Chiến tranh đã đi qua, nhưng hậu quả của nó vẫn nặng nề tại nhiều vùng đất A Lưới (Thừa Thiên Huế). Vẫn còn đó những làng "da cam"-nơi những đứa trẻ sinh sau chiến tranh đang trực tiếp gánh chịu ảnh hưởng của chất độc da cam; nhiều đứa trẻ sinh ra rồi mất đi hoặc chấp nhận sống dị dạng giữa cuộc đời đầy nghiệt ngã.
Sống trên "rốn da cam"
Theo Đội công tác vận động quần chúng Đồn BP A Đớt, BĐBP Thừa Thiên Huế, chúng tôi có dịp gặp gỡ những người dân ở xã Đông Sơn (huyện A Lưới) chịu ảnh hưởng nặng nề hậu quả chất độc da cam - đi-ô-xin. Một người dân cho biết: "Ngày trước, người dân trong xã tập trung sinh sống ở gần sân bay A So để ngụ cư, bởi đây là vùng đất thuận lợi cho sản xuất”.
Sân bay A So được chính quyền Mỹ-ngụy xây dựng vào cuối những năm 60 của thế kỷ trước. Mục đích của chúng là để ngăn chặn sự đấu tranh của quần chúng nhân dân và sự chi viện của miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Sân bay A So có diện tích khoảng trên 10ha, ở đây chủ yếu tập trung các loại máy bay trực thăng. Chúng xem đây là khu vực chiến lược để ngăn chặn mọi hoạt động của quân dân ta từ nhiều hướng. Quân đội Mỹ đã sử dụng sân bay A So tập kết chất độc đi-ô-xin để "rải thảm" ở vùng núi Trường Sơn, bởi chúng cho rằng đây là nơi tập kết của bộ đội ta. Sau mỗi lần rải thảm, chúng lại cho máy bay quay ngược về địa điểm tập kết, tiếp tục công việc "chùi rửa" để làm sạch máy bay.
Sau khi hòa bình lập lại, đồng bào Pa Kô, Ca Tu, Vân Kiều... ở xã Đông Sơn chọn nơi lưu trú của mình ngay trên vị trí của sân bay A So, nơi tập trung chất đi-ô-xin mà ngày trước Mỹ-ngụy đã sử dụng. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, nơi đây được xem là địa điểm sầm uất nhất xã vì có tới hơn 100 hộ dân sinh sống. Đến năm 2004, các nhà khoa học của một tổ chức nhân đạo ở Ca-na-đa đã đến khu vực sân bay lấy mẫu đất và nước để xét nghiệm. Kết luận của cuộc xét nghiệm đó đã làm cho người dân đang sống tại sân bay quá đỗi bàng hoàng. Mật độ trong đất đã nhiễm 879,85pg/g - một con số vượt quá quy định cho phép ở khu vực bị nhiễm độc. Trung tá Đào Đức Cửu, Phó Bí thư xã Đông Sơn tâm sự: "Ngày trước khu vực sinh sống của người dân chủ yếu tập trung tại sân bay A So, trong đó có Đội Vận động quần chúng Đồn BP A Đớt. Khi nghe chuyên gia kết luận về mức độ nhiễm độc trong đất tại địa bàn, chúng tôi và người dân luôn sống trong lo âu, bởi hàng chục năm đã ăn ở tại đây".
16 lần sinh, nuôi được 3
Năm 2004, sau đợt xét nghiệm của các nhà khoa học nước ngoài, người dân đã được Nhà nước hỗ trợ để chuyển đến khu vực sinh sống mới. Số phận của hơn 40 hộ sinh sống tại khu vực "rốn da cam" vẫn còn chịu ảnh hưởng nặng nề. Những người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số khi còn sống ở sân bay A So, họ quan niệm về chuyện sinh tử rất đơn giản. Sinh con ra mà không nuôi được xem là "con ma rừng" bắt đi. Chỉ khi quá nhiều trường hợp có sinh nhưng vô dưỡng xảy ra trong thôn, bà con mới biết hết hậu quả của chất độc hóa học đi-ô-xin.
Năm 1990, chàng trai người Pa Kô Hồ Giang Ngân (SN 1966) sau thời gian tìm hiểu, rồi kết duyên với cô gái cùng thôn Hồ Thị Liên (SN 1973). Một năm sau ngày cưới, chị Liên đã hạ sinh được người con trai đầu lòng, tưởng chừng hạnh phúc trọn vẹn sẽ đến với họ. Tuy nhiên, con của họ dù đã 2 tuổi nhưng vẫn không biết nói, biết cười. Sau đó, người con đầu lòng đã giã từ cõi trần. Với quan niệm của người dân nơi đây là gia đình phải có đông con, nên những năm sau đó, chị Liên nhiều lần sinh, nhưng họ vẫn chưa một lần được làm cha, làm mẹ.
Năm 1996, lần thứ 5 chị Liên làm vui lòng gia đình khi sinh được một cô con gái kháu khỉnh, cháu tên là Hồ Thị Thủy. Người dân trong xã đều mừng cho đôi vợ chồng trẻ khi đã thực hiện được mong ước của mình. Tuy nhiên, niềm vui ấy không trọn vẹn. Cháu Thủy bị câm điếc, mù lòa, mọi sinh hoạt phụ thuộc hoàn toàn vào bố mẹ. Dù gia đình anh Ngân đã đưa con đi chạy chữa khắp nơi, nhưng đều vô vọng. Anh Ngân nghẹn ngào trong nước mắt: "Khổ lắm các chú ạ! Gia đình tôi thuộc diện khó khăn, vợ chồng đã bán hết những gì giá trị trong nhà để lo chạy chữa cho con, song tất cả các bệnh viện đều trả lời bằng cái lắc đầu. Vợ tôi 16 lần sinh con, chỉ có một cháu là khỏe mạnh bình thường, 2 người con gái đứa thì bị mù lòa câm điếc, đứa thì mang nhiều bệnh tật trong người. Tất cả mấy miệng ăn cùng với việc chạy thuốc cho con cái đều trông vào đồng lương ít ỏi của tôi. Có những lúc vợ chồng tôi tưởng chừng không đứng vững được nữa".
Người dân sống ở xã Đông Sơn đã không còn lạ lẫm gì chuyện con cái của nhiều người sinh ra bị dị tật bẩm sinh. Họ giờ đã ý thức được nguyên nhân sâu xa chính là sống ngay trên "rốn da cam" mà không hay. Cùng cảnh ngộ với gia đình anh Ngân, gia đình anh Đoàn Văn Hiền (SN 1950) và chị Hồ Thị Quýt (SN 1972), ngụ tại thôn Rơ Môm, sinh được 6 người con nhưng chỉ nuôi được 2 và trớ trêu thay, một trong hai người con cũng mang những dị tật trên người. Cháu Đoàn Hồng Nhã (SN 1998), hiện đang theo học trường Trung học cơ sở A Đớt bị dị tật hở hàm ếch.
Hiện nay, sân bay A So đã được làm sạch một nửa, một nửa phần đất và nguồn nước còn lại vẫn nhiễm nặng chất độc da cam. Tâm sự về gia cảnh của những người dân đang sinh sống tại xã Đông Sơn, Trung tá Đào Đức Cửu chia sẻ: "Hiện nay, tất cả các hộ dân đã được Nhà nước chuyển đến khu vực an toàn để sinh sống. Nhưng chúng tôi vẫn canh cánh nhiều suy nghĩ. Trong toàn xã mới chỉ có 42/80 hộ được hưởng chế độ chất độc da cam. Chúng tôi trước đây công tác tại Đội Vận động quần chúng, cùng sinh sống với người dân ở sân bay A So, nhưng rất may mắn là, con cái sinh ra không bị mắc các chứng bệnh dị tật bẩm sinh. Chúng tôi cũng mong các cấp, ban, ngành liên quan nhanh chóng thực hiện việc làm sạch khu đất còn lại tại sân bay, chung tay giúp đỡ những hộ dân hiện vẫn còn chịu ảnh hưởng nặng nề của hậu chiến tranh".
Theo Vũ Long (Báo Biên Phòng)
Chào mừng kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975- 26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội- Huế- Sài Gòn (1960- 2010), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Sở VHTT&DL Hà Nội, Sở VHTT&DL TP Hồ Chí Minh khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “ Hà Nội- Huế- Sài Gòn là cây một cội, là con một nhà”, được diễn ra vào sáng ngày 24/3, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, số 7 Lê Lợi, Huế.
Sáng ngày 23/3, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi ra mắt giới thiệu Sông Hương số đặc biệt chào mừng 35 năm giải phóng Thừa Thiên Huế và kỷ niệm 50 năm “Hà Nội - Huế - Sài Gòn như cây một cội, như con một nhà”.
Nhân dịp kỷ niệm 35 năm Ngày giải phóng quê hương Thừa Thiên Huế (26/3/1975-26/3/2010) và 50 năm kết nghĩa Hà Nội - Huế - Sài Gòn, sáng ngày 21/3, tại nghĩa trang liệt sĩ TP Huế, Ban điều hành Đại lễ cầu siêu tỉnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Đại lễ cầu siêu, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Mời các bạn đón đọc SỐ ĐẶC BIỆT SÔNG HƯƠNG, một ấn phẩm mới của Tạp chí Sông Hương, khổ 20x30, dày 48 trang, phát hành từ ngày 23.3.2010 trong cả nước.
Chiều 14-3, đã diễn ra triển lãm mỹ thuật chủ đề “... Trên bố” tại gallery Chiêu Ê, số 89 đường Minh Mạng, TP Huế, đây cũng là xưởng vẽ của họa sỹ Hoàng Đăng Nhuận.
Sáng ngày 14/3, Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và UBND huyện Hương Trà đã long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm danh nhân Đặng Huy Trứ tại nhà thờ họ Đặng, làng Thanh Lương, xã Hương Xuân, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật và Hội Nhiếp ảnh tỉnh Thừa Thiên Huế vừa phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Quảng Điền tổ chức Trại sáng tác nhiếp ảnh 2010 với chủ đề ảnh Thời sự nghệ thuật
Chào mừng kỷ niệm 1970 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng, 100 năm ngày Quốc tế Phụ nữ, chiều ngày 5/3, tại 26 Lê Lợi, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế, Trường Đại học Nghệ thuật Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm tranh “ Các Nữ tác giả Thừa Thiên Huế lần thứ XV- 2010”.
Tối ngày 28/2 (Rằm tháng Giêng), tại sân Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế đã diễn ra đêm thơ Nguyên Tiêu với chủ đề “ Cố đô Huế hướng về Thăng Long- Hà Nội ngàn năm”.
Nằm trong chương trình hưởng ứng ngày thơ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế lần thứ VIII với chủ đề ” Cố đô Huế hướng về Thăng Long- Hà Nội ngàn năm”, tối ngày ngày 27/2 (14 tháng Giêng), Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Trung tâm văn hóa Pháp - Nhà tri thức Huế tổ chức Đêm Thơ Trẻ, tại số 01 Lê Hồng Phong, Huế.
Chiều ngày 26/2, Hội Liên Hiệp Văn Học Nghệ Thuật, Hội Nhiếp Ảnh Thừa Thiên Huế đã khai mạc Triển Lãm Ảnh với chủ đề “ Xuân Yêu Thương” của nhà sư Thích Chơn Hữu, được diễn ra tại 26 Lê Lợi, Huế.
Sáng ngày 25/2 (12 Tháng Giêng năm Canh Dần), Ban tổ chức ngày Thơ Việt Nam tại Thừa Thiên Huế phối hợp với Tạp chí Sông Hương đã tổ chức đi “Viếng mộ thi nhân” tại các nghĩa trang trên địa bàn thành phố Huế.
Sáng ngày 23/2 (mồng 10 tháng Giêng), tại làng Lại Ân, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Lễ hội vật truyền thống làng Sình.
Sáng ngày 22/2, tại Trung tâm Văn Hóa Huyền Trân, số 151 Thiên Thai, TP Huế, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế và Công ty Cổ phần Văn hóa du lịch Huyền Trân đã tổ chức khai mạc Lễ hội Đền Huyền Trân- Huế 2010.
Những ngày mưa dầm đã qua, nắng ấm mùa xuân đã trải dài trên mọi nẻo đường của Cố đô Huế. Không khí Tết đã tràn ngập khắp phố phường, khắp mọi nhà, từ miền quê lên phố thị, những ngày này Huế vui nhộn hẳn lên, tấp nập người người đi sắm chuẩn bị đón Tết cổ truyền của dân tộc.
Chào mừng 80 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và Tết cổ truyền của dân tộc, Hội Nhà báo, Sở Văn hóa, Thế thao và Du lịch, sở Thông tin và Truyền thông Thừa Thiên Huế cùng các cơ quan báo chí đóng trên địa bàn tỉnh đã phối hợp tổ chức khai mạc Hội báo Xuân Canh Dần 2010, diễn ra vào sáng ngày 8/2, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh.
Chào xuân Canh Dần 2010, Câu lạc bộ Họa sĩ trẻ Huế đã phối với Café- Gallery Sông Như tổ chức triển lãm mang tên “ Năm Canh Cọp”, được diễn vào chiều ngày 6/2, tại số 14 kiệt 7 Nguyễn Công Trứ, Huế.
Chào mừng 80 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, mừng Xuân Canh Dần 2010, chiều ngày 5/2, Hội Liên hiệp VHNT- Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm “Mỹ thuật Mùa Xuân” tại 26 Lê Lợi và phòng tranh “ Con Cọp năm Dần” tại Tạp chí Sông Hương, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế.
Sáng ngày 4/2, tại thủ đô Hà Nội, Tạp chí Văn nghệ Quân đội - Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và Tạp chí Sông Hương - Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã phát động cuộc thi thơ Lục bát năm 2010. Thể lệ cuộc thi thơ Lục bát 2010.
Sáng ngày 01/02, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh, Đảng bộ, quân và dân Thừa Thiên Huế đã long trọng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.