của nữ tiếp viên vang lên với lời cảm ơn và câu chào tạm biệt, sau khi báo một thông tin làm chúng tôi ớn lạnh: Nhiệt độ bên ngoài là 4 độ C...
-
ĐẶNG NHẬT MINHLà một thương cảng của Nhật Bản, nhưng Fukuoka lại được nhiều người biết đến như một thành phố của nhiều hoạt động văn hoá mang tầm quốc tế. Tôi có duyên nợ với thành phố này từ năm 1991 khi được mời tham dự Liên hoan phim quốc tế Fukuoka lần thứ nhất với bộ phim Bao giờ cho đến tháng 10.
-
PHẠM XUÂN PHỤNGChữ tea trong tiếng Anh là do dùng mẫu tự La -tinh để ký âm chữ trà (âm Hán Việt) mà người Trung Hoa nói rất rõ là chè. Lâu nay cứ tưởng chè là tiếng thuần Việt hoặc là biến âm của trà, hóa ra chè lại là từ gốc của trà. Mẹ mà nhầm là con, vui thật.
-
BÙI NGỌC TẤNLần đầu tiên đặt chân tới Châu Âu, có biết bao nhiêu ấn tượng. Ấn tượng về những nét mặt người, về những dáng người đi, về bầu trời không vẩn bụi trong veo, về những xa lộ, về những chiếc xe phóng với tốc độ 140 kilômét không một tiếng còi, nối nhau trên các con đường tám đến mười làn xe chạy không còn biên giới cách ngăn...
-
NGUYỄN VĂN DŨNGCó người nói Praha đẹp hơn Paris . Tôi không tin. Nhưng bây giờ thì tôi thấy nhận xét ấy không phải không có căn cứ. Praha là thành phố cổ kính nguyên vẹn nhất châu Âu, là “thành phố của trăm tháp vàng”, là “bài thơ bằng đá”, là khúc hát đắm say, là cốc rượu nồng nàn, là bức tranh tuyệt mĩ, là mảnh thời gian còn sót lại... Năm 1992, Praha được công nhận là di sản văn hoá thế giới.
-
PHẠM THỊ CÚCCó người nghĩ rằng, ở các nước giàu, thì ít người thất nghiệp. Không đâu, ở Pháp, người thất nghiệp cũng khá nhiều, mà đâu phải vì không có bằng cấp mà thất nghiệp, đa số họ đều có bằng kĩ sư, cử nhân, cả thạc sĩ hẳn hoi.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGAmazon là tên khu rừng lớn nhất thế giới. Amazon cũng là tên con sông, theo khảo sát mới đây, là con sông dài nhất thế giới. Amazonas, quê hương của hai Amazon kia, là bang rộng nhất trong 26 tiểu bang của Brasil - rộng hơn cả diện tích của nước Anh, Đức, Pháp, Ý cộng lại. Còn Manaus, là kinh đô của Amazonas miên man núi rộng sông dài.
-
NGUYỄN VĂN DŨNG Tôi thật sự xúc động khi đứng trước ngôi mộ của Lý Tiểu Long. Trước đây tôi hình dung nơi an nghỉ cuối cùng của anh phải là một ngôi đền cực kỳ tráng lệ cho xứng với tên tuổi lẫy lừng của anh. Sau khi anh mất, một tờ báo ở Sài Gòn hồi đó viết đại loại trong thế kỷ XX, anh là một trong ba nhân vật nổi tiếng nhất châu Á.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGVới Phật giáo, Linh Thứu là ngọn núi thiêng. Sau khi thành đạo, một thời gian dài Linh Thứu là trú xứ của đức Phật và các đệ tử của Ngài. Tại đây Ngài đã giảng kinh Pháp Hoa và nhiều bộ kinh quan trọng khác. Linh Thứu còn là nơi khởi phát dòng Thiền Ấn Độ để rồi từ đây hạt giống Thiền được gieo trồng khắp nơi trên trái đất.
-
PHẠM PHÚ PHONGTrong lịch sử đất nứơc Trung Hoa có sáu nơi được chọn làm thủ đô, theo thứ tự Lạc Dương, Tây An, Nam Kinh, Khai Phong, Hàng Châu và Bắc Kinh là thủ đô thứ sáu, tồn tại cho đến ngày nay. Bắc Kinh đầu tiên là kinh đô của nước Yên, nên còn gọi là Yên Kinh, sau đó đến thời Minh Thành Tổ cho xây dựng trở thành Bắc Kinh ngày nay. Với diện tích 18.826 km2, Bắc Kinh rộng gấp 18 lần so với thủ đô Hà Nội, được mệnh danh là thành phố bốn nhiều: nhiều người, nhiều xe, nhiều cầu vượt, nhiều di tích...
-
Từ một trại lính đầy vết đạn ở vùng California (Hoa Kỳ) đã xuất hiện một tu viện Phật giáo - Tu viện Lộc Uyển - do nhà sư gốc Huế - Thiền sư Thích Nhất Hạnh - gầy dựng. Tại đây, ảnh hưởng của Thiền học Việt Nam đã tạo được một sự chuyển hóa đầy thử thách: biến trung tâm luyện tập bắn súng trở thành thiền đường đầy ánh sáng và tình thương, có ảnh hưởng rất lớn đối với nhiếu người ở Hoa Kỳ.Sông Hương xin giới thiệu bài viết của Teresa Wattanabe đã đăng trên tờ Los Angeles Times, tờ nhật báo lớn hạng ba của Hoa Kỳ, với bản dịch của Làng Mai và ảnh của Nguyễn Đắc Xuân để giới thiệu với bạn đọc như một dòng chảy của văn hóa Phật giáo xứ Huế.
-
TRẦN THÙY MAICác quan chức ngành khí tượng Nhật Bản đã cúi gập mình xin lỗi toàn dân: Hoa anh đào sẽ nở ngày 23 thay vì 16 - 3 như dự báo. Đến sân bay Narita vào đúng sáng 24, tôi tự nghĩ mình đến rất kịp thời, nên khi cậu cảnh sát làm thủ tục nhập cảnh hỏi về mục đích đến Nhật, tôi đã không ngần ngại trả lời chắc nịch: “Ngắm hoa anh đào”. Cậu cảnh sát khoanh cái rụp vào lời khai của tôi và “OK” ngay với một nụ cười trên môi.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGNằm giữa trung tâm bán đảo Iberia, thủ đô Tây Ban Nha trải rộng trên các ngọn đồi dưới chân rặng Sierra de Guadarrama, ở độ cao 640m so với mặt nước biển - là thành phố cao nhất châu Âu. Diện tích 607 km2. Dân số gần 4 triệu người.
-
KEVIN BOWEN
(Giám đốc WJC)LTS: Trong 25 năm qua tên tuổi nhiều nhà văn, nhà thơ của Trung tâm William Joiner (Đại học Massachusetts - Hoa Kỳ) như Kevin Bowen, Fred Marchant, Nguyễn Bá Chung, Lady Borton, Martha Colline, Bruce Weigl, Lary Heinemann... đã xuất hiện trên Sông Hương cũng như trên nhiều báo chí văn nghệ, văn hoá trong nước với những tác phẩm tâm huyết, mến yêu đất nước Việt Nam cũng như những hoạt động trên các lãnh vực giao lưu văn hoá, giúp đỡ y tế, giáo dục cho Việt Nam sau chiến tranh, như những biểu hiện của sự ân hận, tủi hổ với những gì mà đất nước họ đã gây ra trên mảnh đất này.
-
NGUYỄN BÁ CHUNG
Tháng 10 năm 2007 đánh dấu 25 năm thành lập trung tâm Joiner. Nhưng với tôi, nó đánh dấu một đoạn đường 20 năm nổi chìm với trung tâm, trong đó có 15 năm làm thiện nguyện và 10 năm cuối cùng làm việc chính thức. Hai mươi năm là một thời gian dài đủ để nhìn lại, ghi lại một số kỷ niệm và rút ra một số kinh nghiệm để nhìn tới đoạn đường phía trước.
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂNHoạt động yêu nước ở miền Nam từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước, tôi không lạ gì nước Mỹ. Thuở ấy, Phan Ch. anh bạn vong niên của tôi làm phiên dịch ở cơ quan MACV ở Huế từng bảo tôi “Người Mỹ giống như một cậu bé con nhà giàu nhưng thiếu lễ độ”.
-
VÕ QUÊNhận lời mời của Hội đồng quốc gia vì nghệ thuật truyền thống Hoa Kỳ (National Council for the Traditional Arts), đoàn nghệ sĩ thuộc Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tham dự Festival dân ca dân nhạc tại thành phố Lowell, bang Massachusetts, Hoa Kỳ từ ngày 25-7-1995.
-
NGUYỄN XUÂN THÂMChúng tôi đến Aten vào cuối tháng chín, mà buổi trưa vẫn còn oi bức như bao trưa miền biển ở Việt . Thanh Tùng và tôi loay hoay mãi vẫn không bắt được taxi để chuyển tiếp đến sân bay nội địa.
-
NGUYỄN VĂN DŨNGSau Cali tôi định đi Dallas, nhưng rồi chuyển hướng, tôi lên Seattle theo vẫy gọi của bạn bè. Ai ngờ cái thành phố nầy dịu dàng, xanh và đẹp đến vậy. Hèn chi người ta gọi nó là “Thành phố ngọc bích” ( Emerald City ), hay “Mãi mãi xanh tươi” ( Evergreen State ).
-
PHẠM THƯỜNG KHANHĐầu năm nay khi biết tôi chuẩn bị đi công tác Trung Hoa, em gái tôi, một người thơ gọi điện từ Huế ra bảo: “Anh cố gắng mà cảm nhận vẻ đẹp rực rỡ của văn minh Trung Hoa. Hình như với bệ phóng vững chắc của nền văn minh hàng ngàn năm ấy, người Trung Hoa đang có những cuộc bứt phá ngoạn mục và trong tương lai dân tộc này còn tiến xa hơn nữa”. Là một quân nhân, tôi đâu có được trí tưởng tượng phong phú và trái tim dễ rung động như em tôi, nhưng 10 ngày trên đất nước Trung Hoa đã để lại trong tôi những ấn tượng thật sâu đậm.
.png)
.png)
