Các nhà hát chật vật “bơi” giữa dòng Covid-19

14:57 31/05/2021

Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.

Các nghệ sĩ Nhà hát Múa rối Trung ương trình diễn vở rối thử nghiệm "Kiều" năm 2020.

Hoãn, hủy mọi lịch diễn

Mọi năm, khoảng thời gian từ sau Tết đến đầu hè là thời điểm thuận lợi cho lịch biểu diễn của các nhà hát, từ các lễ hội, các kỳ nghỉ lễ cho đến dịp Quốc tế Thiếu nhi. Thế nhưng, dịch Covid-19 đã khiến cho mọi thứ thay đổi. Các nhà hát trong khoảng đầu năm 2020 và từ đầu năm 2021 đến giờ gần như phá sản các kế hoạch biểu diễn. 

NSND Thanh Ngoan, Giám đốc Nhà hát chèo Việt Nam cho biết, năm 2020, Nhà hát còn có một số hoạt động biểu diễn, nhưng năm nay không còn buổi nào. Khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 dương lịch, vào dịp lễ hội, Nhà hát xây dựng chương trình công phu, nhưng đều bị hủy. Tháng 4, Nhà hát cũng có các buổi biểu diễn, chiếu chèo phục vụ du lịch, nhưng cũng phải dừng lại hết. Cũng trong tháng 4, Nhà hát dựng vở mới nhưng phải hoãn đến tháng 6 hoặc 7. Một số chương trình biểu diễn phục vụ các đơn vị, cơ quan, biểu diễn ở biên giới, làm việc với các tỉnh Lào Cai, Quảng Ninh cũng mới chỉ thực hiện được một nửa.

NSND Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam cũng chia sẻ về những khó khăn của Nhà hát trong đại dịch: “Năm nay, các chương trình của Nhà hát mất trắng. Hiện tại Nhà hát vẫn đang phải tập trung dựng vở để kịp dự Liên hoan sân khấu Cải lương vào tháng 11. Mặc dù không chắc Liên hoan có diễn được vở không nhưng vẫn phải dựng sẵn và chia nhau ra tập vì không dám tập trung đông người”.

Được biết, năm nay Nhà hát Cải lương Việt Nam dựng ba vở, trong đó hai vở là theo đơn đặt hàng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, và một vở xã hội hóa về Bác Hồ. Cuối năm, vào tháng 12, Nhà hát sẽ kỷ niệm 70 năm thành lập. “Hiện tại các nghệ sĩ vẫn phải dựng vở nhưng chia nhau ra tập vì không dám tập trung đông người. Tình hình dịch như thế này, chúng tôi cũng chưa biết như thế nào” – ông nói. Hiện tại, doanh thu của Nhà hát gần như “trắng”, phải lấy kinh phí dựng vở để duy trì, dựng ba vở nuôi chín tháng. “Nhưng hiện tại đã âm rồi, thiều thì lại đi vay chỗ này hay chỗ khác” – Giám đốc Triệu Trung Kiên cho hay.

Cũng là loại hình nghệ thuật truyền thống, Nhà hát Tuồng Việt Nam cũng chung tình cảnh khi loay hoay tìm lối ra trong bối cảnh bệnh dịch, hạn chế tập trung đông người. Ông Phạm Ngọc Tuấn, Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam chia sẻ, tuồng, chèo chủ yếu dựa vào các lễ hội để diễn. Tình hình dịch như thế này, các suất biểu diễn hủy rất nhiều. Một buổi diễn với Tuồng vô cùng khó khăn. Nghệ sĩ nhiều người thoái chí, chủ yếu sống dựa vào nghề diễn. Nhà hát đã cố gắng tạo các chương trình để chớp thời cơ dịch tạm lắng nhưng rất khó. 

Ông Phạm Ngọc Tuấn cũng cho biết, hầu hết các buổi diễn dù không nhiều nhưng cũng đã phải hủy: “Diễn ở phố cổ thù lao thấp nhưng vẫn duy trì. Các buổi diễn ở rạp, diễn cho khán giả trẻ, diễn ở học đường, vùng sâu, vùng xa cũng không thực hiện được”. 

NSND Tống Toàn Thắng, Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng chung tâm trạng lo lắng trước tình hình dịch bệnh kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến các nghệ sĩ. Ông cho biết, thông thường mọi năm từ tháng 2, Liên đoàn Xiếc đã có chương trình khai xuân, nhưng năm nay đến tận 27-3 mới khai xuân được, và cũng diễn mới được đến 27-4, sau đó còn hơn chục buổi biểu diễn cho học sinh. Liên đoàn như đang cơn khát được nhấp chút nước rồi lại khát. Gala Xiếc ba miền bị hủy, các chương trình biểu diễn dịp hè, dịp nghỉ lễ cũng hủy, phải trả lại tiền vé cho khán giả. Liên đoàn Xiếc cũng đứng trước những tổn thất nặng nề. "Phải đi vay mượn để duy trì nhưng đến nay đã kiệt quệ quá” – nghệ sĩ cho biết.

Nỗi lo thiếu nhân lực sau mùa dịch

Nguồn thu không ổn định hoặc không có, ngừng ký hợp đồng với lao động, không có giải pháp tăng lương… Những vấn đề này khiến cho nguồn nhân lực của các nhà hát, bằng cách này hay cách khác, đã giảm đi đáng kể. 

Các nhà hát chật vật “bơi” giữa dòng Covid-19 -0

 Vở "Cây gậy thần" kết hợp giữa xiếc và cải lương, do Nhà hát Cải lương Việt Nam và Liên đoàn Xiếc Việt Nam thực hiện. Ảnh: Nhà hát Cải lương Việt Nam.


NSND Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam chia sẻ, các loại hình nghệ thuật khác nhau nhưng khó khăn chung là giống nhau. Nghỉ dài ở nhà, lâu không làm nghệ thuật, nhiều nghệ sĩ rất lo lắng. Nghệ sĩ chia sẻ, ông lo nhất là lực lượng nghệ sĩ đã rất mỏng rồi còn bỏ nghề. “Năm ngoái có mấy solist bỏ nghề. Có những nghệ sĩ đã có thành tích, đầy đủ huân, huy chương, một số vào biên chế rồi cũng bỏ nghề. Ngoài miếng cơm manh áo, tôi sợ nhất là các nghệ sĩ dần dần bỏ nghề, trong khi đào tạo được nghệ sĩ biểu diễn rối rất khó. Có em vào được một thời gian rồi lại bỏ đi làm bảo hiểm, đi làm nhôm kính, lái xe”.

NSND Thanh Ngoan, Giám đốc Nhà hát chèo Việt Nam cũng chung tâm trạng này khi nói về các nghệ sĩ của Nhà hát mình: “Các diễn viên trẻ của Nhà hát Chèo, lương hợp đồng chỉ vỏn vẹn 3 triệu đồng/tháng. Từ năm ngoái đến năm nay, họ nghỉ gần hết. Chỉ có 19 em vào biên chế được trả lương. Các diễn viên hợp đồng nếu không có lương, sẽ bỏ hết. Và khi đó, Nhà hát càng khó khăn hơn khi không có lực lượng nối tiếp”.

Dịch Covid-19 kéo dài từ đầu năm 2020 đến nay đã khiến cho các nhà hát chưa kịp “hồi” lại đã tiếp tục chới với. Trước mắt, không chỉ cần những giải pháp cấp bách, như gói hỗ trợ tạm thời để giúp các nghệ sĩ không bỏ nghề, phối hợp với các đài truyền hình để dựng vở phát sóng... Cũng với những giải pháp cấp bách này, cũng cần có những thay đổi về lâu dài như cho phép thực hiện cơ chế tự thu, xây dựng nhà hát online, và cần có sự tham gia của cơ quan quản lý Nhà nước trong việc hỗ trợ các nghệ sĩ.

Theo Khánh Linh - NDĐT

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.

  • Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.

  • LÊ HOÀNG TÙNG

    Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước.

  • Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.

  • Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.

  • Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.

  • Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊ   

    Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018.

  • Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.

  • Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.

  • 5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.

  • Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?

  • Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.

  • Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.

  • NGUYỄN THANH TÙNG

    Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe.

  • Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.

  • Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.

  • Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.

  • Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…

  • Câu hỏi khá táo bạo, tương tự như khi người ta tính chuyện bứng một gốc cây cổ thụ ngàn năm, rễ của nó đã lan rộng cả dải đất hình chữ S, tán của nó xòe cả bầu trời vùng biển đông, toan ngắt cành ngắt lá đem trồng đi chỗ khác, hoặc chừng như muốn xem bói một quẻ nhờ vào lời thần thánh hoặc tìm nhà bác học phán cho một câu điều chỉnh. Tôi thì tôi không dám nói chuyện điều chỉnh – hai chữ rất thời thượng của thời… hậu cách mạng bứng gốc, nay bớt lại chỉ điều chỉnh thôi nhưng điều chỉnh cái gì, ai điều chỉnh?